Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele: Yeni Düzenlemeler ve Ceza Uygulamaları
Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadelesini sürdürmek amacıyla POS cihazları ve yazar kasaların entegre edildiği yeni nesil ödeme kaydedici cihazlara geçiş yaptı. Ancak, hala eski tip POS cihazlarını kullanan işletmelere yönelik ceza uygulamaları devreye girecek.
Edinilen bilgilere göre, Bakanlık, kayıt dışı ekonomi ile etkili bir mücadele yürütebilmek için perakende satış fişi ve fatura gibi mali belgelerin doğru ve zamanında düzenlenmesi ile kartla ödeme imkanlarının genişletilmesi gibi birçok önlem almayı hedefliyor. 2013 yılında başlatılan uygulama ile birlikte, perakende işletmelerde banka kartlarıyla ödeme yapılmasına olanak sağlayan seyyar EFT-POS cihazları ile fiş düzenleyen ödeme kaydedici cihazlar birleştirilerek yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanılması teşvik edildi.
Bu yeni sistem sayesinde, yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden banka kartları ile gerçekleştiren tahsilat işlemleri, slip ve ödeme kaydedici cihaz fişi olarak tek bir belge halinde düzenlenmeye başlandı. Böylece, seyyar EFT-POS’lar aracılığıyla yapılan tahsilatların kayıt dışı kalması, mevzuata aykırı borç para verilmesi ve fiş ya da faturaların satış yapılan kişilerden farklı kişiler adına düzenlenmesi gibi suiistimallerin önlenmesi sağlandı.
Bakanlık, bu dönüşümün zamanında hayata geçirilmesi için 30 Aralık 2023’te yayımlanan tebliğ ile yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanımının en geç 1 Temmuz 2024 tarihine kadar gerçekleştirilmesini kararlaştırdı. Bu tebliğle birlikte, yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden banka kartlarıyla ödeme kabul edilmesi zorunluluğu da getirildi.
Yapılan kanun değişiklikleri ile tahsilatların başkalarının adına ya da hesabı üzerinden yapılması, başkalarına ait ödeme sistemleri ve cihazların kullanılması gibi konularda özel ceza düzenlemeleri de hayata geçirildi.
BANKALAR VE MÜKELLEFLER UYARILDI
Bakanlık, seyyar EFT-POS cihazlarının mükellefler tarafından kullanılmaya devam ettiğini tespit ettikten sonra harekete geçti ve tüm banka ve ödeme kuruluşlarına bir yazı gönderdi. Bu yazıda, perakende mal ve hizmet sunan işletmelere geçmişte hatalı olarak verilmiş olan seyyar EFT-POS cihazlarının kullanımına son verilmesi, mükelleflerden bu cihazların geri alınması ve yerine yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar ya da güvenli mali uygulama sistemi bulunan cihazların verilmesi talep edildi.
Yapılan kontroller sonucunda, perakende mal satan ya da hizmet sunan mükelleflerden, kullanımına yasak olmasına rağmen seyyar EFT-POS cihazı kullandığı tespit edilenlere SMS ve mektup gönderildi. Bakanlık, bu cihazların kullanımına son verilmesini, banka veya ödeme kuruluşlarına iade edilmesini, bunlar yerine yeni nesil ödeme kaydedici ya da güvenli mali uygulama sistemi bulunan cihaz temin edilmesini ve bu cihazlar üzerinden banka kartlarıyla ödeme kabul edilmesini istedi.
Bu işlemler sonucunda, her tespit için ayrı ayrı olmak üzere, yasak seyyar EFT-POS cihazlarını kullanmaya devam eden mükelleflerden bilanço esasına göre defter tutanlara 20 bin lira, işletme hesabı esasına göre defter tutanlara ise 10 bin lira ceza kesilecektir. Ayrıca, bu cihazları mükelleflerden geri almayan banka ve ödeme kuruluşlarına ise 200 bin lira ceza uygulanacaktır. Yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden banka kartlarıyla ödeme yapılmasına imkan sağlamayan mükelleflere de her bir tespit için ayrı ayrı 20 bin lira ya da 10 bin lira ceza verilecektir.
ŞİMŞEK: CEZA UYGULAMALARI DEVAM EDECEK
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, vergide adaletin sağlanması, kayıt dışı kalan alanların kontrol altına alınması ve vergiye uyum düzeyinin artırılması hedefi doğrultusundaki çalışmalara kararlılıkla devam ettiklerini belirtti. Şimşek, “Hatalı POS cihazlarının kullanımına son verilmesi, mükelleflerden bu cihazların alınması ve bunlar yerine yeni nesil ödeme kaydedici cihazların verilmesi, kayıt dışıyla mücadele açısından büyük önem taşıyor. Bu değişimi gerçekleştirmeyen mükellefler ile banka ve ödeme kuruluşlarına ceza kesilecektir. Bakanlığımız, perakende ticaretteki kayıt dışılıkla mücadele konusundaki çalışmalarına kararlılıkla ve kesintisiz bir şekilde devam etmektedir,” ifadelerini kullandı.
