Yap-İşlet-Devret Projelerinin Bütçedeki Tahribatı
Yap-işlet-devret projeleri, Türkiye’nin bütçesinde ciddi tahribatlara yol açmaya devam ediyor. İktidar, bayram tatillerinde Avrasya Tüneli’nden geçiş yapan araç rakamlarını “rekor” olarak duyurmasına rağmen, bu tünelden 8 yıl içinde geçmeyen 51 milyon aracın maliyetinin, doğrudan vatandaşın cebinden çıktığını ortaya koyuyor. CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, 2023 yılı sonuna kadar Avrasya Tüneli’nden garanti edilen geçiş sayısına ulaşılamadığını vurguladı.
Tünelin 2042 yılına kadar yapımcı firma tarafından işletileceğini hatırlatan Polat, “2016 yılının Aralık ayında hizmete giren bu tünel için geçiş ücreti olarak firmaya 4 Dolar + KDV + ABD tüketici endeksi farkı garanti edildi. Tünelin toplam maliyeti 1 milyar 245 milyon dolar oldu.
2 HAFTA ÖNCE ZAMLANDI
Firmaya, 7 yıl için verilen garantiler sonucunda toplam ödeme tutarı 700 milyon doları buldu. Firma, tüneli 18 yıl daha işleyecek ve işletme süresi sona erdiğinde yalnızca Hazinenin ödeyeceği fark ile birlikte 2 tünel parası elde edecek. Peki, bu durumda hani milletin cebinden 5 kuruş çıkmayacaktı?” diye sordu.
Mahir Polat, Avrasya Tüneli’nden 7 yıl 8 aylık süre zarfında 141 milyon aracın geçtiğini, ancak garanti edilen 192 milyon araca ulaşılamadığını ve bu süreçte 51 milyon aracın maliyetinin yine milletin cebinden çıktığını ifade etti.
Avrasya Tüneli geçiş ücretlerine en son 16 Ağustos’ta zam yapılmıştı. Köprü ve otoyol ücretlerine gelen zamların ardından Avrasya Tüneli geçiş ücretlerinin de %40 artırıldığı duyuruldu. Avrasya Tüneli’nde tek yön geçiş ücretleri gündüz tarifesinde otomobiller için 112 TL’den 156 TL’ye, minibüsler için 168 TL’den 234 TL’ye ve motosikletler için 41.7 TL’den 60.8 TL’ye yükseldi.
‘Yüzde 194 zam da kurtaramadı’
Geçiş ücretlerine yapılan zamlara dikkat çeken Polat, “İşletmeci firma ile yapılan sözleşme gereği garanti edilen geçiş ücreti 236 lira oldu. 2023 Aralık ayında ise uygulanan geçiş ücreti 53 liraydı. Son 8 ayda %194 zamlandı. Ancak, son 8 ayda gerçekleşen zamlara rağmen geçiş yapan her araç için Hazine’nin işletmeci firmaya 80 TL ödediğini belirtti. 2017 yılında 123 milyon TL olan garanti ödeme tutarı, 2021 yılında 556 milyon TL, 2022 yılında 1 milyar 230 milyon TL ve 2023 yılında da 2 milyar 899 milyon TL olarak gerçekleşti” dedi.
