Emekli Aylıkları ve Ekonomik Durum
Adaletli bir emekli maaşı, sosyal devlet anlayışının temel taşlarından biridir. Ancak, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında, en düşük emekli aylığı asgari ücretin yaklaşık yüzde 30 üzerinde iken, günümüzde bu durum ciddi bir şekilde değişmiştir. Emeklilerin ihtiyaçları göz ardı edilerek, ülke kaynakları farklı alanlara yönlendirilmiş, bu da emekli aylıklarının yetersiz kalmasına neden olmuştur.
2023 yılı itibarıyla, en düşük emekli aylığının 2002 yılındaki seviyeye tekrar ulaşabilmesi için, 22 bin 104 liralık yeni asgari ücretin yüzde 30 daha artırılması gerekmektedir. Bu hesaplamalara göre, en düşük emekli aylığının 28 bin 735 lira olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.
ZAM TÜM EMEKLİLERE
Ancak, yıllardır açlık sınırının altında yaşamaya mahkum edilen emeklilere bu tür bir artışın yapılması kimse tarafından beklenmiyor. Günümüzde, genel beklenti en azından en düşük emekli aylığının asgari ücretle eşitlenmesi yönündedir. SÖZCÜ’nün yaptığı hesaplamalara göre, milyonlarca emeklinin bu beklentisinin karşılanabilmesi için her bir emekliye en az 7 bin 479 lira seyyanen zam yapılması gerekmektedir.
İşte hesap:
- 2023 yılının sonunda 6 aylık enflasyonun büyük ihtimalle yüzde 17 civarında gerçekleşmesi beklenmektedir.
- Halen 12 bin 500 lira olan en düşük emekli aylığına, enflasyon kaybının telafi edilebilmesi için yüzde 17 oranında bir zammın yapılması gerekmektedir. Bu durumda, en düşük emekli aylığı 14 bin 625 lira olacaktır.
- Yapılacak bu zam üzerine 7 bin 479 liralık seyyanen zam ilave edildiğinde, en düşük emekli aylığı 22 bin 104 liralık yeni asgari ücretle eşitlenebilecektir.
- Emekliler arasında adaletin sağlanabilmesi için, 7 bin 479 liralık seyyanen zammın sadece en düşük emekli aylığı alanlara değil, tüm emeklilere verilmesi kaçınılmaz bir gereklilik haline gelmiştir.
2025 Açlık Yılı Olacak
Milyonlarca emekli, 20 bin 500 lirayı aşan açlık sınırının altında maaş almaktadır. Yılın başında açlık sınırı 21 bin lira civarına yükselecektir. Eğer en düşük emekli aylığı, asgari ücret gibi 22 bin 104 liraya çıkarılsa bile, milyonlarca emekli ailesi yeni yılın ilk iki ayında açlık sınırının üzerinde gelir elde edebilecektir. Ancak, üçüncü aydan itibaren emeklilerin yarıdan fazlası yeniden açlık sınırının altında kalmaya başlayacaktır.
Eğer emeklilere seyyanen zam yapılmazsa, çok az bir emekli grubu dışında, emekli ailelerinin büyük çoğunluğu açlık sınırının çok altında aylıklarla yaşamaya mahkum kalacaktır. Sonuç olarak, 2025 yılı hem çalışanlar hem de emekliler için, maalesef “açlık yılı” olarak anılacaktır.
