İstanbul Ziyareti ve Ekonomik Değerlendirmeler
Deutsche Bank ekonomistleri Yiğit Onay ve Christian Wietoska, iki günlük İstanbul ziyaretlerinde, Türkiye’deki politika yapıcılar, yerel bankalar, finansal kurumlar, ekonomistler ve akademisyenlerle kapsamlı görüşmeler gerçekleştirdiklerini belirtti. 7 Ekim tarihli “Türkiye Seyahat Notları: İstanbul’dan önemli çıkarımlar” başlıklı değerlendirmelerinde, Türkiye ekonomisine dair önemli perspektifler sundular.
Makro-Finansal Dengelenme Üzerine Görüşler
Yatırımcılar arasında, Türkiye ekonomisindeki makro-finansal dengelenmenin ciddi bir kabul gördüğünü vurgulayan ekonomistler, enflasyon ve asgari ücret zammı konularında dikkat çekici yorumlarda bulundular. Genel beklentinin, makroekonomi ve para politikalarının doğru yönde ilerlemeye devam etmesi halinde, enflasyonun 2025 yılına kadar sürdürülebilir bir şekilde düşeceği yönünde olduğu ifade edildi.
Riskler ve Talep Dinamikleri
Riskler konusunda, “Bazı zorluklar devam ediyor ve bu zorlukların çoğu dezenflasyon sürecine odaklanmış durumda” denildi. Ayrıca, iç talebin beklenenden daha güçlü olduğuna dikkat çekildi. Yavaşlayan iç talebin sert bir düşüş göstermesinin beklenmediği, ani bir çöküşün de baz senaryo olmadığı belirtildi. 2024’ün ikinci yarısında gelir politikasının dezenflasyonu destekleyeceği öngörülüyor.
2025’te Ekonomik Koşullar ve Para Politikası
Pek çok kişi, 2025’in ilk yarısına kadar ekonomik koşulların işletmeler ve hanehalkı için daha zorlayıcı olacağını düşünüyor. Ancak, para politikasının gevşemesiyle birlikte kademeli bir rahatlamanın 2025’in ilk yarısından sonra olmasının beklendiği vurgulandı.
Enflasyon Endişeleri
Rapor, enflasyonun ekonomik programın hedefleri arasında en büyük endişe kaynağı olmaya devam edeceğini öngörüyor. Piyasa profesyonelleri ve politika yapıcılar, dezenflasyon konusunda iyimserken, bunun başlangıçta beklenenden biraz daha uzun sürebileceği düşünülüyor. Piyasa profesyonellerinin çoğu, şirketlerin ve hane halkının enflasyon beklentilerinin, gerçekleşen enflasyonun 2025 sonunda %45’in altına, 2025 ortasında ise yaklaşık %30’a düşmesiyle daha hızlı azalacağını öngörüyor.
Asgari Ücret Zammı Üzerine Tartışmalar
2025 yılı için asgari ücret zammı, enflasyonla mücadelede önemli bir tartışma konusu olarak öne çıkıyor. Genel görüş, asgari ücrette %25-30 arasında bir zam yapılacağı yönünde. Ancak, %30’un üzerinde bir artışın, yavaşlayan ekonomi karşısında işletmeleri zorlayacağı ve enflasyon beklentileri açısından olumsuz etki yaratacağı ifade ediliyor.
- Asgari ücret dışında yapılacak maaş zamlarının %30’un üzerinde olabileceğini düşünen ekonomistler var.
- Bazı ekonomistler, kâr marjlarının azalmasının işletmeleri %30’un üzerinde zam yapamayacağını öne sürüyor.
- Yıl başında birçok şirketin yapacağı ilk zamların %20 civarında olacağı ve 2025’te yıl ortasında ek bir düzenleme yapılacağı öngörülüyor.
TCMB’nin İhtiyatlı Politikası
Ekonomistler, Ağustos 2024 tarihli raporlarında da 2025’te asgari ücrete yapılacak artışın enflasyonla mücadelenin gerçekliğini ortaya koyacağını belirtiyor. Tek bir zam ve %25-30 arasında bir oran öngörülüyor. TCMB’nin ihtiyatlı tepki verme işlevinin korunması beklenirken, yetkililerin enflasyonu kontrol altına almak ve beklentileri sabitlemek için gereken her şeyi yapma kararlılığı vurgulanıyor.
Liranın Değer Kazanımı ve Gelecek Beklentileri
Reel olarak liranın değer kazanımının süreceği, ancak önceki dönemlere göre daha sınırlı olacağı öngörülüyor. Hanehalkı ve şirketlerin, dolar/TL’deki dalgalanma risklerine karşı kırılgan durumda olduğu belirtiliyor. TCMB’nin faiz indirimine 2025 Ocak ayında başlaması ve faizi %47,5’e indirmesi bekleniyor. Yakın vadede mevcut ekonomik programının süreceğine duyulan güven oldukça yüksek. Mevcut makroekonomik politikaların sürdürülebilirliğinin, en azından 2025 sonuna kadar devam edeceği, 2026 başında erken seçim için görüşmelerin başlaması olasılığıyla birlikte dikkat çekiliyor.
