Ali Duman’dan Farklı Bir Kira Sözleşmesi Yaklaşımı
Malatya İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Profesörü Ali Duman, Ankara’nın Altındağ ilçesindeki Doğantepe Mahallesi’nde bulunan evini kiraya vermek üzere yenilikçi bir sözleşme hazırladı. Bu sözleşmede, aylık kira bedelini 7 gram altın, yıllık kira bedelini 84 gram altın ve depozito ücretini ise 500 dolar olarak belirledi.
‘EN MAKUL SİSTEMİ GRAM ALTINDA BULDU’
Prof. Dr. Duman, kiracılardan kaynaklanan sorunlarla karşılaşmamak amacıyla böyle bir yöntem geliştirdiğini ifade ederek şunları söyledi:
- – Evinizi kiraya verdiğinizde, yılbaşında belirlediğiniz kira miktarı başlangıçta kiracı için yüksek olsa da, zamanla bu oran düşebiliyor. Örneğin, kiracının maaşının beşte biri kadar bir kira başlangıçta yüksek görülebilir, ancak yıl sonunda bu oran yarı yarıya düşüyor ve kiracı için daha sürdürülebilir hale geliyor.
- – Geçmişte evimi 1500 liraya bir memura kiraya verdiğimde, o kişinin maaşı 7500 lira civarındaydı.
- – Kira, bir yıl boyunca 1500 lirada sabit kalırken, memur arkadaşımın maaşı ocak ve temmuz zamlarıyla yaklaşık 12 bin liraya ulaştı. Böylece kira, maaşının sekizde birine denk geldi.
- – O yıl hükümetin belirlediği yüzde 25 kira artışıyla, kiramız sadece 1800 lirada kaldı. Normal şartlarda maaşın beşte biri olarak 6500-7000 lira olması beklenirken, kira 2500 lirada sabit kalmıştı ve zam yapma imkânım olmuyordu.
- – Hükümetin yüzde 25’lik artışları durdurması, kirayı yüzde 300 veya 400 artırmamı gerektiriyordu ki, bu da pratikte mümkün olmuyordu.
- – Kiracının maaşı ne kadar olursa olsun, onun beşte birine denk gelecek bir kirayı belirlemeyi düşündüm. Ancak bu durumda sürekli kiracımın maaşını takip etmem gerektiği için bu etik bir yaklaşım değil.
- – Bunun yerine kiracının mağdur olmayacağı ve benim haklarımın korunacağı bir sistem geliştirmeyi hedefledim. Sonuçta, en mantıklı çözümün kirayı gram altın üzerinden belirlemek olduğunu düşündüm.
‘YASALAR TAMAMEN EV SAHİPLERİNİN ALEYHİNE’
Ali Duman, kirayı 19 bin liraya denk gelen 7 gram altında sabitlemeye karar verdiğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
- – Her ayın 15’inde kapalı çarşıda gram altın fiyatını kontrol ederek 7 gram altını çarparak kira bedelini belirleyeceğim. Böylece enflasyondan kaynaklanan kayıpları minimize etmiş olacağım. Ancak bu durumun kiracılar açısından olumsuz yansımaları olabileceğinin farkındayım.
- – Bu durumu daha adil hale getirmek için; kiracının kafasının karışmaması ve hesaplarla uğraşmamak adına, kirayı 19 bin veya 20 bin olarak sabitleyip yıllık artışı 7 gram altın üzerinden yapmanın daha uygun olacağına karar verdim. Böylece yıllık enflasyon karşısında, bir yıl içerisinde kaybımı telafi edebileceğim bir kira artışı sağlanmış oluyordu.
- – Ayrıca, hükümetin açıkladığı enflasyon rakamlarının olumsuz etkilerinden korunmak için de bu yöntemin faydalı olacağını düşündüm.
- – Aksi takdirde evimi kiraya vermeyi düşünmüyorum, çünkü kiraya ilişkin yasalar tamamen ev sahiplerinin aleyhine. Kiracılar, kendi evleri olsa bile ev tutarak ev sahiplerini mağdur edebiliyorlar.
“KİRA BEDELİNİ YUKARIYA ÇIKARMAK İÇİN”
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, “Ankara’nın Altındağ ilçesinde bir kiralık konutun camındaki yazıyı gören bir meslektaşım benimle irtibata geçti. Mal sahibini arayarak ne kadar kira istediğini sordum. Ev sahibi, ‘7 gram altın karşılığında bir kira bedeli istiyorum’ dedi. Ben de normal bir vatandaş olarak kendisiyle konuştum. Esnaf ya da ticaret yapan bir kiracı istemediğini belirtti. Bu dönem, vatandaşların konut fiyatlarına yetişmekte zorlandığı bir süreçte, ev sahiplerinden farklı talepler gelmesi oldukça sık karşılaşılan bir durum. Ancak, her ev sahibinin böyle talepleri olduğunu söylemek doğru değil; bazıları art niyetli olarak farklı yöntemler geliştirerek yıllık artışı veya kira bedelini artırmaya çalışıyor” diye konuştu.
