Çip Üretiminde ABD-Çin Geriliminin Etkileri
Akıllı telefonlar, bilgisayarlar, otomobiller, savunma teknolojileri ve beyaz eşyalar gibi pek çok alanda kritik rol oynayan çipler, dünya genelindeki birçok şirketin faaliyetlerinin merkezinde yer alıyor. Ancak, son dönemde ABD ve Çin arasındaki artan gerilim, bu çip üretim şirketlerini olumsuz etkiliyor. İki ülke arasındaki çatışma, ticaret ve teknoloji alanında daha da derinleşirken, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, müttefiklerine çip şirketlerinin Çin’e gelişmiş yarı iletken teknolojisi sağlamaya devam etmesi durumunda en ağır ticaret kısıtlamalarını uygulama planları olduğunu duyurdu.
ABD yönetiminin, Tokyo Electron ve ASML Holding NV gibi önemli çip üreticilerine yönelik bu uyarısı, çip piyasalarında büyük bir sarsıntıya neden oldu. Bu durum, yatırımcılar arasında endişeleri artırarak piyasalarda dalgalanmalara yol açtı. Aynı gün içerisinde, Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump‘ın Tayvan ile ilgili sert açıklamaları da çip şirketlerinin hisselerindeki kayıpları daha da hızlandırdı. Trump, Tayvan’ın ABD’deki yarı iletken endüstrisinin “neredeyse tamamını” ele geçirdiğini belirterek, “Tüm çip işimizi aldılar, oldukça zenginler. Bu durumun bir sigorta poliçesinden pek bir farkı yok.” şeklinde ifadelerde bulundu.
Trump, Tayvan’ın ABD’ye yeterli katkıda bulunmadığını ve ülkenin savunma için daha fazla ödeme yapması gerektiğini de vurguladı. Bu iki açıklamanın bir araya gelmesi, çip sektöründeki firmaların hisselerinde bir günde yaklaşık 500 milyar dolar değer kaybına neden oldu.
- ASML: Hollandalı çip üretim teknolojileri firması, ABD’de listelenen hisseleri %11,1 değer kaybetti.
- Nvidia: Yapay zeka teknolojilerine odaklanan bu çip üreticisinin hisseleri %6,5 gerileyerek yaklaşık 200 milyar dolar kayıp yaşadı.
- TSMC: Piyasa değeri 700 milyar doları aşan Tayvan merkezli yarı iletken üreticisinin hisseleri %8 geriledi.
- AMD: ABD merkezli çip üreticisinin hisseleri %10,2 düştü.
- Qualcomm: Piyasa değeri 200 milyar doları aşan bu firmanın hisseleri %8,6 değer kaybetti.
- Micron: Hisseleri %6,3 oranında düştü.
- Broadcom: Hisse değeri %7,9 azaldı.
- ARM Holding: ABD borsalarında işlem gören İngiliz yarı iletken ve çip tasarımı firması, hisseleri %9,5 değer kaybına uğradı.
Bu gelişmeler, çip sektöründeki belirsizlikleri artırarak, yatırımcılar ve şirketler için zor bir dönemin habercisi oldu. Uzmanlar, ABD-Çin arasındaki bu gerilimin devam etmesi durumunda, çip pazarındaki dalgalanmaların süreceğini öngörüyor.
