Güvenli Ödeme Sistemi Nedir?
İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik çerçevesinde, taşıt satış bedeli ile mülkiyetin eş zamanlı olarak el değiştirmesini sağlamak amacıyla oluşturulan Güvenli Ödeme Sistemi, 3 Şubat 2020’de hazır hale getirilmiş ve Türkiye Noterler Birliği tarafından kullanıma sunulmuştur. Bu sistemin zorunlu hale geleceği tarih ise 27 Eylül 2023’tür.
Güvenli Ödeme Sistemi’nin Kapsamı
Sistemin kullanımı, daha önce yalnızca ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapan işletmeler için zorunluyken, yapılan son güncellemeyle tüm vatandaşları kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu değişiklikle birlikte, sistemin kullanımı vatandaşlar için 27 Eylül 2023 itibarıyla zorunlu hale gelecektir.
Sistem Nasıl İşleyecek?
Avukat İbrahim Güllü, sistemin işleyişini şu şekilde açıklıyor: “Aracını satmak isteyen bir kişi öncelikle sistem üzerinden talepte bulunacak. Bu talep sonucunda satıcıya bir referans numarası verilecek. Alıcı, bu referans numarasını kullanarak satış bedelini aracı kuruma bloke edecek. Satış işlemi noter tarafından onaylandıktan sonra, alıcı ödemesini aracı kurumdan alacak. Bu süreç, dolandırıcılık gibi sorunların önüne geçerek tüketicileri koruyacak.”
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Güllü, vatandaşları şu konuda uyarıyor: “Bazen satış bedeli, gerçek rakamların altında gösterilebiliyor. Örneğin, 700 bin liralık bir aracın satışında 400-500 bin lira gibi bir tutar yazılabiliyor. Böyle bir durumda, eğer araçta bir arıza meydana gelirse ve tüketici hakkını aramak isterse, karşısına noterdeki kesilen satış beyanı çıkacaktır. Bu, tüketicinin mağduriyetine yol açabilir. Bu nedenle, gerçek değerler üzerinden beyan yapılması önemlidir.”
Güvenli Ödeme Sistemi’nin İşleyişi
Sistemin Amacı:
- Güven Artışı: Alıcı ve satıcı arasındaki güvenin artırılması.
- Dolandırıcılığın Önlenmesi: İkinci el araç alım satımlarında yaşanan dolandırıcılık olaylarının minimize edilmesi.
- Şeffaflık: İşlemlerin tam bir şeffaflıkla gerçekleştirilmesi.
Sistemin Adımları:
- Talep: Aracını satmak isteyen kişi sistem üzerinden talepte bulunur.
- Ödeme Bloke: Alıcı, belirlenen referans numarası ile satış bedelini aracı kuruma bloke eder.
- Noter Onayı: Satış işlemi noter tarafından onaylanır.
- Ödeme: Aracı kurum, satış bedelini satıcının hesabına aktarır.
Galericilerin Görüşü
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Başkanı Aydın Erkoç, galericilerin “notersiz satış” yapma arzusunu dile getirerek, “Güvenli Ödeme Sistemi” sayesinde dolandırıcılığın önüne geçileceğini belirtti. Erkoç, açıklamalarında, bu sistemin özellikle vatandaşlar arasındaki alım-satımlarda dolandırıcılığı azaltmayı amaçladığını ifade etti.
Galericilerin, ikinci el araç satışında dolandırıcılık yapmasının mümkün olmadığını vurgulayan Erkoç, “Galericilerin, ikinci el satışı yapabilmeleri için MASFED Mesleki Yeterlilik Merkezine başvurup, gerekli koşulları sağlamaları gerekiyor. Bu nedenle, galericilerden alınan araçlarda herhangi bir dolandırıcılık olayı yaşanamaz.” dedi.
Türkiye’de yıllık ortalama 9 milyon araç satışı gerçekleştiğini ve bu satışların neredeyse yarısının galericiler tarafından yapıldığını belirten Erkoç, yeni uygulamanın getirdiği mali yüklerin kendilerini zorladığını ifade etti. Hem Güvenli Ödeme Sistemi ücreti hem de noterlerin talep ettiği satış ve vekalet ücretlerinin, galericilere ek maliyet getirdiğini sözlerine ekledi.
Sonuç olarak, Türkiye’de 70 bin motorlu araç satıcısı bulunmakta ve bunlardan 35 bin 600’ü ikinci el araç satışı için yetki belgesi almıştır. Bu durum, ikinci el araç ticaretinin düzenlenmesi ve güvenliğinin artırılması açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
