200 Liranın Banknot Kullanımındaki Hakimiyeti
Enflasyonun artışı ile birlikte yükselen fiyatlar, banknot kullanımında 200 liranın hâkimiyetini sürdürmesine zemin hazırlıyor. Merkez Bankası verilerine göre, 50 ve 100 liralık banknotların piyasadaki varlığı azalırken, 200 lira tedavüle girdiği günden bu yana en parlak dönemini yaşıyor.
Ekonomim.com’dan Özder Şeyda Uyanık‘ın haberine göre, Merkez Bankası’nın tedavüldeki banknotların kupür dağılımında 200 liralık banknotların üstünlüğü dikkat çekiyor. Ekonomist Prof. Dr. Ali Hakan Kara’nın belirttiği gibi, ATM’lerde ya da günlük ödemelerde 200 TL ve 100 TL dışındaki banknotları bulmak giderek zorlaşıyor.
200 Liranın Değeri ve Piyasa Hacmi
HER GEÇEN GÜN ERİDİ 2009 yılında piyasaya sürüldüğü ilk gün, 200 TL’nin değeri 130 dolar iken, günümüzde (6 Eylül 2024 itibarıyla dolar/TL 33,9845) bu miktar yalnızca 5,88 dolara düşmüş durumda. İlk piyasaya sürüldüğü tarihte 200 TL’nin toplam emisyon içindeki oranı yüzde 0,95 iken, günümüzde bu oran neredeyse yüzde 49,22’ye ulaşarak piyasadaki banknotların yarısını oluşturuyor.
500 TL’lik Banknot İhtimali
Merkez Bankası’nın eski başkanı Durmuş Yılmaz, uygulamadaki banknot kurallarına göre, toplam emisyon içindeki en büyük kupürün (banknotun) payının yüzde 50 veya en büyük iki kupürün (banknotun) payının yüzde 80’i aşması durumunda bir üst kupüre (banknota) geçiş yapılması gerektiğini belirtmişti. Ancak, bu oranların henüz aşılmadığı ve 200 TL’nin yüzde 50 sınırına yaklaşması dikkat çekiyor.
200 Liranın Yükselişi ve Piyasa Dinamikleri
200 LİRANIN YÜKSELİŞİ Adet bazında analiz edildiğinde, piyasadaki banknot değişiminin 2018 sonrası dönemde 100 ve 200 TL’lik banknotlarla paralel bir seyir izlediği gözlemleniyor. 200 TL’nin Mayıs 2022 sonrası dönemdeki yükselişi, Haziran 2023 itibarıyla 100 TL’yi geçerek piyasayı tamamen domine etmeye başlamıştır. 200 liralık banknotların adedi, piyasadaki toplam adedin yüzde 49,22’sini oluştururken, en büyük iki banknot olan 100 ve 200 TL’lik banknotların toplamı piyasanın yüzde 69’unu temsil ediyor.
200 TL’nin adet bazındaki aylık değişimlerinin, tedavüle çıktığı 2009 sonrasında, özellikle 2018 yılından itibaren dalga boyunun arttığı gözlemleniyor. Haziran 2023’te, seçim süreci, ekonomi yönetimindeki değişiklikler ve Kurban Bayramı’nın da etkisiyle, Merkez Bankası’nın yönetim değişikliği ile birlikte banknot adetlerinde yüksek artışlar yaşandığı dikkat çekiyor.
