Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan Yeni Düzenlemeler
Hazine ve Maliye Bakanlığı, beyan ettikleri gelir ile gerçek hasılatları arasında yüzde 20’den fazla fark bulunan mükellefleri izah etmeye çağıracak. Bu kapsamda, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 326), Resmi Gazete’de yayınlandı.
Buna göre, hizmet erbabına bazı koşulların yerine getirilmesi durumunda ücret istisnası sağlanacak. Yapılan sözleşmeler çerçevesinde, belirli bir süre işverene bağlı olarak çalışılması, önceden tanımlanmış performans ve benzeri kriterlerin sağlanması kaydıyla, hizmet erbabına işverenin veya grup şirketlerinin pay senetlerinden bedelsiz ya da indirimli satın alma hakkı verilebilecek.
Ayrıca, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere uygun teknogirişim şirketleri, hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen pay senetlerinin verildiği tarihteki rayiç değerinin, hizmet erbabının o yıl içindeki bir yıllık brüt ücretini aşmayan kısmını gelir vergisinden muaf tutacak. Hizmet erbabının bu hisse senetlerini daha uzun bir süre elde tutmalarını teşvik etmek amacıyla da yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda, istisnanın uygulanma oranı, hizmet erbabının iktisap ettiği hisse senetlerinin elde tutulma süresine göre değişiklik gösterecek.
İstisnadan Yararlanma Şartları
İstisnalardan yararlanabilmek için, çalışanlarına pay senedi veren şirketin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere uygun olarak “teknogirişim şirketi” statüsünde olması gerekmektedir. Ayrıca, pay senetleri verilerek sağlanan menfaatin istisna kapsamına alınacak kısmı, hizmet erbabının o yıldaki brüt ücretini aşmamalıdır. İstisnanın, pay senetlerinin verildiği tarihin içinde bulunduğu dönemde geçerli olması esas alınacaktır.
Hizmet erbabı tarafından iktisap edilen pay senetlerinin, iktisap tarihinden itibaren 3 tam yıl içinde elden çıkarılması durumunda istisna edilen verginin tamamı, 4-6 yıl içinde elden çıkarılması halinde yüzde 75’i, 7-10 yıl içinde elden çıkarılması durumunda ise yüzde 25’i vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir. Tebliğde, istisna uygulamasına yönelik detaylı örneklere de yer verilmiştir.
Hasilatı Farklı Çıkan Mükellef İzahını Yapacak
Tebliğle birlikte, ticari veya serbest meslek faaliyetleri bulunan mükelleflerin gerçek hasılatlarının tespitine yönelik vergi güvenlik müessesesi oluşturulmuştur. Bu kapsamda mükelleflerin günlük hasılat tutarları, bir ay içerisinde en az 3 kez ve bir takvim yılında ise en az 12 kez yoklama yapılarak tespit edilebilecektir. 1 Ocak 2025’ten itibaren yürürlüğe girecek olan bu düzenleme, kurumlar vergisi mükellefleri için de geçerli olacaktır.
Günlük hasılat tutarlarının tespiti için ilgili ayda yoklama yapılan günlerde belirlenen günlük hasılat tutarları toplanacak ve yoklama yapılan gün sayısına bölünerek “günlük ortalama hasılat” hesaplanacaktır. Bu hasılat, tespit yapılan ayda çalışılan gün sayısı ile çarpılarak o ayın hasılat tutarı belirlenecektir. Yoklama yapılan aylara ait tutarların toplamı, tespit yapılan ay sayısına bölünerek “aylık ortalama hasılat” hesaplanacak ve bu da ilgili yılda faaliyette bulunulan ay sayısı ile çarpılarak mükelleflerin yıllık hasılat tutarları tespit edilecektir.
Yoklama sonuçları, mükelleflerin beyan ettikleri hasılat tutarları ile karşılaştırılacak ve aradaki farkın yüzde 20’den fazla olması durumunda mükellefler izaha davet edilecektir. Mükelleflerin belirlenmesinde risk analizleri yapılacak ve bu analizler, sistem kayıtları ile beyan edilen gelir ve yapılan harcamalar arasındaki uyumsuzluk gibi kriterler dikkate alınarak gerçekleştirilecektir.
Günlük hasılat tutarının belirlenmesi sürecinde, yoklama yapılacak mükelleflerin faaliyet niteliği, sezonluk çalışma durumu, fiilen faaliyette bulundukları gün ve ay sayıları ile hafta sonu ve hafta içi çalışma günleri gibi unsurlar da göz önünde bulundurulacaktır.
Restoran işletmecileri, kuyumcular, güzellik salonları, plastik ve estetik cerrahlar, kuaförler, turizm amaçlı su sporları faaliyetleri yürütenler, plaj işletmecileri, diş hekimleri ve motorlu kara taşıtlarının periyodik bakımını yapanlar gibi çeşitli hizmet sektöründe faaliyet gösteren mükellefler için hasılat tespitine yönelik detaylı örneklere de tebliğde yer verilmiştir.
