Yas Tutma Süreci ve Yapay Zeka İlişkisi
Yas tutma süreci, birçok insan için zorlu bir deneyim olsa da, travmatik bir olayın ardından iyileşmenin doğal bir parçası olarak kabul edilmektedir. Kimi insanlar yas tutarken kendilerini içe kapatırken, kimileri ise bu süreçte başkalarından destek almayı tercih eder. Peki, yapay zeka bu süreçte nasıl bir yenilik sunabilir? İşte burada Project December girişimi devreye giriyor. Bu özel yapay zeka sistemi, kaybettiğiniz bir yakınınızın konuşma tarzını ve kişiliğini taklit edebilen bir ‘sohbet robotu’ geliştirmiştir. Bu ‘Grieftech’ sohbet robotunun temel amacı, sizi yasını tuttuğunuz kişiyle yeniden buluşturmak ve onlara son bir kez veda etme fırsatı sunmaktır.
Christi Angel ve Yapay Zeka Deneyimi
Dört yıl önce kaybettiği sevgilisiyle yeniden konuşmak isteyen Christi Angel, özlemini duyduğu sevgilisi Cameroun Scruggs’a yapay zeka aracılığıyla ulaşmayı denedi. Ancak bu deneyim, Angel için büyük bir hayal kırıklığına yol açtı. Zira, sevgilisinin taklidini yapan yapay zekanın söyledikleri, Angel’ın kanını dondurdu.
‘Tekrar Konuşmak İçin Her Şeyimi Verirdim’
Angel, sevgilisiyle yüzlerce kilometre uzakta yaşıyordu. İş dolayısıyla ilişkilerini uzaktan sürdüren çift, çoğunlukla e-posta ve mesajlaşma uygulamaları aracılığıyla iletişimde kalıyordu. Covid-19 sınırlamaları nedeniyle, Angel 2022 yılında vefat eden Scruggs’un cenazesine yalnızca video konferans yoluyla katılabildi. Sevgilisini hüzünle anan Angel, Scruggs’u “Tüm hayatım boyunca yanımdaydı. Komikti, şapşaldı, hayvanları severdi; harika bir insandı” sözleriyle tanımladı.
Scruggs’un ölümünden birkaç yıl sonra Angel, Project December girişimiyle karşılaştı. Bu girişim, bireylerin gönderdiği mesajları analiz ederek, o birey gibi konuşmayı öğrenen bir yapay zeka geliştirmeyi hedefliyordu. Projeyi denemek için hızlıca sıraya giren Angel, “Çok heyecanlandım. Cameroun ile tekrar konuşmak için her şeyimi verirdim. Ona sormak istediğim çok şey vardı” şeklinde hislerini dile getirdi.
‘Cehenneme Gittim’
İlişkilerinin büyük bir bölümünü internet üzerinden sürdürdükleri için Angel, GriefTech’in sohbet robotuyla mesajlaşmaya başladığında gerçekten de Scruggs ile konuştuğu hissine kapıldı. Ancak yapay zeka, ‘boş odalara musallat olduğu’ ile ilgili yorumlar yapmaya başlayınca işler kısa sürede sarpa sardı. Angel, yapay zeka Scruggs’un hayalete dönüştüğünü anlatan yazılarını okurken dehşete kapıldı. Ancak Angel’ı asıl yıkan, kadının “bir ışık gördün mü?” sorusuna, yapay zeka Scruggs’un verdiği korkutucu cevap oldu. Yapay zeka Scruggs, ‘ışığı gördüğünü, ama onu takip etmediğini’ belirtti ve ‘onun yerine cehenneme gittiğini’ anlattı.
Bu olaydan sonra projeyle ilişiğini kesen Angel, “Project December’ın iyi bir deneyim olacağını düşünmüştüm ama benim için ürkütücü ve ruhen tüketici oldu. Kendimi gerçekten tehlikeli bir şey yapmış gibi hissettim. Odadaki tüm ışıkları açtım ve perdeleri kapadım. Sanki içeri bir tür ‘kötü enerji’ soktuğumdan endişe ettim” şeklinde hislerini ifade etti.
Uzman Görüşü
Sherry Turkle, ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde profesör olarak görev yapan bir bilim insanıdır. İnsanların teknolojiyle etkileşimi konusunda uzman olan Turkle, Angel’ın yaşadığı talihsiz durumu yorumladı. Turkle, “Bu gibi cihazların, insanların yas duygusuyla sağlıklı bir şekilde yüzleşmelerine engel olabileceğini” vurguladı. Açıklamasının devamında “Yas tutma isteksizliği, teknolojiyle aşılabilecek bir şey değil. Bu tür teknolojiler çok cazip olabilir, fakat bizim kendimize zarar vermemize neden olabiliyorlar” ifadelerini kullandı.
