Marco Rubio: Türkiye’nin Dış Politikasına Etkisi
ABD Başkanı olarak seçilen Donald Trump, kabinesinin Dışişleri Bakanı olarak Marco Rubio’yu resmen duyurdu. Rubio’nun sosyal medyadaki paylaşımlarıyla bu haber yayıldı. Uzun bir siyasi geçmişi olan Rubio, Türkiye ile ilgili görüşleri bakımından, ABD’nin gelecekteki ikili ilişkilerini zorlayabilir. Peki, Türkiye için sorun teşkil edebilecek bu “şahin” senatör kimdir?
TRUMP KABİNESİNDE BİR GÖÇMEN ÇOCUĞU
1971 yılında Florida’nın Miami kentinde, Küba göçmeni bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Marco Rubio, eğitim hayatına Miami Üniversitesi’nde hukuk okuyarak başladı. 1998 yılında Batı Miami şehrinin Komisyon üyesi olarak siyasi kariyerine adım atan Rubio, 2000 yılında Florida Temsilciler Meclisi’ne seçilerek hızla yükselmeye başladı. 2006’da bu meclisin başkanlığına terfi eden Rubio, 2010 yılında Florida eyaleti Senatörü olarak görev yapmaya başladı. Ailesinin göçmen geçmişi, özellikle Latin Amerika ile ilgili dış politika konularında onun bakış açısını derinden etkiledi. 2015’te başkanlık seçimlerine katılan Rubio, yarıştan çekilerek Trump’a destek verme kararı aldı ve ardından Trump’ın ekibine katılarak 2016-2020 yılları arasında danışmanlık yaptı. Latin Amerika ile olan ilişkileri, Rubio’nun “ABD’nin fiili Latin Amerika Dışişleri Bakanı” olarak anılmasına yol açtı.
İSTİHBARAT ONDAN SORULUR
2020-2024 yılları arasında Rubio, Senato İstihbarat Komitesi’nde önemli görevler üstlendi. Bu dönemde, özellikle Çin ve Rusya’nın oluşturduğu tehditlere karşı istihbarat ve siber güvenlik alanında kaynak artışının şart olduğunu savundu. Ayrıca, Biden yönetiminin sınır güvenliği politikalarını ve COVID-19 pandemisi sırasında yapılan yüksek kamu harcamalarını eleştirdi. Dış politikada, ABD’nin güçlü bir uluslararası varlık göstermesi gerektiğine dair görüşler ileri sürdü ve Tayvan ile Ukrayna gibi müttefiklerle iş birliğinin önemini vurguladı.
TÜRKİYE’NİN İÇİNE DE DIŞINA DA KARŞI
Marco Rubio, Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde otoriter bir yönetime kaydığını belirtmekte. Erdoğan hükümetinin insan hakları ihlalleri konusundaki iddialarını sürekli gündeme getiriyor. ‘Türkiye’deki demokratik kurumların zayıfladığını’ ifade eden Rubio, bu durumun NATO’nun birlikteliğini zayıflattığını savunuyor. Mayıs 2017’de, Senatör Bob Menendez ile birlikte dönemin Başkanı Trump’a, Erdoğan ile bu konuları görüşmesi çağrısında bulunan Rubio, “Eğer Türkiye, bir ABD müttefiki olarak muamele görmek istiyorsa, buna uygun davranması gerekiyor” demişti.
RUBİO’NUN ‘TÜRKİYE YAPTIRIMI’ DİLEKÇESİ
Rubio, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri satın almasını da sert bir dille kınadı. Bu adımın NATO güvenliği ve operasyonel uyumluluğu açısından son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağını belirtti. S-400’lerin alınmasının ittifakın savunma yapısını zayıflattığını öne süren Rubio, ABD’nin Ankara’ya yaptırım uygulaması gerektiğini önerdi. Ayrıca, Türkiye’nin Azerbaycan’a Karabağ bölgesinde askeri yardım sağlamasını eleştirerek, 2021 yılında Başkan Joe Biden’a iki partiden senatörlerin imzaladığı bir dilekçe sundu.
YPG DESTEKÇİSİ
Rubio, Türkiye’nin ABD destekli YPG’ye yönelik Suriye’deki askeri operasyonlarını da eleştirerek, bu adımların bölgesel istikrara ve terörle mücadele çabalarına zarar verdiğini iddia etti. Türkiye’nin dış politikasının ABD çıkarları ve NATO taahhütleriyle çeliştiğini düşünen Rubio, ABD-Türkiye ilişkilerinin dengeli bir şekilde yürütülmesi gerektiğini belirtse de, bu dengenin sürekli olarak Türkiye sebebiyle bozulduğunu ifade ediyor. Türkiye’nin stratejik önemini kabul eden Rubio, ABD’nin Türkiye’ye vereceği desteğin ‘demokratik ilkelere bağlılık ve NATO hedeflerine uyum şartına bağlı olması gerektiğini’ savunuyor. Ayrıca, ABD’nin Türkiye’deki askeri varlığını gözden geçirmesi ve bu kaynakların ABD çıkarlarıyla daha uyumlu ülkelerde kullanılabileceğini öne sürüyor.
