Mahmud Abbas’ın Ankara Ziyareti: Önemli Gelişmeler ve Beklentiler
Mahmud Abbas ile gerçekleştirilecek görüşmelerde, Hamas’ın yeni yönetimi ile El Fetih’in birlik hükümeti kurma çabaları, İsrail-Hamas savaşı ve Gazze’deki insani sorunların çözümü gibi kritik konuların ele alınması bekleniyor. Dün Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelen Abbas’ın, Ankara’da Filistin sorunu ve İsrail-Hamas savaşının gidişatı hakkında önemli mesajlar vermesi öngörülüyor. Erdoğan ve Abbas’ın bugün yapacakları görüşmenin ardından ortak bir basın açıklaması yapmaları planlanıyor.
TBMM’de yarın gerçekleşecek program, Abbas’ın Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ile yapacağı görüşmeyle başlayacak. Meclis Genel Kurulu’na hitap edecek olan Abbas, konuşmasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte Şeref Holü’ndeki Filistin temalı fotoğraf sergisini ziyaret edecek. Bu sergide, 31 Temmuz’da Tahran’da suikast sonucu hayatını kaybeden Hamas’ın eski siyasi lideri İsmail Haniye’nin geçmişte Türkiye’ye yaptığı ziyaretler sırasında çekilen fotoğraflarının da yer alacağı belirtildi. Hamas ve İran, Haniye’nin öldürülmesinden İsrail’i sorumlu tutarken, İsrail bu olayı ne doğrulamış ne de yalanlamıştı.
ERDOĞAN, ABBAS’I ELEŞTİRMİŞTİ
Filistin liderinin Ankara ziyareti, Erdoğan’ın Abbas’ı hedef alan eleştirileri sonrasında gerçekleşmesi açısından dikkat çekici. Başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere Türk yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ABD Kongresi’ne davet eden ve konuşmasını ayakta alkışlayan Amerikalı Kongre üyelerine sert eleştirilerde bulunmuştu. Türkiye’deki bazı muhalefet partileri ise Erdoğan’ı “eleştirmekten başka bir şey yapmamakla” suçlamış ve şimdiye kadar neden Mahmud Abbas’ı ve İsmail Haniye’yi TBMM’de konuşma yapmak üzere çağırmadığını sorgulamışlardı.
Temmuz ayı sonunda Rize’de yaptığı bir konuşmada muhalefetin eleştirilerine yanıt veren Erdoğan, “Size davet etmediğimizi kim söylüyor?” şeklinde bir açıklamada bulunmuştu. “Davet ettiğimiz hâlde gelmeyen Sayın Abbas, kusura bakmasın önce bizden ayrıca özür dilemesi lazım. Davet ettik ama gelmedi. Bekliyoruz, bakalım gelebilecek mi? Gelir veya gelmez ama biz Filistin halkının, Filistinli kardeşlerimizin adına zaten söylenmesi gerekenleri her yerde her toplantıda dile getiriyoruz,” demişti. Ayrıca, Ağustos ayı başında yaptığı bir başka konuşmada, Abbas’ın yanı sıra Haniye’yi de Ankara’ya davet etmeyi planladıklarını şu şekilde ifade etmişti: “Biz ayın 15’inde Meclisimizde Mahmud Abbas’ı konuşturmanın planı içindeydik. İsmail Haniye kardeşimizi de aynen burada yine konuşturalım demiştik. Hatta Meclis mi olsun yoksa bu salonumuz mu olsun diye de Meclis Başkanımızla onun planlarını yapıyorduk. O planı yaparken, hemen ertesi gün maalesef şehadeti duyduk.”
KRİTİK DÖNEMDE ANKARA’DA OLACAK
Abbas’ın Ankara ziyareti, son dönemlerde yaşanan üç önemli gelişme nedeniyle büyük bir önem kazanmış durumda. Bunların ilki, Haniye’nin öldürülmesi ve onun yerine Hamas’ın başına sertlik yanlısı olarak bilinen Yahya Sinvar’ın geçmesidir. Haniye’nin ardından bu sürecin nasıl evrileceği belirsizliğini koruyor. Abbas’ın Meclis’teki konuşması sırasında Filistinlilerin birlik ve bütünlüğü konusunda nasıl bir mesaj vereceği merak edilmektedir.
İkinci önemli gelişme, İran’ın Haniye’nin Tahran’da öldürülmesinden sorumlu tuttuğu İsrail’e misilleme yapacağını açıklaması oldu. ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, 13 Ağustos’ta bir araya geldiği gazetecilere, “İran ile ilişkisi olan tüm müttefiklerimizden, İran’ı gerilimi azaltması konusunda ikna etmelerini istiyoruz ve bu ülkelerin arasında Türkiye de bulunuyor” şeklinde bir açıklamada bulundu.
MÜZAKERELER YENİDEN BAŞLAYACAK MI?
Abbas’ın Meclis’te konuşma yapacağı gün, Haniye’nin öldürülmesi nedeniyle kesintiye uğrayan İsrail-Hamas ateşkes görüşmelerinin yeniden başlaması için hedeflenen tarih olması açısından büyük bir önem taşıyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 12 Ağustos’ta telefonda görüştüğü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a, Hamas’ın müzakerelere yeniden dönmesinin önemini vurgulamıştı. Fidan da dün müzakerelerde arabuluculuk yapan Katar ve Mısır’ın dışişleri bakanlarıyla telefonda görüşerek süreci ele almıştı. Türkiye uzun süredir ateşkes çağrısında bulunuyor ve sorunun çözümünün Filistin devletinin kurulması gerektiğini ifade ediyor.
