İran Cumhurbaşkanı Zarif’in İstifa Niyetini Açıkladı
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın 2 Ağustos’ta Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcılığına atadığı eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, istifa etme niyetini duyurdu. Zarif’in olası ayrılışının, ülke hükümetinin yeni kabinesinin oluşumuna dair yaşanan anlaşmazlıklardan kaynaklandığı düşünülüyor.
Zarif, istifa niyetine dair şu ifadeleri kullandı: “Bugün Sayın Pezeşkiyan, 14. Hükümetin bakanlarının ismini Parlamento’ya sundu, hepsine başarılar diliyorum. Hükümet üyelerini seçmenin Cumhurbaşkanının hakkı olduğunu, yürütme konseyi ve komitelerin danışma organları olduğunu defalarca dile getirdim. Bu yeni deneyime katılma fırsatını sunanlara minnettarım. Ayrıca, sonuçları Sayın Cumhurbaşkanına sunabilmemiz için dört hafta boyunca gece gündüz çalışan, binden fazla adayı inceleyen komitelerdeki ve yürütme konseyindeki arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.”
Zarif, “Çalışmamın sonucundan memnun değilim ve söz verdiğim gibi komitelerin uzman görüşünü, kadınların, gençlerin ve etnik grupların varlığını doğru bir şekilde ayarlayamadığım için üzgünüm. Bu, kusurlu bir ilk deneyimdi ve gelecekte mutlaka iyileşecektir. Ancak diğer sorunlarla birlikte üniversitedeki yoluma devam etmemi sağlamıştır. İç politikadaki gelişmeleri takip edemediğim için İran’ın büyük halkından özür diliyorum. Bazıları benim hassas biri olduğumu düşünüyor. Ancak geçtiğimiz on iki yılda, benzeri görülmemiş saldırılara karşı, birçok iddia sahibinden daha fazla sabır ve direnç gösterdiğimi düşünüyorum. Yine de halkın tutum ve kaygıları konusunda oldukça duyarlıyım.” diye ekledi.
Zarif, istifa kararını açıklarken, “Bazı cumhurbaşkanı yardımcılığı görevlerinin hâlâ boş olduğunu ve bunun işaret ettiği eksiklikleri biraz olsun telafi etmeye yardımcı olacağını umduğunu” belirtti. Ayrıca, yeni hükümetin temsilcilerine başarılar dileyerek, kabine adaylarının seçiminde kendisine fırsat tanıdığı için Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’a teşekkür etti.
Kabine Listesi Meclis’e Sunuldu
Pezeşkiyan, kabinesinde yer almasını istediği 19 ismi Meclis’e sundu. Kabine listesinde, Dışişleri Bakanı olarak eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani döneminde Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci olarak görev yapan Arakçi yer aldı. İçişleri Bakanlığı’na, eski Uyuşturucuyla Mücadele Teşkilatı Genel Sekreteri ve eski Devrim Muhafızları Ordusu komutanlarından Tuğgeneral Mumini aday gösterildi. Savunma Bakanlığı için eski Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Aziz Nasırzade’nin aday gösterildiği listede, İstihbarat Bakanlığı için mevcut Bakan İsmail Hatib’in ismi öne çıktı. Pezeşkiyan’ın Meclis’e sunduğu listede, Yol ve Şehircilik Bakanlığı’na ise kadın mimar Ferzane Sadıki aday gösterildi. Kabine listesi, muhafazakarların çoğunlukta olduğu Meclis’te bir hafta sürecek görüşmelerin ardından güven oylamasına sunulması bekleniyor.
Muhammed Cevad Zarif Kimdir?
Cevad Zarif, 1960 yılında İran’ın başkenti Tahran’da dünyaya gelmiştir. Lisans ve yüksek lisans eğitimini San Francisco Eyalet Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler alanında tamamlamış, doktorasını ise Colorado eyaletindeki Denver Üniversitesi’nde uluslararası hukuk ve politika üzerine yapmıştır. Tahran Üniversitesi’nde uluslararası hukuk profesörü olarak görev yapan Zarif, diplomatik kariyerine 1979’da İran’ın San Francisco Konsolosluğu’nda başlamış, 1992-2002 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı’nda Uluslararası ve Hukuk İşleri Yardımcılığı görevini yürütmüştür.
2002-2007 yılları arasında İran’ın BM Daimi Temsilciliği görevini üstlenen Zarif, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin göreve gelmesiyle birlikte 15 Ağustos 2013’te Dışişleri Bakanı olarak atanmıştır. Zarif, Ruhani’nin kurduğu iki hükümette de dışişleri bakanı olarak görev almış ve İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya) ile Almanya arasında yaklaşık 3 yıl süren müzakerelerde önemli rol oynamıştır. Bu müzakereler sonucunda Temmuz 2015’te imzalanan ve Ocak 2016’da yürürlüğe giren “nükleer anlaşma” olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın (KOEP) mimarlarından biri olmuştur.
