İngiltere Hükümeti ve Uluslararası Ceza Mahkemesi Üzerine Tartışmalar
Ülke basınındaki haberlere göre, İngiltere Başbakanlık Ofisi’nden bir sözcü, Başbakan Keir Starmer liderliğindeki yeni hükümetin, önceki hükümetin Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) nezdindeki itirazlarını takip etmeyeceğini duyurdu. Sözcü, bu kararın nedeninin mahkemenin bağımsız bir şekilde karar vermesi gereken bir konu olduğunu belirtti. Hükümetin, Netanyahu’ya karşı açılan davada ne bir itirazda bulunacağını ne de onay vereceğini vurgulayan sözcü, “Hükümet, hukukun üstünlüğüne ve kuvvetler ayrılığına güçlü bir şekilde inanmaktadır” ifadesini kullandı. Ayrıca, mahkemenin bağımsız kararlar vermesi gerektiğini kaydetti.
Starmer, mayıs ayında konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Mahkeme, zamanı geldiğinde kararını verebilmeli. Mahkeme süreçlerini ve uluslararası hukuku destekliyorum” değerlendirmesinde bulunmuştu.
İngiltere’nin Girişimi Eleştirilmişti
İngiltere, 10 Haziran’da “Filistin’in Oslo Anlaşmaları çerçevesinde İsrail vatandaşları üzerinde cezai yargı yetkisi kullanamadığı durumlarda, UCM’nin İsrail vatandaşları üzerinde yargı yetkisi kullanıp kullanamayacağı” konusunda yazılı beyanla gözlemlerini sunma talebinde bulunmuştu. UCM Ön İnceleme Dairesi, 27 Haziran’daki kararında, İngiltere’nin talebini kabul ederek, 12 Temmuz’a kadar yazılı görüşlerini sunması talimatını vermişti. UCM, İngiltere’nin yanı sıra, UCM’ye görüş sunmak için izin isteyenlerin taleplerinin de 12 Temmuz’a kadar sunulması gerektiğini belirtmişti.
İngiltere’nin görüş sunma girişiminin, halihazırda yavaş ilerleyen UCM’deki Filistin soruşturmasını daha da yavaşlatacağına dair eleştiriler gündeme gelirken, İngiltere’nin beyanlarında Netanyahu ve Galant hakkındaki yakalama kararına karşı çıkabileceği ifade edilmişti. Dönemin Başbakanı Rishi Sunak, UCM’ye yaptığı talepte, UCM Savcılığının “yakalama kararı” çıkartılması için başvuru yapmasının Gazze’deki duruma yardımcı olmayacağını belirterek bu duruma karşı çıkmıştı.
Yeni Hükümetin Yaklaşımı
İngiltere’de 6 Temmuz’da görevi devralan Başbakan Keir Starmer hükümetinin, Sunak hükümetinden farklı bir tutum sergileyerek, Netanyahu ve Galant hakkındaki yakalama kararına karşı çıkmayı düşünmediği bilgisi basına yansımıştı. Londra’daki İşçi Partisi liderliğindeki hükümet, 19 Temmuz’da Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) ocak ayında kestiği finansman desteğine devam edeceğini de duyurmuştu. İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Bakan David Lammy, kesilen 21 milyon sterlinlik desteğin UNRWA’ya ödenmeye devam edeceğini belirtmişti.
İngiltere’nin UNRWA’ya sağlayacağı 21 milyon sterlinlik destek kapsamında 6 milyon sterlin, Gazze ve Batı Şeria’daki acil ihtiyaç sahiplerine yönelik projelerde, 15 milyon sterlin ise Batı Şeria’daki temel ihtiyaçlara yönelik projelerde kullanılacak. Bazı UNRWA çalışanlarının, 7 Ekim 2023’teki saldırılarda yer aldığına dair iddiaların ardından, İngiltere, 27 Ocak’ta bu kuruma olan desteğini durdurduğunu açıklamıştı.
