Senegal’de Erken Genel Seçimler: Siyasi Gerilim ve Koalisyonlar
Senegal, nisan ayında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından, Cumhurbaşkanı Bassirou Diomaye Faye’ın Ulusal Meclisi eylülde feshetme kararıyla erken genel seçime gitmeye hazırlanıyor. Bu erken seçim kararı, eski Cumhurbaşkanı Macky Sall’in koalisyonunun sağladığı mutlak çoğunluğun, Başbakan Ousmane Sonko liderliğindeki PASTEF ile yaşanan yürütme krizini sonlandırma fikri üzerine şekillenmiştir.
Son yaklaşık 7 aylık süreçte, Ulusal Meclis ile Başbakan Sonko arasında yaşanan gerilimler, meclisin işleyemez hale gelmesine neden olmuştur. Ülkede en son genel seçim Temmuz 2022’de yapılmıştı. Bu yeni seçimde, siyasi partiler ve koalisyonlar tarafından hazırlanan toplam 41 listeden 165 milletvekili, 5 yıllığına Ulusal Meclis’e girmeye hak kazanacak.
Cumhurbaşkanı Faye ve Başbakan Sonko’nun partisi PASTEF, bu seçimde favori olarak gösteriliyor. Aynı zamanda, bu seçim ikili için de bir ilk sınav niteliği taşıyor. Faye ve Sonko, vaat ettikleri değişiklikleri gerçekleştirebilmek için mecliste çoğunluğu elde etmeleri gerektiğini biliyor. Sonko’nun liderliğindeki PASTEF, henüz “yıpranmadığı” düşünülmekte ve halk nezdinde popülerliğinin yüksek olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle, PASTEF’in seçimin galibi olacağı yönünde tahminler yapılmaktadır.
Fas’tan Yürütülen Seçim Kampanyası
Genel seçim sürecinde dikkat çeken bir gelişme, eski Cumhurbaşkanı Sall’in “Takku Wallu (Yerel dil Volofçada ‘yardım için birleşmek’)” koalisyonuna liderlik etmesidir. Senegal tarihinde ilk kez bir eski cumhurbaşkanı, siyasete bu kadar hızlı bir dönüş yaparken, Sall’in seçim kampanyasını Fas’tan yürütmesi de önemli bir detay olarak öne çıkıyor. Sall’in koalisyonunda kendi partisi Cumhuriyet için İttifak (APR) ve Karim Wade’in önderliğindeki Senegal Demokrat Parti (PDS) yer alıyor.
Sall, kampanya boyunca PASTEF’in kadrolarının deneyimsizliğini öne çıkararak, seçilmesi halinde ulusal birlik hükümeti kurma sözünü vermektedir.
ESKİ DOSTLAR DÜŞMAN OLDU
Seçimin bir diğer önemli koalisyonunu, Cumhurbaşkanı Faye’a karşı cumhurbaşkanlığı yarışını kaybeden dönemin Başbakanı Amadou Ba’nın kurduğu “Jamm ak Njarin (Volofçada ‘barış ve refah’)” oluşturmaktadır. İktidar koalisyonunun cumhurbaşkanı adayı olan Ba, Nisan 2024’teki seçimde Cumhurbaşkanı Faye karşısında yüzde 35 oy alarak tarihi bir yenilgi yaşamış ve bu sonucun ardından APR ile yollarını ayırmıştır.
Seçimlerde adından söz ettiren bir diğer koalisyon ise Dakar Belediye Başkanı Barthelemy Dias’ın önderlik ettiği “Samm Sa Kaddu (Volofçada ‘sözümü tutuyorum’)” koalisyonudur. Ocak 2022’deki yerel seçimlerde Sonko’nun koalisyonundan aday olarak Dakar Belediye Başkanı seçilen Dias’ın koalisyonu, daha çok sivil toplumdan gelen isimler ve toplum nezdinde saygın bir imaja sahip figürlerden oluşmaktadır.
Samm Sa Kaddu, kendisini Sonko’ya alternatif dinamik bir muhalefet koalisyonu olarak konumlandırmakta ve Sonko ile Dias arasında gerilim giderek artmaktadır. Sonko’nun, ülkenin kuzeyindeki Saint-Louis kentinde destekçilerine yönelik düzenlenen saldırılardan Dias taraftarlarını sorumlu tutması, iki eski müttefiki karşı karşıya getirmiştir. Sonko, Facebook hesabından intikam çağrısında bulunmuş ve Dias destekçilerine karşı meşru savunma haklarını kullanacaklarını belirtmiştir. Dias ise “Sonko tarafından yapılan intikam çağrısını” kınayarak, destekçilerinin başına gelebilecek olumsuzluklardan Sonko’yu sorumlu tutmuştur.
