Brezilya’da Darbe İddiaları ve Eski Başkan Bolsonaro’nun Suçlamaları
Brezilya’nın eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun, 2022 seçimlerini geçersiz kılmak amacıyla bir darbe planı yaptığı öne sürüldü. Brezilya Federal Polisi, Perşembe günü Yüksek Mahkeme’ye sunduğu resmi iddianamede Bolsonaro’yu, eski bakanlar ve üst düzey danışmanlarıyla birlikte “demokrasiye karşı şiddet içeren bir komplo kurmakla” suçladı. Bu suçlamaların temel nedeni, Bolsonaro’nun 2022 yılında kaybettiği seçim sonuçlarına itiraz etmesi ve bunun sonucunda bir protesto hareketi başlatması olarak gösteriliyor.
Bu protesto hareketi, Ocak 2023’te Bolsonaro’nun destekçilerinin Brezilya’da Yüksek Mahkeme, Kongre ve başkanlık sarayını hedef alan büyük bir saldırı düzenlemesiyle zirveye ulaştı. Söz konusu saldırılar, Bolsonaro’nun rakibi Luiz Inacio Lula da Silva’nın göreve başlamasından sadece bir hafta sonra gerçekleşti. İddianamede yer alan çarpıcı detaylar, kamuoyuyla paylaşıldı.
Suikast Planından Haberdar
Federal polis, Başkan Lula’nın göreve başlamadan önce suikastla öldürülmesi için plan yapan beş kişinin bu hafta tutuklandığını duyurdu. Soruşturma kapsamında, iktidarı kaybeden Bolsonaro’nun bu suikast planlarından haberdar olduğuna dair kanıtlar toplandığı belirtildi. Polis; telefon kayıtları, mali belgeler ve zanlıların itiraflarıyla bu suçlamaların desteklendiğini vurguladı. Bolsonaro, sosyal medyada yaptığı açıklamada, soruşturmayı yürüten savcıları ve mahkeme hakimini “yalan suçlamalar üretmekle” itham etti. Bolsonaro, “Yasa ne diyorsa, onların tam tersini yapıyorlar” diyerek suçlamaları reddetti. Avukatı ise polis raporunu inceledikten sonra yorum yapacaklarını açıkladı.
Eski Bakanların Tutuklanması
Federal polisin yayımladığı rapora göre, Bolsonaro’nun eski Savunma Bakanları Walter Braga Netto ve Augusto Heleno, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Almir Garnier Santos ve eski Adalet Bakanı Anderson Torres suçlananlar arasında yer alıyor. Ayrıca, Brezilya istihbarat örgütü ABIN’in başkanı Alexandre Ramagem ve Bolsonaro’nun Liberal Partisi’nin lideri Valdemar Costa Neto da raporda adı geçen isimler arasında bulunuyor.
Eski Başkan Bolsonaro’nun Asistanı Mauro Cid İfade Verdi
Braga Netto ve Torres’in avukatları, raporu incelemeden açıklama yapmayacaklarını dile getirdi. Costa Neto’nun avukatları ise raporu, “devam eden bir siyasi zulmün parçası” olarak nitelendirdi. Bu hafta, Başkan Lula ve yardımcısı Geraldo Alckmin’e yönelik suikast planıyla bağlantılı olduğu iddia edilen beş kişi tutuklandı. Lula, başkanlık sarayında yaptığı açıklamada, “Saldırgan, beni ve Alckmin’i zehirleme planını gerçekleştiremedi. İşte buradayız,” şeklinde konuştu. Tutuklanan beş kişi arasında, Bolsonaro’nun kabinesinde yer alan bir bakan yardımcısının da bulunduğu belirtiliyor. Bu kişinin, başkanlık sarayında yazdırıldığı öne sürülen suikast planını içeren bir belge taşıdığı iddia ediliyor. Polis, Bolsonaro’nun bu belge basıldığında sarayda bulunduğunu ve yardımcılarının cep telefonlarındaki mesajların eski başkanın planlardan haberdar olduğunu gösterdiğini ifade etti.
Florida’ya Kaçış
Bolsonaro, Ekim 2022’den sonra seçim sonuçlarını kaybettiğini kabul etmeyi reddetti. Lula’nın göreve başlamasından birkaç gün önce ABD’nin Florida eyaletine kaçtı. Bolsonaro, Brezilya’ya döndükten sonra, Ocak 2023’teki başkent saldırılarındaki rolüyle ilgili soruşturmalarda pasaportunu polise teslim etti. Soruşturma kapsamında, Bolsonaro’nun seçim sonuçlarını geçersiz kılmak ve Yüksek Mahkeme hakimlerini tutuklamak için bir kararname taslağını gözden geçirdiği iddia ediliyor. Federal polis, Bolsonaro’nun ordu komutanlarıyla bir araya gelerek onları bir darbe planına destek vermeleri için baskı yaptığını öne sürdü. Eski ordu ve hava kuvvetleri komutanları da Bolsonaro’nun hükümeti devirmek için plan yaptığını dile getirdi. Ayrıca, polis, Bolsonaro’yu daha önce COVID-19 aşı kartlarını tahrif etmek ve Suudi Arabistan’dan hediye olarak gelen mücevherleri zimmetine geçirmekle suçlamıştı. Bolsonaro ise bu suçlamaların tamamını reddetti. Yargılanan eski başkan, Brezilya’da sağcı hareketin birleştirici lideri olmaya devam etmekte. Partisi, Kongre’nin alt kanadında en büyük grup olma özelliğini sürdürürken, geçtiğimiz ayki yerel seçimlerde de önemli ilerlemeler kaydetti.
