Almanya’dan İran’a Tepki: Cemşid Şarmehd’in İdamı
İran-Almanya çifte vatandaşı Cemşid Şarmehd, terör eylemlerine karıştığı iddiasıyla İran’da idam cezasına çarptırıldı. Bu durum, Almanya’da büyük bir infial yarattı. Şarmehd, 2008 yılında Şiraz kentinde meydana gelen ve 14 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan bombalı saldırıyla bağlantılı olarak geçtiğimiz yıl Şubat ayında suçlu bulunmuştu. İran, Şarmehd’i ABD’de yaşayan biri olarak, FBI ve CIA ile iletişim kurmakla ve İsrail’in istihbarat teşkilatı Mossad ile bağlantı kurma girişiminde bulunmakla suçladı.
İranlı yetkililer, Ağustos 2020’de “karmaşık” bir operasyon sonucunda Şarmehd’in yakalandığını duyurmalarına rağmen, tutuklama süreciyle ilgili pek fazla bilgi vermemişti. Ailesi, Cemşid’in Dubai’de transit geçiş yaparken İran güvenlik güçleri tarafından kaçırıldığını ve ardından İran’a götürüldüğünü ifade ediyor. İran’da, altısı Fransa’dan olmak üzere, Batı ülkelerinden en az 16 çifte vatandaş, çeşitli suçlamalarla hapis cezasına çarptırılmış durumda.
Cemşid Şarmehd, eşi ve kızıyla
SCHOLZ: SKANDAL
Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre, 69 yaşındaki Cemşid Şarmehd’in idam cezasının infaz edilmesi, Almanya Başbakanı Olaf Scholz tarafından “skandal” olarak nitelendirildi. Scholz, “Cemşid Şarmehd’e mahkemede yöneltilen suçlamalara karşı kendini savunma imkânı bile verilmedi,” şeklinde konuştu. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da, idamın, Tahran rejiminin ne denli insanlık dışı olduğunu bir kez daha gözler önüne serdiğini savundu. Baerbock, Tahran’ı “Kendi gençlerine, kendi nüfusuna ve yabancı vatandaşlara karşı ölümü kullanan bir rejim” olarak tanımladı.
Baerbock, Berlin’in bir Alman vatandaşının idamının ciddi sonuçları olacağı konusunda defalarca uyarıda bulunduğunu belirtti ve Tahran’daki Alman Büyükelçiliği’nin de Şarmehd için azimle çalıştığını ifade etti. Ayrıca, Temmuz ayında göreve gelen reform yanlısı Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’a atıfta bulunarak, “Bu (idam) yeni hükümetin iktidarında da kimsenin güvende olmadığı gerçeğinin altını çiziyor,” dedi. Baerbock, Şarmehd’in ailesine başsağlığı dileklerini de iletti.
KIZINDAN TEPKİ
Şarmehd’in kızı Gazelle Şarmehd, hem Alman hem de Amerikan hükümetlerinin babasını müzakerelerde yalnız bıraktığını ve aileyi kaderine terk ettiğini öne sürdü. Sosyal medya platformu X üzerinden bir paylaşımda bulunan Gazelle, Amerikan ve Alman hükümetlerinden babasının öldürüldüğüne dair somut kanıt beklediklerini vurguladı. Eğer infaz gerçekleştiyse, naaşının derhal eve getirilmesi ve İran hükümetinin ağır bir şekilde cezalandırılması gerektiğini belirtti.
İnfaza insan hakları savunucularından da tepki geldi. İran’daki infazları yakından takip eden Norveç merkezli sivil toplum kuruluşu İran İnsan Hakları (IHR) direktörü Mahmud Amiry-Moghaddam, idamı “İslam Cumhuriyeti’nin son dönemdeki başarısızlıklarını örtbas etmek için bir rehineyi yargısız biçimde öldürme vakası” olarak nitelendirdi. Amiry-Moghaddam, “Cemşid Şarmehd, Birleşik Arap Emirlikleri’nde kaçırıldı, hukuka aykırı bir şekilde İran’a nakledildi ve burada adil bir yargılama olmaksızın ölüme mahkûm edildi,” dedi.
Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi tarafından yapılan açıklamada ise, “Şarmehd’in hukuksuz bir şekilde kaçırılması, sonrasında gözaltında işkence görmesi, adil olmayan göstermelik yargılama ve bugünkü infaz, İran rejiminin işlediği sayısız suçun birer örneğidir,” denildi.
