ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi Arasındaki Görüşme
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ASEAN Dışişleri Bakanları Toplantısı vesilesiyle Laos’un başkenti Vientiane’de Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile bir araya geldi. Bu önemli buluşma, Blinken’in Haziran 2023’te Çin’e gerçekleştirdiği ziyaretin ardından gerçekleşen toplamda altıncı görüşme oldu ve yaklaşık 1 saat 20 dakika sürdü.
ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan resmi açıklamaya göre, görüşmede ikili ilişkiler, bölgesel ve küresel meseleler gibi çeşitli konular ele alındı. Blinken, rekabeti sorumlu bir şekilde yönetmenin, farklılıkları samimi bir şekilde ele almanın ve ABD halkı ile dünya için kritik olan iş birliği alanlarında ilerleme sağlamanın önemini vurguladı. Ayrıca, ABD’nin insan hakları ve benzeri değerlerini korumak adına gerekli adımları atmaya devam edeceğini belirtti.
Blinken, haksız yere gözaltına alınan veya çıkış yasağına tabi tutulan ABD vatandaşlarının davalarının çözümünün, öncelikleri arasında yer aldığını ifade etti. Özgür ve açık bir Hint-Pasifik vizyonunu destekleyeceklerini belirten Blinken, Tayvan Boğazı boyunca barış ve istikrarın korunmasının önemine de dikkat çekti. Ayrıca, Çin’in Güney Çin Denizi’nde, özellikle de İkinci Thomas Sığlığı’nda gerçekleştirdiği “istikrarsızlaştırıcı” eylemlerle ilgili endişelerini dile getirerek, ABD’nin uluslararası hukuka uygun seyrüsefer ve uçuş özgürlüğü ile anlaşmazlıkların barışçıl çözümüne verdiği desteği yineledi.
Çin’in Rusya’nın savunma sanayisine verdiği destekle ilgili “ciddi” endişelerini de dile getiren Blinken, bu durumun Avrupa güvenliğine yönelik bir tehdit oluşturduğunu vurgulayarak, ABD’nin bu tehdidi ele almak için gerekli önlemleri almaya devam edeceğini açıkladı. Ayrıca, Kuzey Kore’nin “kışkırtıcı” eylemlerine ve Myanmar’daki kötüleşen duruma ilişkin bölge ülkeleri ile iş birliği yapma gereği üzerinde durdu.
Görüşme sırasında Blinken, Çinli mevkidaşını Gazze’de ateşkes sağlanması için yapılan son çalışmalar hakkında bilgilendirirken, derhal bir anlaşmaya varmanın önemini vurguladı. İki bakan, önümüzdeki haftalar ve aylarda açık iletişim kanallarını sürdürmenin önemine dikkat çekti.
Çin Dışişleri Bakanlığı da görüşmeye dair bir yazılı açıklama yaptı. Bakan Wang Yi, son dönemde iki ülke arasında artan temasların ve iki ordunun iletişimini sürdürdüğünü belirtti. Wang Yi, Çin’in ABD’ye yönelik politikasının tutarlı olduğunu ve karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan iş birliğine dayandığını ifade etti. Ayrıca, ABD’nin Çin’e karşı rasyonel ve pragmatik bir politikaya geri dönmesi gerektiğini vurguladı.
Wang Yi, ABD’nin Çin konusunda yanlış bir algıya sahip olduğunu ve her zaman kendi hegemonik mantığıyla Çin’e ayna tuttuğunu belirterek, “Çin ABD değil ve ABD olmak istemiyor” dedi. “Çin hegemonya ya da güç peşinde değil. Barış ve güvenlik konularında dünyanın en iyi siciline sahip büyük bir ülke. Barışçıl kalkınma yoluna bağlı kalacağız ve insanlık için ortak geleceğe sahip bir topluluğun inşasını teşvik edeceğiz. ABD’nin Çin’in bugününü ve geleceğini anlayacağını umuyoruz” şeklinde konuştu.
Tayvan meselesine de değinen Wang Yi, “Tayvan asla bir ülke olmayacak” ifadesini kullandı. Wang Yi, “Tayvan’ın bağımsızlığına yönelik provokasyonlara kesinlikle karşı saldırıya geçeceğiz ve tam bir ‘yeniden birleşme’ hedefi doğrultusunda çalışacağız” dedi.
Güney Çin Denizi’nde Filipinler ile yaşanan gerilimlere de değinen Wang Yi, Çin’in durumu kontrol altına almak için Filipinler ile geçici bir anlaşmaya vardığını, Filipinler’in sözünü tutması gerektiğini ve ABD’nin artık anlaşmazlığı körüklememesi, sorun çıkarmaması ve bölgede istikrarı baltalamaması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, Çin’in Ukrayna konusundaki tutumunun açık ve dürüst olduğunu, barışı ve müzakereleri desteklemeye devam edeceğini belirtti. Wang Yi, ABD’nin Ukrayna konusundaki ayrım gözetmeyen tek taraflı yaptırımlarını durdurması gerektiğini de sözlerine ekledi. “Çin, karalamaya karşı çıkıyor, baskı ve şantajı kabul etmiyor, temel çıkarlarını ve meşru haklarını korumak için kararlı ve güçlü önlemler alacak” dedi.
