Alsu Kurmasheva’nın Tutuklanması ve Mahkumiyeti
ABD tarafından finanse edilen Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) için çalışan Rus-Amerikan gazeteci Alsu Kurmasheva, Rus ordusu hakkında yanlış bilgi yaydığı iddiasıyla 18 Ekim 2023’ten bu yana Rusya’da tutuklu bulunmaktaydı. Kazan kentindeki mahkeme, Kurmasheva’nın bu süre zarfında mahkum edildiğini açıkladı.
İkinci ABD’li Gazeteci Mahkum Oldu
Aynı gün, Yekaterinburg’daki başka bir mahkemede, Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich, casusluk suçundan 16 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bu durum, Rusya’da tutuklu bulunan Amerikan gazetecilerin sayısını artırarak, ülkedeki basın özgürlüğü konusundaki endişeleri derinleştirdi.
RFE/RL’den Sert Tepki
RFE/RL Başkanı ve CEO’su Stephen Capus, duruşmayı ve Kurmasheva’nın mahkumiyetini “adaletle alay etmek” olarak tanımladı ve “Tek adil sonuç, Alsu’nun kendisini esir alan Ruslar tarafından derhal serbest bırakılmasıdır” ifadelerini kullandı. Capus, yaptığı açıklamada, “Bu Amerikan vatandaşının, sevgili meslektaşımızın sevgi dolu ailesine kavuşmasının zamanı geldi de geçiyor bile” dedi.
Ailesini Ziyaret Ederken Tutuklandı
47 yaşındaki Kurmasheva, Çekya’nın başkenti Prag’da ikamet etmekteydi. Rusya’nın Tataristan bölgesindeki ailesini ziyaret etmek üzere gittiği sırada 18 Ekim’de tutuklandı ve o günden beri gözaltında tutuluyor. Kurmasheva, daha önce geçen yıl Rusya’dan ayrılmaya çalışırken kısa bir süre gözaltına alınmış ve pasaportuna el konulmuştu.
Önceki Suçlamaları ve Yabancı Ajan İfadesi
Bir mahkeme, Kurmasheva’yı başlangıçta, Rus yasalarına göre zorunlu olan ABD pasaportunu beyan etmemekten suçlu bulmuş ve para cezasına çarptırmıştı. Bir hafta sonra ise, “yabancı ajan” olarak suçlandı, ancak Kurmasheva bu suçlamayı kesin bir dille reddetti.
Savaş Karşıtı Kitaplar ve Tutuklanma Nedeni
Kurmasheva’nın eşi Pavel Butorin, RFE/RL için çalışan bir gazeteci olarak, eşinin tutuklanmasının, editörlüğünü yaptığı “Savaşa Hayır Demek” ve ”Rusya’nın Ukrayna’yı İşgaline Karşı Çıkan Rusların 40 Öyküsü” adlı kitaplarla yakından ilişkili olduğunu belirtti. Bu durum, Rusya’nın basın üzerindeki baskısını ve muhalif seslere yönelik tutumunu da gözler önüne seriyor.
Amerikan Gazetecilerin Güvenliği ve Diplomasisi
Gershkovich ve Kurmasheva, Soğuk Savaş’tan bu yana Moskova ile Batı arasındaki ilişkilerin en gergin olduğu bir dönemde Rusya’da mahkum olan en az altı Amerikalı gazeteci arasında bulunuyor. RFE/RL, Kurmasheva’nın tutukluluğunun haksız olduğunu vurgularken, ABD Kongresi tarafından finanse edilmektedir. Rusya ise RFE/RL’yi Soğuk Savaş dönemine ait olumsuz bir sınıflandırma ile “yabancı ajan” olarak tanımlamaktadır.
Butorin, ABD hükümetinin Kurmasheva’yı haksız yere tutuklu olarak tanımlaması için bir dilekçe verdi. Bu, Washington’un Gershkovich’in durumunu görerek, Kurmasheva’nın serbest bırakılması için diplomatik yolları açma umudunu taşımaktadır.
