İngiltere’nin Kömür Dönemi Sona Erdi
İngiltere’nin Nottinghamshire bölgesinde bulunan Ratcliffe-on-Soar kömürlü termik santrali, bugün itibarıyla elektrik üretimini durduruyor. Bu kapanış, santralin 57 yıllık üretim geçmişinin sona ermesi anlamına gelirken, İngiltere’nin 142 yıllık kömürle elektrik üretim dönemini de kapatıyor. Böylece İngiltere, elektrik sektöründe kömürü devreden çıkaran ilk G7 ülkesi olma unvanını kazanıyor.
Çalışanlar İçin Gelecek Planları
Uniper tarafından işletilen santralde, yaklaşık 100 çalışan, önümüzdeki iki yıl boyunca santralin kapatılması sürecinde görev alacak. Şirket, santraldeki diğer çalışanlarını başka enerji santrallerinde istihdam etmeyi veya enerji sektörünün farklı alanlarında yeni iş bulmaları için gerekli eğitimleri sağlamayı planlıyor.
Kömür Kullanımının Düşüşü
Londra merkezli uluslararası düşünce kuruluşu Ember’in analizine göre, İngiltere’de kömürün elektrik üretimindeki payı, 1882’de yüzde 39 iken, 2012’de bu oran yüzde 2’ye kadar geriledi. 2015 yılında, İngiltere hükümeti, 2025 itibarıyla kömürden elektrik üretimini tamamen sonlandıracağını duyurmuştu. Son yıllarda, elektrik üretiminde kömürün payı azalırken, güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir kaynakların payı artış göstermiştir. İngiltere, 2030 yılı itibarıyla tamamen karbonsuz bir elektrik üretim sistemi hedeflemektedir.
OECD Ülkelerindeki Kömür Kullanımının Azalması
Ember’in verilerine göre, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkelerinde kömürün elektrik üretimindeki payı, 2007 yılında yüzde 36 ile zirve yaparken, geçen yıl bu oran yüzde 17’ye geriledi. Şu anda OECD ülkelerinin üçte biri, elektrik üretiminde kömür kullanmıyor. Bu ülkeler arasında kömürü hiç kullanmamış olan Kosta Rika, Estonya ve Litvanya’nın yanı sıra, kömür santrallerini kapatan İsviçre, Lüksemburg, Letonya, Belçika, İsveç, Avusturya, Portekiz, Norveç ve Slovakya gibi ülkeler de bulunmaktadır. İngiltere, 1 Ekim itibarıyla bu ülkeler arasına katılacak.
Temiz Enerjiye Geçiş
İngiltere Enerji Bakanı Michael Shanks, Ratcliffe-on-Soar santralinin kapanmasını “bir devrin sonu” olarak tanımladı. Ember Genel Müdürü Phil MacDonald, kirletici enerji kaynaklarının sona erdiğini gösteren bir tarih belirlemenin önemine dikkat çekerek, bu durumun temiz enerji sisteminin inşası için uygun bir ortam sağladığını ifade etti. MacDonald, kömürün geçmişte endüstriyel büyüme için vazgeçilmez olduğunu, ancak artık temiz enerjinin tüm dünyada ekonomilere yön verdiğini vurguladı.
İşçi Sendikalarının Rolü
Uluslararası iklim değişikliği düşünce kuruluşu E3G’nin Kömürden Temiz Enerjiye Programı Politika Danışmanı Sean Rai-Roche, İngiltere’de işçi sendikalarının, santral çalışanları için adil bir geçiş süreci sağlanacağına dair umutlu olduğunu belirtti. Sendikalar ve santralin sahibi, işçilerin benzer alanlarda iş bulabilmesi için işbirliği yapma konusunda çalışmaktadır.
Diğer Ülkelere Mesaj
Beyond Fossil Fuels (Fosil Yakıtların Ötesinde) kampanyacısı Alexandru Mustata, İngiltere’nin son kömürlü termik santralini kapatmasının önemli bir kazanım olduğunu vurguladı. Mustata, İngiltere’nin elektrik üretiminde kömürün yerini sağlıklı, ucuz ve güvenilir yenilenebilir enerji kaynaklarının aldığını belirterek, “Hala kömür kullanan Avrupa ülkeleri bu durumu göz önünde bulundurmalıdır. Kirletici kaynaklara karşı güçlü eylemler, sivil toplumun katılımı ve siyasi uzlaşı ile güvenli ve uygun fiyatlı yenilenebilir enerjiye dayalı bir enerji sistemine hızlı ve adil bir geçiş mümkündür.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin Fırsatları
E3G Kömürden Temiz Enerjiye Programı Kıdemli Araştırmacısı Öykü Şenlen, Türkiye’nin kömürden çıkış stratejisi belirleyerek iklim konusundaki liderliğini gösterebileceğini ifade etti. Şenlen, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 31. Taraflar Konferansı’na resmi ev sahipliği teklifi ve uluslararası hibe ile finansman fırsatlarını güvence altına alma konusundaki ilgisinin, kömürü aşamalı olarak kaldırma ve temiz enerji kaynaklarının payını artırma planlarını sergilemesinin kritik önemde olduğunu belirtti.
