Beyoğlu’nun gözde teras mekânlarından Litera Restaurant’ın kurucusu Celal Akkök ile geçmişten günümüze yiyecek-içecek ve eğlence sektörünü, yeme-içme alışkanlıklarımızı, sohbet adabını, eskimeyen görgü kurallarını, İstanbul’un değişen yüzünü Gastronomi Gündemi serisinin dördüncü ve son bölümünde konuştuk.
Bilmeyenler için sofra adabı nedir kısaca açıklar mısınız?
Sofra adabı herkesin özenerek, titizlikle vakit ayırıp başta aile, arkadaşlar ve dostları ile bir masa etrafında kıymet verecek düşünce ile buluşmasıdır.
Sofra adabı ve görgü kuralları yıllar geçtikçe tesirini yitiriyor mu?
Maalesef bir kısım kıymetini kaybediyor. Lakin yine de bu kaideleri kuralları, duyguları yaşatanlar var, var ki bizler de kendileri için hâlâ güzel masalar hazırlayabiliyoruz.
Akıllı telefon kullanımının yaygınlaşmasıyla sofralarda da cihazlar görünür oldu. Hatta zaman zaman yemeğe odaklanmak bile zor bir hal aldı. Bu durumun önüne geçmek mümkün mü?
Sosyal medya varken yenileni, içileni paylaşmak gibi bir kültürün oluştuğu bu çağda mümkün değil. Hatta bu konuda telefonu eline ilk alan hesabı öder diye iddiaya bile giriliyor ama nafile yine de önüne geçilemiyor.
Gündelik kurallar ile resmi davetlerdeki tutum değişkenlik gösteriyor mu? Öyleyse birkaç örnek verir misiniz?
Gündelik yaşamla, resmi olmayan bir davette bile kişinin karakteri, tutumu, davranışı, diksiyonu bile değişim gösterir.
Misafirperverlik ve görgü kuralları arasında bir ilişki var mı?
Ben görgü kuralı, sohbet ve sofra adabı olmayan birisi ile bir arada olamam. Misafir olmak ile misafir etmek arasında da fark vardır. Birinde misafir olduğun için diğerinde misafir ettiğin için dikkat edersin.
Herkesin bilmesi gerekir dediğiniz bir görgü kuralını bizimle paylaşır mısınız?
Sofra kuralı sofranın kurulması ile başlayıp, kurulmuş olunan sofra etrafında buluşulması ile oluşur. Sofrada ev sahibinin oturduğu sandalyenin nerde durduğundan, misafirlerin ya da hane eşrafının masa etrafında nereye oturacaklarına, yemeğe dua ya da afiyet olsun diyecek kadar herkesin birbirini bekleyerek aynı anda başlamasına, sohbet ederken birbirini dinleyerek söz sırası ile sohbetin yapılmasına, dijital çağımızda elektronik eşyaların kullanılmamasına kadar bir dolu adap görgü gerektiren bir kural ama maalesef tüm dünyada isteyerek/istemeyerek başaramıyoruz.
Bu alanda profesyonel ya da değil kendini geliştirmek isteyen bir kişi hangi kaynaklara başvurmalı?
Spesifik bir kaynak tarif edemiyorum ama bütün kitapçılarda ve her bir yayın evinde birçok kaynağa kolayca ulaşabilirler.
Röportaj: Ezgi Aydoğanoğlu
