AB ülkeleri, mali disiplin kurallarında önemli değişikliklere gitmek üzere anlaştı. Kamu harcamalarının kontrolü yoluyla kamu borcunun azaltılmasını öngören dört yıllık süre, hükümetlerin belirli yatırım ve reformları gerçekleştirmesi durumunda yedi yıla uzatılabilecek. AB maliye bakanları, Covid-19 salgını sonrasında ortaya çıkan yüksek kamu borcu ve teknoloji ile iklim değişikliği mücadelesine yönelik büyük kamu yatırım ihtiyacını dikkate alarak mali kurallarda reform yapma kararı aldı.
Yeni Kuralların Temel Özellikleri ve Amaçları
Yeni mali kurallar, AB’nin GSYH’ye oranla yüzde 3 bütçe açığı ve GSYH’ye oranla yüzde 60 kamu borcunu aşan ülkeler için daha esnek ve özel harcama kesintilerini içeriyor. Kamu borcunun azaltılmasında temel belirleyici, üye ülkelerin ulusal orta vadeli mali yapısal planları olacak. Bu planlar, en az dört yıllık bir süre boyunca mali hedefleri, makroekonomik dengesizlikleri ele alan önlemleri ve öncelikli reformları ile yatırımları belirleyecek.
Yeni anlaşmaya göre, kamu borcu ve bütçe açığı için belirlenen referans değerler olan yüzde 3 ve yüzde 60 değişmeyecek. Ancak, AB ülkeleri yıllık bütçe açıklarını GSYH’nin yüzde 1,5’i civarında tutmak zorunda kalacak. Ayrıca, “mali tampon” olarak adlandırılan bu oran, beklenmedik krizlere karşı harcamalarda esneklik sağlamak amacıyla öngörülmüştür.
AB veya Euro Bölgesi’nde ciddi ekonomik gerileme veya istisnai durumlar ortaya çıkması halinde, yeni kuralların muafiyet maddeleri devreye girebilecek. Bu durumlarda, harcama hedeflerinden sapmalara izin verilecek, ancak AB Komisyonu tarafından bu sapmaların değerlendirilmesi söz konusu olacak.
Özellikle yüksek borca sahip ülkeler için belirlenen mali konsolidasyon hedefleri, yılda en az GSYH’nin yüzde 1’i kadar azaltma miktarlarını içeriyor. Bu hedef, GSYH’nin yüzde 60’ı ile 90’ı arasında borcu olan ülkeler için yılda GSYH’nin yüzde 0,5’i olarak belirlenmiştir.
AB maliye bakanlarının anlaşması, 2024 yılı başlarında üye ülkeler ve Avrupa Parlamentosu arasında başlayacak müzakerelerin yolunu açtı. Yeni kuralların yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu’nun onayı gerekmektedir.
