Dijitalleşme tüm sektörleri olduğu gibi sağlık sektörünü de bir süredir etkisi altına almıştı. Özellikle pandeminin etkisi ile teletıp hizmetlerinin – uzak mesafedeki kişilere telekomünikasyon teknolojileri aracılığıyla klinik destek verilmesi- tüm dünyada yaygınlaştığına şahit oluyoruz. Globalwire pazar araştırması şirketinin verilerine göre 2030 yılına değin küresel teletıp pazar büyüklüğü ortalama %18 büyüme oranıyla 224.8 milyar dolarlık bir hacme ulaşacak.
Ülkemizde de bu konuda önemli bir adım atılarak 10 Şubat 2022 tarihli resmi gazetede “Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelik” yayınlanmıştır. Yeni yönetmelik ile uzaktan sağlık hizmeti sunacak tesislerinin iznine, bilgi sisteminin geliştirilmesine ve sağlık tesislerinin denetlememesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Yeni dönemde sistemin standartlar ölçüsünde hizmet vermesini ve denetlenmesini sağlayan uygulama ile bakanlık tarafından uzaktan sağlık hizmeti faaliyetleri izin belgesi alınarak gerçekleştirilebilecek. Yönetmeliğe göre hastaların tansiyon v.b. klinik bulguları izlenerek tedavi sağlanabilir, e-ilaç ve e-rapor verilebilirken, salığın korunmasına ve takibine, sağlıklı yaşamın desteklenmesine, psikososyal destek sağlanmasına yönelik hizmetler verilebilir. Giyilebilir teknolojiler desteği ve diğer tıbbî cihazlar ile sağlık hizmeti talep eden kişinin sağlık verileri ölçülebilir, takip edilebilir ve hatta bakanlıkça belirlenen girişimsel veya cerrahi operasyon hizmetleri sunulabilir. Ayrıca, uzaktan erişim ile endemik veya epidemik salgınlarda kişilerin sağlığının korunmasına yönelik gerekli tıbbî işlemler yürütülebileceği işaret edilmiş. Tüm bu hizmetler sunulurken hastanın bilgilendirilmesi, kimlik doğrulamasına ve kişisel verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirlerin alınmasının yönetmelikte adreslediğini görüyoruz.
Teletıp gelişen teknolojilerin hayatımızı kolaylaştırması ve sağlık hizmetlerinin sunulmasında zaman ve yol giderlerinin ortadan kalması ile verimin artmasını sağlayarak engelli, yaşlı, fiziksel koşullar veya başka nedenlerden seyahat edemeyen kişilerin sağlık hizmetlerine erişimini sağlar. Teletıp yalnızca hastalıkların tedavisinde değil, fiziksel olarak sağlık tesislerine ulaşımın getirdiği zorluklar nedeni ile yaygınlaşması beklenen hızda gerçekleşmeyen önleyici sağlık uygulamalarının da topluma yayılarak sağlık masraflarının düşmesine destek olacaktır.
Sağlık sektörü Türkiye’de de teknoloji kullanımı açısından en ileri seviyedeki sektörlerden biridir. Son yirmi yılda Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde, yapay zeka teknolojilerinin desteği erken tanı yöntemleriyle kamu sağlığı takip edilmekte, özellikle cerrahi robotlarla ileri uygulamalar gerçekleştirilebilmektedir. İyi yetişmiş ve eğitimli insan gücüyle birlikte son teknolojilerinin yaygın kullanımı sonucu gelişen sağlık turizmi de yönetmelik kapsamına alınarak uluslararası sağlık turizmi yetki belgesi almış olan sağlık tesislerince, ilgili mevzuatı çerçevesinde uluslararası sağlık turizmi ve turistin sağlığı kapsamında uzaktan sağlık hizmeti verilebileceği belirtilmiştir.
İclal Demirtaş
