Son günlerde herkesin konuştuğu, WHATSAPP Şirketinin yönelttiği Gizlilik Politikası ile kullanıcılarını onaya zorlanmasının hukukta bir karşılığı var mıdır?
Yenilenen Gizlilik Politikası hakkındaki bilgilendirme metninde 4 Ocak 2021 tarihinde güncellenen Gizlilik Politikası’nı kabul etmeyen kullanıcıların, 8 Şubat 2021 tarihinden itibaren WhatsApp uygulamasını kullanamayacakları belirtilmektedir.
Gerek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gerekse Türk Anayasası ile güvence altına alınan haberleşme hürriyeti uyarınca; haberleşmenin gizliliği esastır. WhatsApp, getirmiş olduğu Gizlilik Politikası’nı kabul etmeyen kullanıcılar bakımından salt haberleşme hürriyetini engellemekle kalmamış, bu politikayı kabul eden kullanıcılar bakımından da haberleşmenin gizliliği prensibini ihlal etmiş bulunmaktadır.
Öte yandan, bireylerin kişisel verilerin korunmasına ilişkin hakları da haberleşme hürriyeti gibi temel hak ve özgürlükler alanına dahil olup, bu hak, kendisine yönelik müdahalelerden Türk mevzuatında ve uluslararası hukuk ilkeleri kapsamında korunmaktadır. Yenilenen Gizlilik Politikası ile haberleşme uygulamasının kullanımının, kullanıcıların kişisel verilerinin korunmasına yönelik haklarından feragat etmesi şartına bağlanması ile kullanıcılar iki temel hakkından birini seçmek zorunda bırakılmaktadır. Belirtmekte fayda vardır ki, elektronik haberleşme hizmetinin sunulmasının, kullanıcıların kişisel verilerinin işlenmesine yönelik açık rıza verme ön şartına bağlanması Türk mevzuatında da ayrıca ve açıkça yasaklanmış bir uygulamadır.
Whatsapp’ın kullanıcılara yönelttiği onay konusunda, özel bir kurum söz konusu olduğu için bu inisiyatifin alınabileceği iddia ediliyor. Bu konuda sizin düşünceleriniz nelerdir?
Global düzeyde artış gösteren kullanıcı sayısı ile WhatsApp günümüzde kitlesel bir haberleşme aracı haline gelmiştir. Bahsi geçen haberleşme aracının, geliştirildiği günden bu yana ücretsiz olarak kullanıcılarının hizmetine sunulması ile uygulama adeta kamuya mal olmuştur.
Sunulan elektronik haberleşme hizmeti ile dünya çapında etki yaratan ve bu etkiyle sektörde tekelleşen bir hizmet sağlayıcısı haline gelen şirketin, piyasadaki hâkim durumunu kötüye kullanmak suretiyle vermekte olduğu haberleşme hizmetinin sürdürülmesini, kullanıcıların temel haklarından feragat etmeleri şartına bağlaması kullanıcıları zorlayıcı bir nitelik arz etmektedir.
Neredeyse kamuya mal olmuş ve günlük hayattaki haberleşmenin yadsınamaz bir parçası haline gelmiş bu türde bir uygulama söz konusu olduğunda hizmetin kimin tarafından verildiği hususu önemini yitirmektedir. Geliştirilen uygulama ile bireylerin haberleşme özgürlüğü noktasında temel hizmet sağlayıcılarından biri olan şirketin, kitlesel iletişime darbe vuracak denli fevri tutum ve davranışlardan kaçınması gerekmektedir.
AVRUPA BİRLİĞİ lokasyonunda hizmet alan kullanıcıların bu onaya zorlanmıyor olmalarını bir Hukukçu olarak nasıl yorumluyorsunuz?
Gizlilik Politikası metni incelendiğinde, metinde öngörülen şartların, Avrupa Birliği ülkelerindeki kullanıcılar ile Avrupa Birliği ülkeleri dışındaki kullanıcılar bakımından farklılık arz ettiği görülmektedir.
Gizlilik Politikası uyarınca, AB ülkeleri dışındaki kullanıcılarının kişisel bilgileri, kullanıcıların yaşadıkları yerin dışında, uygulamaya ilişkin hizmetlerin sağlandığı, dünyanın başka herhangi bir ülkesine veya bölgesine aktarılabilir, iletilebilir, buralarda saklanabilir ve işlenebilir durumdadır. AB ülkeleri dışındaki kullanıcılarının kişisel verilerine yönelik müdahaleci bir tutum sergileyen şirket, AB ülkelerindeki kullanıcılarına sunmuş olduğu Gizlilik Politikası’nda ise Avrupa Komisyonu tarafından onaylanmış standart sözleşme maddelerinin kullanılacağını duyurmuştur.
Hizmet kullanıcılarını, ikamet ettikleri ülke, vatandaşlık, din, dil, ırk gibi hususlarda ayrımcılığa maruz bırakan şirket, Türk mevzuatında ve başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere sair uluslararası hukuk ilkeleri kapsamında çok geniş bir biçimde korunan “eşitlik” ilkesine aykırı hareket etmektedir.
REKABET KURUMU ve KVKK hali hazırda açıklamalar yaparak aksiyon aldı. Tüm bunların yetersiz kalabileceğini düşündüğünüz için mi ayrıca bir hukuk mücadelesi vermektesiniz?
Whatsapp şirketi tarafından kullanıcılara yöneltilen ve onaylamaları konusunda dayatılan bu Sözleşme, tüm kullanıcılar nezdinde hem ulusal hem uluslararası çok ciddi ve ağır hak ihlallerine yol açmaktadır. Tüm dünyada ulaşılmış mevcut kullanıcı sayısı düşünüldüğünde burada söz konusu durum toplumun özel bir kesimine etki etmekten çok daha büyük ve çarpıcı sonuçlar doğurmaktadır. Burada özel olarak belirlenmiş kesimlerin değil toplumun her kesiminin hep birlikte karşı koyarak hak arayışı içinde olması gerekmektedir. Biz bu gaye ile durumu yakından inceleyerek, söz konusu müdahale için gereken tüm aksiyonları alıyoruz.
Whatsapp’a karşı verdiğiniz “Hukuk Mücadelesi” adına atacağınız başka adımalar var mıdır? Süreci nasıl ilerletmeyi planlıyorsunuz?
Şengün & Partners Avukatlık Ortaklığı olarak müvekkilimiz İş Dünyası ve Hukuk Derneği’ni temsilen, muhatap şirket Whatsapp ve Facebook’a söz konusu Gizlilik Sözleşmesinin ivedilikle geri çekilmesi ve mevcut endişeyi gidermek adına kullanıcılara bir açıklama yapılması gerektiği temelli bir ihtarname gönderdik. Muhatap Şirketten gerekli aksiyon ve açıklamaların gelmemesi halinde tüm hizmet kullanıcıları adına her türlü yasal haklarımızı kullanacağız. Bu bir hukuk mücadelesidir. Konunun yakından takipçisi olarak gerektiği takdirde bu hukuk mücadelemizi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi başta olmak üzere tüm muhtelif uluslararası kurumlara götürerek dünyanın her yerine taşıyacağız.
