Evrenin Derinliklerinden Gelen Yeni Bir Sır: GW231123
Uluslararası LIGO-Virgo-KAGRA (LVK) işbirliği, Kasım 2023’te gerçekleştirdiği sıra dışı gözlemlerle evrenin en büyük ve en şaşırtıcı kara delik birleşmesini kaydetti. Bu olay, bilim dünyasında adeta bir dönüm noktası oldu ve “GW231123” adıyla anılmaya başlandı. Bu devasa olay sonucu oluşan yeni kara delik, 225 Güneş kütlesine ulaşarak insanlık tarihindeki en büyük kara delik birleşmesi rekorunu kırdı.
Yüksek Hassasiyetle Tespit Edilen Kütle Çekim Dalgaları
2016 yılında ilk kez kütle çekim dalgalarını tespit ederek Einstein’ın genel görelilik teorisini doğrulayan LIGO, bu kez de daha büyük bir başarıya imza attı. Kütle çekim dalgaları, uzay-zaman dokusunda oluşan ve ışık hızında yayılan titreşimler olarak biliniyor. LVK ağındaki gelişmiş dedektörler sayesinde, bu titreşimler ustalıkla ölçülerek evrenin derinliklerinden gelen sinyallerin kaydı yapılıyor.
Gelişmiş İşbirliği ve Yeni Rekorlar
İtalya’daki Virgo ve Japonya’daki KAGRA gibi ileri teknolojili gözlem merkezleriyle birlikte çalışan LVK, evrensel bir gözlem ağı kurdu. Kasım 2023’te gerçekleşen gözlemler, GW231123 olayının keşfini sağladı. Bu olayda, çarpışan kara deliklerin kütleleri yaklaşık 100 ve 140 Güneş kütlesi olarak ölçüldü. Önceden kayıtlara geçen 2021’deki GW190521 olayında ise birleşen kara deliklerin toplam kütlesi 140 Güneş kütlesiydi ve bu da o zamanki rekordu.
Hız ve Evrim: Kara Deliklerin Gizemli Döngüsü
GW231123’ü daha da büyüleyici kılan ise, her iki kara deliğin neredeyse teorik sınırda hızla dönüyor olması. Uzmanlar, bu kadar yüksek hızların standart yıldız evrimi modelleriyle açıklanamayacağını ve bu durumun yeni teorilerin geliştirilmesine yol açacağını belirtiyor. Bu kara deliklerin, büyük olasılıkla daha önceki birleşmelerden oluşmuş “ikinci nesil” kara delikler olabileceği düşünülüyor. Yani, evrende daha önceki olaylardan kalan, devasa boyuttaki kara deliklerin yeni çarpışmalara giriştiği anlaşılıyor.
Bilimsel Çığır Açan Keşifler ve Geleceğe Dair Umutlar
Bu gözlemin, evrenin işleyişine dair bildiklerimizi köklü bir şekilde değiştirebileceği öngörülüyor. Kara deliklerin evrimsel geçmişine dair varsayımlarımıza yeni boyutlar kazandıran GW231123, aynı zamanda kozmolojik modellerde de önemli bir dönüm noktası olabilir. Bilim insanları, bu tür yüksek kütleli ve hızlı dönen kara deliklerin daha önce gözlemlenmiş olanlardan çok daha karmaşık ve gizemli yapılar olabileceği görüşünde birleşiyor. Evrendeki bu yeni keşif, insanlığın evreni anlama yolunda attığı büyük adımlardan sadece biri olarak görülüyor ve önümüzdeki yıllarda yapılacak araştırmalar için umut vaat ediyor.
