Çin’in Derin Deniz Keşifleri: Dünya’nın Kabuğunu Delme Çabaları
Soğuk Savaş döneminde, dünya genelinde birçok ülke, karasal alanlarda derin sondajlar yapma çabalarını sürdürmüştü. Ancak şimdi, insanlık tarihinin en ilginç keşiflerinden biri için okyanusların derinliklerine inmeye hazırlanan bir ülke var: Çin. Bu kez, hedefleri Dünya’nın kabuğunun altına, yani manto katmanına ulaşmak.
Bu büyük hedefe ulaşmak için, devasa bir sondaj gemisi olan Meng Xiang görevlendirildi. Bilim insanları, deniz tabanında kilometrelerce derinlikte delikler açabilme kapasitesine sahip bu gemi ile, Dünya’nın iç yapısının ve gezegenimizdeki tektonik kuvvetlerin gizemlerini açığa çıkarmayı umuyor. Meng Xiang, Kasım 2024’te resmen hizmete girdi ve 11 kilometre (6,8 mil) derinliğe kadar delme yeteneği ile dikkat çekiyor.
Diğer bilimsel sondaj gemileri de mevcut olsa da, hiçbiri Meng Xiang kadar etkileyici değil. Örneğin, Japonya’nın 7 kilometre maksimum sondaj derinliğine sahip Chikyū gemisi ve ABD’nin 8,4 kilometre maksimum sondaj derinliğine sahip JOIDES Resolution gemisi bu sınıfta yer alıyor. Ancak, ABD’nin bu sondaj gemisi artık hurdaya dönüştü. Uzun bir süredir, ABD’nin öncelikleri arasında derin deniz sondajları yer almıyor; 36 trilyon dolarlık ulusal borçları ve dünya genelindeki askeri harcamaları, bilimsel keşifler için yeterli kaynak ayırmalarını engelliyor.
Öte yandan, Çin’in Meng Xiang gemisi, jeolojik araştırmalarda devrim yaratmayı planlıyor. Geminin boyu 179,8 metre (589 fit) ve kendine yetebilen özellikleri sayesinde 120 gün boyunca çalışabiliyor. Ayrıca, 180 kişilik bir mürettebatı ve jeoloji, jeokimya, mikrobiyoloji ve okyanus bilimi gibi çeşitli bilim alanlarında araştırma yapabilen dokuz laboratuvarı barındırıyor.
Dünya’nın iç kesimlerinde, kıtasal kabuğun kalınlığı genellikle 37,5 kilometreyi bulurken, okyanus kabuğu yalnızca 5 ila 7 kilometre arasında değişiklik gösteriyor. Okyanus ortası sırtlarının dinamik jeolojik hareketleri nedeniyle daha da ince olduğu biliniyor. Dolayısıyla, deniz altındaki kabuğu 11 kilometre derinlikte delmek, bilim insanlarına Dünya’nın iç yapısı hakkında paha biçilmez bilgiler sunacak.
Şimdi, merakla beklenen soru şu: Çin, elde ettiği bu değerli bulguları dünya ile paylaşacak mı, yoksa bu bilgileri ABD ile olan rekabetinde stratejik bir avantaja dönüştürmek için mi kullanacak?