Antarktika’nın Derinliklerinden 1,2 Milyon Yıllık Buz Keşfi
Bilim insanları, Dünya’nın en eski buzunu bulma arayışlarında büyük bir başarıya imza attılar. Antarktika’daki buzul tabakasının kaya tabanıyla birleştiği noktada, 2.800 metre uzunluğunda bir buz çekirdeği başarıyla delindi. Bu olağanüstü keşif, Dünya’nın iklim geçmişine dair 1,2 milyon yıl öncesine kadar uzanan sürekli bir kaydı gün yüzüne çıkardı.
Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen “Beyond EPICA’nın – Oldest Ice” (EPICA’nın Ötesinde – En Eski Buz) projesi çerçevesinde, Antarktika’nın izole bir bölgesi olan Little Dome C’de (Küçük Kubbe C) çalışan araştırmacılar, bu dikkat çekici buz çekirdeğine ulaşan ilk ekip olma unvanını kazandılar. Projenin saha baş araştırmacısı ve Göttingen Üniversitesi ile Alfred Wegener Enstitüsü’nde görevli profesör Frank Wilhelms, “Doğru konum, son teknoloji radyo yankı sondaj teknolojileri ve buz akışı modellemeleri kullanılarak belirlendi. Etkileyici bir şekilde, 0,8 ila 1,2 milyon yıl öncesine uzanan kaydı, 2.426 ila 2.490 metre arasındaki derinlikte bulduk; bu, önceki yirmi yıllık EPICA buz çekirdeği kaydımızı önemli ölçüde genişletiyor” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Antarktika, yeryüzünün en büyük ve en kalın buz tabakalarıyla kaplı olan kıtalarından biri. Beyond EPICA’nın son keşif gezisi, gezegenimizin iklim geçmişine dair önemli bilgiler sunabilecek buz ve kaya arasındaki geçiş noktasına ulaştı. Buz çekirdekleri, her katmanında, oluştuğu dönemde atmosferde bulunan gazlar, tozlar ve izotopik bileşimleri barındırdığı için, Dünya’nın iklim tarihi hakkında derinlemesine bilgiler sunabiliyor. Bu katmanlardaki maddelerin oranları ve varlığı, bilim insanlarının o dönemdeki iklim koşullarını anlamalarına yardımcı oluyor.
Saha baş bilimcisi ve doktora sonrası araştırmacı Julien Westhoff, “Little Dome C’de yaptığımız ön analizler, en üstteki 2.480 metrenin 1,2 milyon yıla kadar uzanan yüksek çözünürlüklü bir kayıt içerdiğine dair güçlü göstergelere sahip. Bu katman, 13.000 yıla kadar olan dönemi bir metrelik buza sıkıştırmış durumda” ifadelerini kullandı.
Bu örnekleri elde etmek hiç de kolay bir görev değil. Ekip, ortalama yaz sıcaklığının -35°C olduğu ve deniz seviyesinden 3.200 metre yükseklikte bulunan merkezi Antarktika platosunda toplamda 200 günden fazla zaman geçirdi. Şimdi proje, toplanan buz çekirdeği örneklerini detaylı bir şekilde incelenebilmesi için laboratuvarlara ulaştırmayı hedefliyor.
ENEA-UTA (Ulusal Yeni Teknolojiler, Enerji ve Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Ajansı – Antarktika Teknik Birimi) kıdemli araştırmacısı ve Beyond EPICA’nın ENEA lojistik başkanı Gianluca Bianchi Fasani, “Bu çalışma sırasında elde edilen değerli buz çekirdekleri, projenin lojistiği açısından büyük bir zorluk olan -50°C soğuk zincirini koruyarak buzkıran gemisi Laura Bassi ile Avrupa’ya geri taşınacak” açıklamasında bulundu.