İlk Kurmaca Film “Oy’una Geldik” Üzerine Sansür Tartışmaları
Yaklaşık 40 yıl aradan sonra, bakanlık tarafından yasaklanan ilk kurmaca film unvanını taşıyan “Oy’una Geldik”, Türkiye sinema tarihinde önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor. ‘ESER İŞLETME BELGESİ’ almak için başvuruda bulunmasına rağmen, filmin gösterim tarihi olan 21 Şubat’ta belgenin henüz verilmemiş olması, gösterimin ertelenmesine neden oldu. Bu durum, Beyoğlu Sineması önünde açıklama yapmak isteyen yönetmen ve oyuncular için polis engeliyle sonuçlandı; ekip, daha sonra pasajın içinde bir basın toplantısı düzenlemek zorunda kaldı.
Filmin yönetmeni Kazım Öz, 21 Şubat’ta gösterime girmesi planlanan filmi için, vizyon tarihinden 45 gün önce bakanlığa başvuruda bulunduklarını belirtirken, belgenin hazır olmadığı bilgisinin kendilerine vizyon tarihinden sadece bir gün önce iletildiğini vurguladı. Bu durum, sinema sektöründe bir sansür olarak algılandı.
‘HUKUKİ BİR BAHANE…’ Konuyla ilgili gazetemize açıklama yapan Kazım Öz, “Biz de oyuna geldik” diyerek, sansür uygulamalarının arkasındaki hukuki gerekçelerin ciddiyetini sorguladı. Öz, “Açıkça ‘Sansür uyguluyorum’ demek yerine bu sefer hukuki bir bahaneyi önümüze koydular. ‘Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 4. maddesine uygun bulmadık’ dediler” ifadelerini kullandı. Öz, filmin mizah yoluyla bir kasabanın belediye başkanı seçimlerini ele aldığını ve bu komik durumların, aslında toplumun gerçeklerine dair önemli mesajlar içerdiğini söyledi.
Kararın hukukla ilgili bir yönü bulunmadığını savunan Öz, “Filmimizi seyircimizle bir an önce buluşturmak için yürütmenin durdurulması istemiyle en kısa sürede bir dava açacağız. Siyasi hiciv anlatısına karşı siyasi gücüne sıkı sıkıya bağlı olanların sansürcü yaklaşımları, bizim için ve insanlık tarihi için elbette yeni değil” diyerek, ifade özgürlüğünü savunma kararlılıklarını vurguladı.
‘Bu karanlığın ortasında sanat’ Filmde rol alan usta oyuncu Orhan Aydın ise, “21. yüzyıldayız ve ülkeyi yönetenlerin yeni Türkiye diye tanımladıkları adaletsizlik, işsizlik, yalan, talan ve kadın-çocuk cinayetlerinin kol gezdiği bir coğrafya ile karşı karşıyayız. Bu karanlığın ortasında sanat, geleceğe yakılmış bir ışıktır” dedi. Aydın, 40 yıllık bir süre zarfında devlet eliyle bir sinema filminin gösteriminin yasaklanmasının sansür faşizmi olduğunu belirtti. “Bu yasaklamayı yapan 9 kişilik heyetin kimler olduğunu ve yetkinliklerinin ne olduğunu bilmiyoruz. Bu karardan bir an önce geri dönülmeli. Yasakçılık ve sansürle sanat ve sanatçılar asla susturulamaz” diyerek, yargı sürecinin başlatılacağını açıkladı.
‘Zer’! Bakanlığın kararında ise şu ifadeler yer aldı: “Yapımcılığını Kazım Öz’ün üstlendiği ‘Oy’una Geldik’ isimli film, 5224 sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun’un 4’üncü maddesinin 4’üncü fıkrası gereğince, alt kurul tarafından değerlendirme ve sınıflandırma kuruluna sevk edilmiştir. İlgili film, 24.02.2025 tarihinde gerçekleştirilen Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurulu toplantısında, Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 4 üncü maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda değerlendirilmiş olup, filmin ticari dolaşıma ve gösterime sunulması, Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun’un 7’nci maddesinin 1’inci fıkrası gereğince, oybirliği ile uygun bulunmamıştır.
İLYAS SALMAN BAŞROLDE Senaryosu Mustafa Sarıgül, Kazım Öz ve Eyüp Boz tarafından kaleme alınan film, Tunceli’nin Ovacık ilçesinde, sol görüşlü partilerin ortak adayda uzlaşmaması sonucu sağ görüşlü bir partiden belediye başkanı seçilen Hıdır Diri’nin komik yöntemlerle koltuğunu koruma çabalarını konu alıyor. Müziklerini Mustafa Biber’in hazırladığı filmde, İlyas Salman, Evin Örnek, Ömür Arpacı, Kanbolat Görkem Arslan, Volga Sorgu, Kuzey Yücehan Sevgican, Levent İdem, Orhan Aydın, Zeynep Elçin, Rugeş Kırıcı, Kemal Orgun ve Ulaş Kaya gibi isimler rol alıyor. Ayrıca, eski Pertek Belediye Başkanı Ruhan Alan, yerine kayyum atanan Tunceli Belediye Başkanı Cevdet Konak ve Ovacık Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül de filmde çeşitli rollerde yer alıyor.