Bağırsak Sağlığını Etkileyen Besinler
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Hamdi Levent Doğanay, bağırsak sağlığını olumlu ya da olumsuz etkileyen besinler konusunda önemli bilgiler paylaştı.
‘Probiyotik Gıdaların Önemi’
Sindirim sisteminin iyi çalışmasını sağlamak için, beslenme tarzının mide ve bağırsakları gereksiz yere yormaması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Doğanay, şunları ifade etti: “Sindirim sistemini rahatlatan bir beslenme şekli benimsemek, sindirim süreçlerini desteklemek açısından son derece önemlidir. Bu amaçla lif açısından zengin gıdalar ile probiyotik ve prebiyotik içeren besinlerin tercih edilmesi önerilir. Lif, sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlayarak kabızlık gibi rahatsızlıkların önüne geçer. Probiyotikler ise bağırsak florasını dengeler, sindirim sürecini kolaylaştırır. Aynı zamanda, yağlı ve ağır yiyeceklerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır; çünkü bu tür gıdalar mideyi zorlayarak gaz, şişkinlik ve asidite sorunlarına yol açabilir. Yavaş yemek ve iyi çiğnemek de sindirim sistemini rahatlatmanın bir diğer yoludur.”
‘Lifli Gıdaların Faydaları’
Bağırsak sağlığını destekleyen besinler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Doğanay, şunları söyledi: “Bağırsak sağlığını destekleyen gıdalar, sindirimi kolaylaştıran ve bağırsak florasını dengede tutan besinlerdir. Lifli gıdalar (tam tahıllar, sebzeler, meyveler) bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığın önlenmesine yardımcı olur. Probiyotikler (ev yoğurdu, kefir, kimchi, lahana turşusu, kombucha çayı, ev turşuları) bağırsak florasını destekleyerek faydalı bakterilerin çoğalmasını sağlar. Prebiyotikler (sarımsak, soğan, enginar, muz, yulaf) ise bu bakterilerin beslenmesini sağlayarak bağırsak sağlığını iyileştirir. Ayrıca, zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar iltihaplanmayı azaltarak bağırsakları korur. Yeterli su tüketimi, bağırsakların nemli kalmasına ve sindirimin düzgün çalışmasına yardımcı olur.”
‘Hazır ve İşlenmiş Gıdalar’
Bağırsak sağlığını tehdit eden gıdalar hakkında bilgi veren Prof. Dr. Doğanay, şu noktaları vurguladı: “Hazır ve ağır işlenmiş gıdalar (fast food, hazır gıdalar) genellikle düşük lif içeriği nedeniyle sindirimi zorlaştırır ve zararlı bakterilerin çoğalmasına neden olabilir. İşlenmiş et ürünleri, bağırsak kanseri riskini artırma potansiyeline sahiptir. Yüksek şeker içeren yiyecekler (şekerli içecekler, tatlılar) bağırsak florasında dengesizlik oluşturabilir, bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Ayrıca, aşırı alkol ve kafein tüketimi bağırsakları tahriş edebilir, mide asidini artırarak ishal sorununa yol açabilir. Ağır yağlı yiyecekler (kızartmalar, işlenmiş etler) de sindirimi zorlaştırarak bağırsakların sağlıklı çalışmasını engeller.”
‘Su Tüketiminin Önemi’
Bağırsakları temizlemek için lifli gıdalar ve probiyotiklerin önemine değinen Prof. Dr. Doğanay, şu bilgileri paylaştı: “Lif, bağırsakların düzenli çalışmasını sağlayarak toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve kabızlık sorunlarını engeller. Su tüketimi ise sindirimin düzgün çalışmasına yardımcı olur, bağırsakların temizlenmesini hızlandırır. Prebiyotik gıdalar (soğan, sarımsak, enginar) bağırsaklardaki faydalı bakterileri besler. Detoks çayları veya doğal laksatifler (aloe vera, psilyum kabuğu) bazı kişilerde bağırsakların temizlenmesine yardımcı olabilir, ancak bu yöntemlerin uzun süreli kullanımı önerilmez. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak da bağırsak hareketlerini teşvik ederek bağırsakların temizlenmesine katkı sağlar.”
‘Bağırsak Sağlığının Bağışıklık Üzerindeki Etkisi’
Bağırsakları düzenli çalıştırmanın önemini vurgulayan Prof. Dr. Doğanay, şunları belirtti: “Bağırsakları çalıştıran besinlerin en önemli rolü, sindirimi düzenlemeleri ve bağırsak hareketlerini teşvik etmeleridir. Lifli gıdalar (sebzeler, meyveler, baklagiller) bağırsak kaslarının hareketini uyararak sindirimin hızlanmasını sağlar. Probiyotikler, bağırsak florasını dengeleyerek zararlı bakterilerin büyümesini engeller ve bağırsak sağlığını korur. Yeterli sıvı alımı, dışkının yumuşamasını sağlayarak kabızlık riskini azaltır. Zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar ise bağırsak hareketlerini kolaylaştırır. Bağırsakların düzenli çalışması, sindirim problemlerini engelleyerek bağışıklık sistemini güçlendirir.”
‘Bağırsak Düzensizliklerinin Sonuçları’
Düzensiz bağırsak sağlığının birçok sağlık sorununa yol açabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Doğanay, “Kabızlık veya ishal gibi bağırsak hareket bozuklukları, sindirim sisteminin düzgün çalışmadığını gösterir. Uzun süreli bağırsak düzensizlikleri, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve bağırsak iltihaplanma hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit) gibi ciddi hastalıkların gelişme riskini artırabilir. Bağırsaklardaki iltihaplanmalar, bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açarak vücudu hastalıklara karşı savunmasız bırakabilir. Ayrıca, kötü bağırsak sağlığı, düşük enerji seviyeleri, cilt problemleri ve zihinsel sağlık sorunları (depresyon ve anksiyete) gibi ekstra sağlık problemlerine de neden olabilir.” şeklinde konuştu.
‘Su Tüketiminin İhmal Edilmemesi’
Su içmenin sindirim sürecinin sağlıklı bir şekilde işlemesi için son derece önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Doğanay, “Yeterli su alımı, dışkının yumuşamasını sağlar ve kabızlık gibi bağırsak problemlerinin önüne geçer. Su, bağırsaklarda toksinlerin atılmasına yardımcı olur, mide asidinin dengelenmesini sağlar ve sindirim sisteminin pürüzsüz çalışmasını destekler. Ayrıca, su içmek bağırsak florasını besleyerek sağlıklı bakterilerin çoğalmasına katkı sağlar. Erişkin bir birey için günde 8-10 bardak su içmek genellikle önerilen bir miktardır; ancak bu miktar kişisel ihtiyaçlara göre değişiklik gösterebilir. Su, vücudun genel sağlığı için de hayati önem taşır, çünkü vücut sıvılarının dengede tutulmasını sağlar ve organların verimli çalışmasına yardımcı olur.” dedi.