Ortopedi Uzmanı Dr. Mustafa Vezirhüyük’ten Kemik Erimesi Hakkında Bilgiler
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Vezirhüyük, kemik erimesi ile kemik sağlığını destekleyen besinler hakkında önemli bilgiler sundu. Osteoporozun tanımını yapan Dr. Vezirhüyük, “Halk arasında kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz, kemiklerde bulunan mineral yoğunluğunun azalmasıyla birlikte kemiklerin zayıflaması ve kırılgan hale gelmesi olarak tanımlanabilir.” dedi.
‘30 YAŞINA KADAR KEMİK YAPILANMA SÜRECİ DEVAM EDER’
Yaşam boyunca kemikte meydana gelen yapılanmalar hakkında bilgi veren Dr. Vezirhüyük, “Yaklaşık 30 yaşına kadar kemiklerin yeniden yapılanma süreci devam eder. Bu yaşta kemik yapısı ve kütlesi en güçlü seviyeye ulaşır. 40 yaş civarında ise kemik kütlesi yavaş yavaş azalmaya başlar. Özellikle menopoz döneminden sonra östrojen seviyesindeki azalma nedeniyle kadınlar hızla kemik kaybeder ve osteoporoz riski artar. Bu süreçte, kemik yıkımı yapımından daha hızlı gerçekleştiği için kadınlar kemik kütlesinin üçte birine yakınını kaybeder. Daha az kütleye sahip olan zayıf kemikler, küçük bir düşmede bile kırılabilir. Osteoporozun ilk belirtisi, düşme sonucu oluşan kırıklar olabilir. Bu kırıklar genellikle kalça, el bileği veya bel omurlarında meydana gelir.” ifadelerini kullandı.
‘KADINLARDA RİSK DAHA FAZLA’
Kemik erimesi olan bireylerin boylarının kısalabileceğini vurgulayan Dr. Vezirhüyük, “Menopoz sonrası vücuttaki kemik kütlesinde ciddi azalmalar yaşanır. Bu durum osteoporozlu bireylerin vücutlarının küçülmesine ve boylarının kısalmasına yol açar. Ayrıca omurga kırıkları sıkça boy kısalması ve omuzlarda yuvarlaklaşma ile sonuçlanır. Kadınların osteoporoz riski erkeklere göre daha fazladır; çünkü kadınların kemikleri erkeklerin kemiklerinden yüzde 20 ila 30 daha azdır. Her iki cinsiyette de yaş ilerledikçe kemik kaybı artar ve kalça kırığı riski yükselir.” diye belirtti.
‘OSTEOPOROZ İLE GEÇİCİ OSTEOPOROZ ARASINDAKİ FARKLAR’
Osteoporoz ile geçici osteoporoz arasındaki farklılıkları açıklayan Dr. Vezirhüyük, “Geçici osteoporoz, genellikle kemik iliği ödemi ile başlar. Bu durum kendiliğinden sınırlayıcıdır, zamanla azalır ve bir süre sonra tamamen ortadan kaybolur. Kesin sebebi bilinmemekle birlikte, en sık kalça kemiğinde görülmektedir. Bu durumdaki hastalara dinlenmeleri ve kalçaya yük bindirmemeleri gerektiği belirtilir. Anti-inflamatuvar ilaçlar ile ödemin geçmesi sağlanır ve zamanla tamamen kaybolur.” dedi.
‘KEMİKLERİ ZAYIFLATAN DURUMLAR’
Dr. Vezirhüyük, kemikleri zayıflatan faktörleri şu şekilde sıraladı:
- Genetik faktörler
- Hormonal dengesizlikler
- Kortizon gibi bazı ilaçların kullanımı
- Tiroit bezinin fazla çalışması
- Yaş
- Yaşam tarzı (sigara kullanımı, aşırı alkol tüketimi, hareketsiz yaşam tarzı, yetersiz beslenme)
‘KEMİK SAĞLIĞINA İYİ GELEN BESİNLER’
Kemik sağlığını destekleyen besinler hakkında bilgi veren Dr. Vezirhüyük, “Yeterli ve dengeli bir diyetin sağlık için vazgeçilmez olduğu bilinmektedir. Kemik sağlığında birçok besin ögesinin rolü bulunur. Bunlar arasında kalsiyum, D vitamini, protein, magnezyum, fosfor ve potasyum öne çıkmaktadır. Yeterli ve dengeli bir diyetle (bol miktarda meyve, sebze, baklagiller, fındık, tohumlar ve düşük yağlı proteinler içeren) kemiklerinizin sağlıklı ve optimum düzeyde işlev göstermesi için gereken besin ögelerini almış olursunuz.” dedi.
‘KALSİYUM KEMİK SAĞLIĞI AÇISINDAN KRİTİK ÖNEM TAŞIR’
Kemiklere fayda sağlayan mineral ve vitaminlere de değinen Dr. Vezirhüyük, “Kalsiyum, kemiklerin ana bileşenlerinden biri olup, hücre, kas, kalp ve sinir fonksiyonları için hayati öneme sahip bir mineraldir. Vücutta en bol bulunan mineral olan kalsiyum, kemik sağlığı açısından kritik bir rol oynar. Vücut kalsiyumu kendiliğinden üretemediğinden besin kaynakları veya kalsiyum takviyeleri ile alınması gerekmektedir. Eğer kan dolaşımında yeterince kalsiyum yoksa, vücut kemiklerdeki kalsiyumu kullanarak zamanla kemikleri olumsuz etkileyebilir.” şeklinde konuştu.
‘D VİTAMİNİ ÖNEMLİ’
D vitamininin kemikler için ne kadar önemli olduğunu vurgulayan Dr. Vezirhüyük, “D vitamini, kalsiyum emilimine yardımcı olur ve kan kalsiyum ile fosfor seviyelerinin düzenlenmesine katkıda bulunur. Kemik oluşumu için gereklidir. Vücudumuz, güneş ışığına maruz kaldığında D vitaminini aktif bir forma dönüştürür.” dedi.
‘KEMİK SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLEYEN BESİNLER’
Son olarak, kemik sağlığını olumsuz etkileyen besinleri şu şekilde sıraladı:
- Fazla tuz içeren gıdalar
- Alkol
- Düşük besin değeri olan işlenmiş gıdalar
- Yüksek oksalat içeren gıdalar
- Asitli içecekler (gazlı içecekler)
- Yağ oranı yüksek gıdalar
- Aşırı D vitamini veya takviyeleri kendi başına kullanmak
- Aşırı kafein tüketimi