Emeklilik Planlamasının Önemi
Sosyal güvenlik sisteminin karmaşık yapısı içinde yetişmiş ve bu alanda uzmanlaşmış biri olarak, 30 yılı aşkın bir süredir Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başmüfettişliği görevini yürütmekteyim. Bu süre zarfında ülkemize 50’den fazla eser kazandırdım. Her fırsatta, emeklilikte çok erken yaşlarda yapılan planlamaların, gelecekte telafisi mümkün olmayan pişmanlıkların önüne geçmek açısından son derece önemli olduğunu vurguladım. Bu bağlamda, anne ve babaların çocuklarına bırakacağı en kalıcı mirasın, sağlam bir emeklilik planlaması olduğunu düşünüyorum.
Emeklilikte doğru planlama için güvenilir bilgi kaynaklarının önemi büyüktür. Sosyal güvenlik sistemimizin, özellikle emeklilik mevzuatının karmaşıklığı, bilgi kirliliği ile birleştiğinde, vatandaşlar için anlaşılması zor bir hale gelmektedir. Bu nedenle, emeklilik işlemlerini yürüten SGK ve SGK çalışanları, güvenilir bilgi kaynakları olarak öne çıkmaktadır.
65 Yaş Emekliliği Hakkında Bilgilendirme
Son zamanlarda benimle irtibat kuran birçok vatandaş, çocuklarını ve yakınlarını 65 yaş emekliliğinden kurtarmak için planlama yapıyor. Şimdi, yazının başlığını görenler muhtemelen “emeklilik yaşı gerçekten 65 mi oldu?” diye merak ediyorlardır. Lafı hiç uzatmaya gerek yok… Bugün işe başlayan işçi, memur, esnaf ve diğer tüm bireyler artık 58-60 yaşında emekli olamayacak. Bu durum, emeklilikte kademe bekleyenler grubundan sonra, ilk defa sigortalı olup önceden tedbir almayanlar için geçerlidir. Emeklilik yaşı artık 65’e kadar yükselmiştir.
Erken Emeklilikte Belirleyici Unsurlar
Emeklilik için genel olarak üç temel şart bulunmaktadır: yaş, prim ödeme gün sayısı ve belirli bir süre sigortalı olma durumu. Erken emeklilikte en belirleyici unsur, ilk sigortalı olarak işe başlama tarihiniz ve çalışma sürenizin ne kadar eski olduğudur. Örneğin, 30.03.1984 tarihinde yalnızca 1 gün prim ödenmiş SSK kaydı olan bir kadın, yaş şartı aranmaksızın sadece 5.000 gün primle emekli olma avantajına sahiptir. Diğer bir önemli nokta ise, SSK’dan erken emekliliğin, Bağ-Kur ve Emekli Sandığına göre daha az prim gerektirmesidir.
58-60 Yaş Emekliliği Artık Bir Hayal Olacak
50’li yaşlarda emekli olmayı hedefleyen birçok kişi, bugünlerde “çok geç emekli olacağım” düşüncesi içindedir. Ancak, önümüzdeki yıllarda çocuklarımızın 50’li yaşlarda emekli olması neredeyse imkânsız hale gelecektir. Zira, emeklilik yaşı kademeli olarak 65 yaşına kadar yükselebilmektedir. 65 yaş emekliliğinden 30 Nisan 2008 tarihinden önce sigortalı çalışanlar etkilenmeyecek; bu grupta 09.09.1999-30.04.2008 tarihleri arasında prim ödenmiş olanlar bulunmaktadır. Mevcut düzenlemeye göre, emeklilikte kademe bekleyenlerden kadınlar için 58, erkekler için ise 60 yaş şartı aranmaktadır. SSK’lılar için 7.000 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortalıları için ise 9.000 gün prim ödemiş olmaları gerekmektedir.
65 Yaş Emekliliği ve Gelecek Planlaması
01 Mayıs 2008 ve sonrasında sigorta girişi olanların bir an önce gerekli primlerini yasal yollarla tamamlamalarını öneriyoruz. 2006 yılında başlayan SGK reformunun Ekim 2008’de yürürlüğe giren düzenlemesi, 40 yıla varan bir kademeli geçiş öngörmektedir. Artık, 30 Nisan 2008 tarihinden sonra işe girenler için emeklilik yaşları, gerekli prim gün sayıları tamamlandığında aşağıda belirtilen tarihlere göre belirlenecektir:
- 01.01.2015 tarihinde SSK’lı çalışan Döndü Hanım, 7.200 gün prim ödemesini 31.12.2035 tarihinde tamamladığında 58 yaşında emekli olacaktır.
- Ancak, eğer Döndü Hanım, gerekli prim gün sayısını 01.01.2048 tarihinde tamamlarsa, 65 yaşında emekli olacaktır.
- Dönmez Bey ise, 5 Mart 2023 tarihinde bakkal dükkanı açarak esnaf olursa, normal şartlarla 65 yaşından önce emekli olamayacaktır.
Sonuç olarak, emeklilik için gerekli olan prim gün sayısının zamanında tamamlanmasına bağlı olarak, 65 yaş emekliliğinden kurtulmak mümkündür. Gelecek için planlama yaparken bu hususları göz önünde bulundurmak, ilerideki pişmanlıkları önlemek adına büyük önem taşımaktadır.