Kayıt Dışı Faaliyetlere Yönelik Denetimler Devam Ediyor
Kayıt dışı faaliyet gösteren meslek grupları ve sektörlere yönelik denetimler, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından titizlikle yürütülmektedir. Bu kapsamda, özel muayenehanelerde doktorluk yapan mükelleflerin beyanname ve mali uyum seviyeleri, yapay zeka destekli analiz programları kullanılarak detaylı bir şekilde incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, bazı özel muayenehane sahibi doktorların, hastalardan aldıkları muayene ücretlerini, estetik ve cerrahi operasyonlar ile diş tedavisi gibi işlemlerden elde ettikleri gelirleri beyanlarına tam olarak yansıtmadıkları tespit edilmiştir.
Bu incelemelerde, beyan edilen gelir ile gerçek kazançları arasında %400’lere varan farklar olduğu belirlenmiştir. Yapay zeka destekli analizlerle, vergi beyanları ile gelirleri arasında uyumsuzluk gösteren doktorlardan ilk etapta en riskli 3,663 mükellef belirlenmiştir. Bu mükelleflerin yaklaşık 13 milyar lira tutarındaki hasılatının kayıt dışı olduğu anlaşılmıştır.
Ameliyat Gelirlerinde Belirgin Farklar
Özel muayenehanelerde genel cerrahi, ortopedi ve beyin cerrahisi gibi alanlarda faaliyet gösteren bazı doktorların, hastalardan aldıkları ameliyat ve muayene ücretlerini eksik beyan ettikleri de tespit edilmiştir. Özellikle özel hastanelerle anlaşmalı çalışan ya da kendi muayenehanesinde hasta kabul eden cerrahların, ameliyat ücretlerini düşük göstererek vergilendirilmesi gereken gelirleri gizledikleri ortaya çıkmıştır.
Örneğin, bir kadın doğum uzmanının yıllık gelirinin 53 milyon lira olduğu, ancak bunu beyan etmediği ve yalnızca 6.5 milyon lira olarak bildirdiği görülmüştür. Diş hekimlerine yönelik incelemelerde ise, implant, protez, ortodonti ve estetik diş tedavisi gibi işlemlerden elde edilen gelirlerin de eksik beyan edildiği anlaşılmıştır. Bir diş hekiminin yıllık 67 milyon lira hasılat elde etmesine rağmen bunu yalnızca 3 milyon lira olarak göstermesi dikkat çekmiştir.
Estetik İşlemlerden Elde Edilen Gelirler İncelendi
Son yıllarda hızla büyüyen estetik sektörü de denetimlerin odağı haline gelmiştir. Yapılan incelemelerde, burun estetiği, dolgu, botoks, liposuction gibi estetik işlemleri gerçekleştiren bazı doktorların elde ettikleri geliri eksik beyan ettikleri tespit edilmiştir. Özellikle yurt dışından hasta kabul eden ve dövizle çalışan estetik kliniklerinde, gelirin önemli bir kısmının beyan dışı kaldığı belirlenmiştir.
Bu çalışma kapsamında, saç ekimi konusunda uzman bir doktorun yıllık gelirini 7 milyon lira olarak beyan etmesine rağmen, gerçekte 69 milyon lira hasılat elde ettiği ortaya çıkmıştır. Kayıt dışı kazanç elde eden mükelleflerin, gönüllü uyum kapsamında vergi dairelerine davet edilmesine başlanmıştır. İlk aşamada gönüllü uyuma davet edilen doktorlardan 850’si beyanname vererek vergi matrahlarını düzeltmiştir.
Hedef Vergide Adalet ve Etkinlik
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kazancını beyan etmeyen veya eksik beyan eden mükelleflerin gönüllü uyum çalışmaları kapsamında vergi daireleriyle iletişime geçmesinin, ağır cezai yaptırımlarla karşılaşmamaları açısından büyük önem taşıdığını vurgulamıştır. Gönüllü uyum çalışmalarının mükelleflerin vergi idaresinin sorduğu hususları açıklığa kavuşturmalarına fırsat tanıdığını belirten Şimşek, şu ifadeleri kullanmıştır:
“Amacımız kimseyi cezalandırmak değil, kayıt dışı kalmış kazançları vergilemek. Gönüllü uyum sürecinde uyum göstermeyerek kayıt dışı kazancını beyan etmeyen mükellefler hakkında vergi incelemesi yapılmakta veya dönem kazançları takdir komisyonları tarafından değerlendirilmektedir. Hedefimiz vergide adalet ve etkinliği sağlamaktır. Kayıt dışılık en büyük adaletsizliktir ve bu konuda kararlı mücadelemiz devam edecektir.”