ABD Yönetiminin Ticarete Yönelik Tarife Uygulamaları
ABD’deki yeni yönetimin ticari tarife uygulamalarının, ülke ekonomisinde enflasyonla mücadele çabalarını olumsuz etkileyebileceği yönündeki endişeler giderek artıyor. Bu durum, piyasalardaki belirsizlikleri ve uluslararası ticaret üzerindeki olası etkileri de beraberinde getiriyor. Başkanlık görevine başlamasının hemen ardından Trump, kendi yönetiminin politikalarını geçersiz kılacak birçok başkanlık kararnamesine imza atmıştı. Ancak, yeni tarifelerin uygulanmasına dair somut bir adım henüz atılmamış durumda. Trump, federal kurumlara özellikle Çin, Kanada ve Meksika gibi ülkelerin haksız ticaret uygulamaları ile döviz politikalarını inceleme talimatı veren kapsamlı bir genelge yayınladı.
Trump, Kanada ve Meksika’ya yüzde 25 düzeyinde gümrük vergisi uygulamayı düşündüğünü ifade ederken, Çin’e de yüzde 10 gümrük vergisi uygulanması için 1 Şubat tarihini işaret etti. Bunun yanı sıra, ABD Başkanı Trump, yapay zeka altyapısına yönelik 500 milyar dolarlık özel sektör yatırımı yapılacağını da duyurdu. Elon Musk’ın TikTok’u satın almasına dair sorulara yanıt veren Trump, Musk ya da Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Larry Ellison’ın bu satın alma fikrine açık olduğunu belirtti.
Kurumsal sektörde, Trump’ın tarifelerle ilgili somut bir plan açıklamaması, geniş tedarik zincirleri nedeniyle olası tarifelere karşı kırılgan durumda olan otomotiv şirketlerinin hisselerindeki artışı gözler önüne serdi. ABD’li otomobil üreticisi Ford’un hisseleri yüzde 2,5, General Motors’un hisseleri ise yüzde 5,7 değer kazandı. Bunun yanında, Çinli otomotiv şirketleri Xpeng ve Li Auto’nun da ABD’de işlem gören hisseleri sırasıyla yüzde 6,2 ve yüzde 5,3 oranında yükseldi. Teknoloji şirketi Oracle’ın hisseleri de, şirketin ABD’de yapay zeka altyapısı kurmak için OpenAI ve SoftBank ile ortak bir girişimde bulunacağına dair haberler sonrası yüzde 7,2 artış gösterdi.
TAHVİL, ALTIN, BORSA…
Tüm bu gelişmeler ışığında, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,59 seviyesine ulaşırken, dolar endeksi ise yatay seyirle 108,1 seviyesinden güne başladı. Altının ons fiyatı, önceki gün yüzde 1,3 artışla 2 bin 743 dolardan kapanmışken, gün içerisinde 2 bin 753 dolara kadar yükseldi. Trump’ın petrol üretimini artıracak açıklamalarının ardından Brent petrolün varil fiyatı, önceki gün yüzde 0,5 değer kaybederek 78,8 dolara gerilemişti ve yeni güne de yüzde 0,2 düşüşle 78,6 dolardan başladı. Bu gelişmelerle, New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,88, Dow Jones endeksi yüzde 1,24 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,64 oranında değer kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar da yeni güne pozitif bir seyirle başladı.
AVRUPA BORSALARI POZİTİF SEYREDİYOR
Avrupa borsalarında ise, İtalya hariç pozitif bir seyir dikkat çekiyor. Bugün, gözler Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın yapacağı konuşmaya çevrildi. Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) İsviçre’nin Davos kasabasında devam eden 55. Yıllık Toplantıları sırasında, Lagarde’ın katılacağı oturum yatırımcılar tarafından büyük bir ilgiyle takip ediliyor. Analistler, bu konuşmada, bölgedeki ülkelerde resesyon endişelerinin yoğunlaştığı bir dönemde, yeni ABD yönetiminin finansal politikalarına dair ipuçları aranacağını belirtiyor.
Dün açıklanan verilere göre, Almanya’da yatırımcıların ekonomik beklentileri, ülkenin geçen yıl art arda ikinci kez daralmasının ardından yılın ilk ayında beklentilerin üzerinde bir düşüş gösterdi. Kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek 6 aya ilişkin beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Güven Endeksi, ocak ayında 10,3 puan seviyesine inerek önceki aya göre 5,4 puan geriledi. Bu gelişmeler neticesinde, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,48, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,25 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,33 değer kazanırken, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi ise 0,23 değer kaybetti. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
ASYA’DA TRUMP BASKISI
Asya piyasalarında ise, Trump yönetiminin 1 Şubat itibarıyla Çin’e yönelik yüzde 10 ticari tarife uygulayacağına dair haberler sonrası karışık bir seyir gözlemleniyor. Dün ticari tarife söylemleri hakkında açıklamalarda bulunan Çin Başbakan Yardımcısı Ding Xuexiang, korumacılığın hiçbir yere varamayacağını belirterek, “Bir ticaret savaşında kazanan olmaz.” dedi. Ülkesinin ticaret fazlası peşinde olmadığını vurgulayan Ding, ticareti dengelemek amacıyla yüksek kaliteli ürün ve hizmetler ithal etmeye istekli olduklarını ifade etti. Analistler, ABD yönetiminin uygulamayı planladığı ticari tarifelerin, ülkedeki ihracat rakamlarını ve ticari dengeleri olumsuz etkileyebileceği, bu durumun da imalat sanayi aktivitesinde sorunlara yol açabileceğini dile getiriyor.
Öte yandan, Güney Kore ve Japonya’da teknoloji hisseleri öncülüğünde görülen alıcılı seyir, bu ülkelerdeki risk iştahını destekliyor. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,8, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3 yükselirken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,7 oranında geriledi.
YURT İÇİNDE GÜNDEM
Yurt içinde ise, dün dalgalı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,30 değer kaybederek 9.999,55 puandan tamamladı. Dolar/TL, önceki gün yüzde 0,2 yükselişle 35,6220’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 35,6400 seviyesinden işlem görüyor. Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin olduğunu, ancak yurt dışında Avro Bölgesi’nde ECB Başkanı Lagarde’ın konuşmasının yanı sıra ABD’de öncü endeksin takip edileceğini vurguluyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.900 ve 9.850 puanın destek, 10.000 ve 10.100 seviyesinin ise direnç konumunda olduğunu belirtiyorlar.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
- 15.00 – ABD, haftalık mortgage başvuruları
- 18.00 – ABD, aralık ayı öncü endeks
- 18.05 – Euro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması