Yüksek Enflasyon ve Gıda Fiyatları
Son üç yılda yüksek enflasyon, gıda fiyatlarının rekor seviyelere çıkmasına neden oldu. Geçtiğimiz yıl resmi olarak açıklanan gıda enflasyonu yüzde 41.76 iken, 2024’te vatandaşların market alışverişlerinden oluşan hızlı tüketim ürünleri harcaması yüzde 67 oranında bir artış gösterdi. Bu süreçte, alışverişe çıkan tüketicilerin her 100 TL’lik harcamasının 83 TL’si gıda ve içecek alışverişlerine, 9 TL’si kişisel bakıma ve 8 TL’si ise ev bakımına ayrıldı.
Tüketiciler İndirim Marketlerine Yöneldi
Son üç yıl içerisinde sepet ortalamaları hızlı bir artış kaydetti. Ipsos’un yayınladığı ‘Hızlı Tüketim Ürünleri’ raporuna göre, 2022 yılında 88 TL olan ortalama sepet büyüklüğü, 2023’te yüzde 72 artarak 152 TL’ye ulaştı. 2024 yılı itibarıyla alışverişe çıkan bir tüketicinin ortalama harcaması ise 229 TL oldu. Bu veriler, 2022 yılına kıyasla geçen yıl bir alışveriş için tüketicilerin yüzde 160 daha fazla harcama yapmak zorunda kaldığını gösteriyor.
Pandemi sonrasında düşüşe geçen alışveriş sıklığı, 2024 yılı itibarıyla yeniden yükselişe geçti. Haneler, 2024 yılında haftada ortalama 4, yılda ise 219 kez alışverişe çıktılar. Haneler, geçen yıla göre 17 kez daha fazla alışveriş yaparken, harcamalarının üçte birinden fazlası indirim marketlerinden gerçekleşti. Rapora göre, indirim marketlerinin alışveriş davranışları harcamaları şekillendirmede en büyük rolü oynadı ve indirim marketlerinin pazar payı yüzde 34.7’den yüzde 36’ya yükseldi.
Tüketici Tercihlerini Değiştirdi
Ortalama bir hane, her 100 TL’lik harcamasının yaklaşık 54 TL’sini markalı ürünlere, 24 TL’sini açık ürünlere ve 22 TL’sini ise market markalı ürünlere ayırdı. Hane halkının erişiminin en yüksek olduğu ilk 20 kategoride kırmızı etin yer almadığı gözlemlenirken, geçen yıl beyaz et alışverişi yüzde 3, yoğurt alışverişi yüzde 2 ve kağıt ürünleri alışverişi ise yüzde 8.3’lük bir düşüş gösterdi. 2024 yılında gıda ve içecek alışverişlerinde cirolar yüzde 66, kişisel bakımda yüzde 60 ve ev bakımında ise yüzde 84 oranında bir artış yaşandı.