Göcek Tüneli ve Gizli Sözleşmelerin Gölgesinde Kalan Sorular
Göcek Tüneli’ni işleten firmanın, devletin kendi inşa ettiği tüneli bedavaya alarak üzerine işletme süresini uzatması, yap-işlet-devret (YİD) modelindeki gizli sözleşmelere dair endişeleri artırıyor. Göcek Tüneli İnşaat ve Taahhüt AŞ’nin eski Yönetim Kurulu Başkanı Necmettin Aydın, “Sözleşme gereği haklı olsak da halkın menfaatini düşünerek işletme süremizden 6 yıl 20 gün feragat ettik” şeklinde açıklamada bulunarak, iki tüneli de 31 Aralık 2025 tarihinde devlete devredeceklerini bildirmişti. Ancak sonrasında işler beklenmedik bir şekilde değişti ve devir tarihi 20 Mayıs 2030’a ertelendi. Bu gizli ertelemenin, sözleşmelerde firmalara avantaj sağlayan gizli maddelerden kaynaklandığı düşünülüyor.
DEVİR TARİHİ 2030’A UZANDI
Normal şartlar altında, Göcek Tüneli’ni 20 Ocak 2032’ye kadar işleten firma, sonrasında tüneli devlete teslim edecekti. Ancak, 2018 yılında yapılan bir Cumhurbaşkanlığı kararı ile devir işleminin 31 Aralık 2025’e çekileceği müjdesi verildi. Devletin 16.5 milyon dolara (bugünkü ekonomik koşullarda yaklaşık 590 milyon TL) yaptırdığı ikinci tünelin, firmanın kullanımına verilmesi ise dikkat çekti. Herkes, bedava geçiş için 2025 sonunu beklerken, SÖZCÜ gazetesi devir tarihinin 20 Mayıs 2030’a ertelendiğini duyurdu. Bu beklenmedik erteleme, Göcek Tüneli sözleşmesinin en baştan itibaren halkın değil, firmanın çıkarlarına hizmet ettiği eleştirilerini güçlendirdi.
Uzmanlar, firmanın eski yöneticisi Necmettin Aydın’ın 2018’de yaptığı, “Elimizde bizim haklılığımızı içeren sözleşme var” açıklamasını hatırlatarak, YİD modeli kapsamındaki gizli sözleşmelerin kamuoyuna açıklanması ve firma yararına olan maddelerin gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladılar.
Gizli Sözleşmelerde Neler Var?
YİD sözleşmelerinde, devlet ve halkı bağlayan ve geleceği ipotek altına alan hangi maddelerin bulunduğu konusunda kamuoyuna herhangi bir bilgi verilmemektedir. Bu nedenle, Göcek Tüneli’nin devrinin sözleşmedeki hangi madde nedeniyle uzatıldığı, devletin neden milyon dolarlık tüneli şirkete vermek zorunda kaldığı gibi sorular, netlik kazanmamakta. Ayrıca, devletin inşa ettiği ikinci tünelin sözleşmeye dahil olup olmadığı, tüneli kimin yapması gerektiği, kimin işleyeceği ve paralı olup olmayacağı gibi çok sayıda soru da halktan gizleniyor.