Engelli Vatandaşların Hakları Tehdit Altında
Son dönemdeki gelişmeler, iktidarın engelli bireylerin kazanılmış haklarına yönelik yeni kısıtlamalar getirdiğini gösteriyor. Engelli vatandaşların Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti ile araç edinmelerini sağlayan mevcut yasada yapılan değişiklikler, birçok engelli birey için ciddi hak kayıplarına yol açabilir.
Yeni düzenlemede, engelli araçlarının satışıyla ilgili süre 5 yıldan 10 yıla uzatılırken, araçların %40 yerlilik şartı getirilmiştir. Ancak, bu değişiklik Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğle birlikte hukuki bir sorun oluşturuyor. Çünkü tebliğ, geçmişte araç edinmiş engelli bireylerin de yeni araç alabilmek için bu 10 yıl süresinin dolmasını beklemesi gerektiğini belirtmektedir. Bu durum, Anayasa’nın güvence altına aldığı ‘hukuk devleti’ ilkesinin ihlaline sebep olmaktadır.
İşte Hakları Tehdit Eden Madde
Yeni tebliğde yer alan düzenleme, “İlk iktisabı yapılan taşıtın, ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçtikten sonra satışı veya devri, taşıtın ilk iktisap tarihinden on yıl geçmedikçe malul ve engelliye istisnadan tekrar yararlanma hakkı sağlamaz” ifadesiyle açıkça belirtilmiştir. Bu kritik düzenleme, mevcut engelli araçlarını satan bireylerin yeniden araç alabilmeleri için 10 yıl beklemelerini zorunlu kılmaktadır.
Sürpriz Değil, Hüsran Oldu
Tebliği eleştiren Anadolu Emeklileri Birleştirme Derneği Başkanı Burhan Gümrükçü, bu durumu “Bu düzenleme bizim için sürpriz olmadı, tam anlamıyla bir hüsran oldu” şeklinde değerlendirdi. Gümrükçü, “Bürokratlar, bu tebliğin Anayasa’ya aykırı olduğunu bile bile geriye dönük olarak uygulayacaklarını bizlere önceden bildirmişlerdi. İlk başta inanamadık ama dedikleri gibi hareket ettiler. Ağustos ayında aracını satmış bir engelli üyemiz, yeni bir araç almak istediğinde Maliye Bakanlığı 10 yılı beklemesi gerektiğini iletti. Bu durum, kazanılmış bir hakkın gaspıdır” ifadelerini kullandı.
Anayasa’nın 2. Maddesine Aykırı
Hukukun temel ilkeleri arasında yer alan yasaların geriye yürümemesi ilkesi, hak gaspını önlemeyi amaçlamaktadır. Bu ilke, Anayasa’nın 2. maddesiyle güvence altına alınmıştır. Anayasa’nın 2. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘hukuk devleti’ olduğu açıkça belirtilmektedir. Bu nedenle, tebliğin yürütmesinin durdurulması için çok sayıda engelli örgütünün hazırlık yaptığı öğrenilmiştir.