Anadolu’nun Derinliklerindeki Gizemli Keşif
Anadolu’nun kalbinde, uzun yıllar boyunca gizemini koruyan bir sır nihayet gün yüzüne çıktı. Jeologlar, Türkiye’nin güneydoğusundan başlayıp kuzeybatı İran’a dek uzanan muazzam bir yarık keşfetti. Bu yarık, milyonlarca yıl önce kaybolduğu sanılan bir okyanus levhasının parçalanmasıyla oluştuğu düşünülüyor.
Alman Bilim İnsanları Araştırdı
Almanya’nın Göttingen Üniversitesi’nden uluslararası bir araştırma ekibi, Türkiye’nin güneydoğusundan kuzeybatı İran’a kadar uzanan tam 1.500 kilometre uzunluğundaki bu devasa yarığı keşfetti. Uzmanlara göre, bu “kopuş” Tetis Okyanusu’ndan kalan okyanusal bir levhanın, yer kabuğunun derinliklerinde hâlâ mevcut olan parçalarının ayrılması sonucu meydana geliyor.
“Tıpkı Takvim Yaprağının Kopması Gibi”
Bilim insanları, Zagros Dağları’nın derinliklerinde gizlenen Tetis Okyanusu kalıntılarının, Türkiye’nin jeolojik yapısını derinden etkilediğini vurguluyor. Arap ve Avrasya levhalarının sıkıştığı bu okyanusal levha, zamanla ayrılarak yer kabuğunu aşağı çekiyor. Özellikle Türkiye’ye yaklaştıkça bu hareketin etkisi artıyor ve büyük bir yarığın yüzeye çıkmasına neden oluyor. Göttingen Üniversitesi’nden Dr. Renas Koshnaw, bu levhanın “tıpkı takvim yaprağının kopması gibi” yavaş ama kararlı bir şekilde ayrıldığını belirtiyor. Ayrıca bu süreç yalnızca Türkiye değil, Irak ve İran gibi komşu ülkeleri de etkiliyor.
Depremler Konusunda Bilgi Veriyor
Zagros Dağları’nın derinliklerinden kaynaklanan bu jeolojik hareketlilik, bölgede depremlerin meydana gelmesi ve maden kaynaklarının zenginleşmesi gibi çeşitli sonuçlar doğurabilir. Yerbilimciler, bu yarıkla ilgili toplanan detaylı verilerin, olası depremlerin risklerinin öngörülmesine büyük katkı sağlayacağını ifade ediyor. Göttingen Üniversitesi’nden Prof. Jonas Kley, “Dünya’nın kabuğunda neler olduğunu anlamak, olası depremler için hayati öneme sahiptir,” diyerek bu bulguların önemine dikkat çekiyor. Türkiye’de ise bu konuya ilişkin en dikkat çekici uyarılardan biri, yer bilimci Prof. Naci Görür’den geldi. Görür, Bitlis-Zagros fay hattına özel bir vurgu yaparak, “Buradaki levha hareketleri büyük depremlerin tetikleyicisi olabilir. Bu nedenle, kentlerin daha dirençli bir hale gelmesi zorunludur,” diyor.
Kadim Denizlerin Mirası
Tetis Okyanusu, günümüzde fiziksel olarak ortadan kalkmış olsa da, Akdeniz, Karadeniz ve Hazar Denizi gibi suların yanı sıra Zagros Dağları’nın temeli hâlâ o kadim denizin mirasını taşımaktadır. Bu nedenle, Türkiye’nin ve çevresinin jeolojik kaderinde Tetis Okyanusu’nun önemli bir yeri bulunmaktadır.