Portekiz’de Hükümet Güvenoyunu Kaybetti
Portekiz’de, 1974’teki demokratik dönüşümden bu yana ikinci kez bir hükümet, güvenoyunu kaybederek düşmüş oldu. Bu durum, ülkenin siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kaydediliyor. İlk olarak 1977 yılında benzer bir durum yaşanmıştı. Henüz birinci yılını doldurmayan sağ görüşlü azınlık hükümeti, Başbakan Antonio Montenegro’nun kendisi tarafından kurulan ve sonradan hisselerini eşi ile iki çocuğuna devrettiği “Spinuviva” adlı aile şirketiyle ilgili yolsuzluk iddialarının gölgesinde kalmıştı.
Başbakan Montenegro, 21 Şubat’ta aşırı sağcı Chega tarafından sunulan ilk gensoru ile 4 Mart’ta Portekiz Komünist Partisi (PCP) tarafından önerilen ikinci gensorunun Meclis’te reddedilmesine rağmen, azınlık hükümetinin yaşadığı siyasi krizi aşmak için güvenoyuna başvurma kararı almıştı. Bugün Meclis’teki oylamada, toplam 230 milletvekilinden 142’si “hayır”, 88’i ise “evet” oyu vererek hükümetin güvenoyunu kaybetmesine neden oldu.
MUHALEFETTE SADECE LİBAREL GİRİŞİM DESTEK VERDİ
Azınlık hükümetindeki Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Hristiyan Demokratlar dışında yalnızca muhalefetteki Liberal Girişim (IL) hükümete destek verirken, ana muhalefetteki Sosyalist Parti (PS), diğer muhalefet partileri olan Portekiz Komünist Partisi (PCP), Birleşik Sol (BE), Özgür (L), İnsanlar-Hayvanlar-Doğa (PAN) ve aşırı sağcı Chega partileri karşı oy kullandı.
Hükümet, güven oylamasını geri çekmek için Başbakan Montenegro ile ana muhalefet lideri Pedro Nuno Santos’un özel bir görüşme gerçekleştirmesini ummuştu fakat Montenegro hakkındaki yolsuzluk iddialarını araştıracak 15 günlük bir Meclis Araştırma Komisyonu önerisi de reddedildi. Meclis’teki oturumda konuşan Başbakan Montenegro, Portekiz halkının yeni bir erken seçim istemediğini belirterek, “ekonomik istikrarı” bozduğu gerekçesiyle ana muhalefet partisi PS’yi eleştirdi. Ayrıca, partisinin bir sonraki seçimde de başbakan adayı olacağını duyurdu.
Öte yandan, PS lideri Santos, güven oylamasının geri çekilmesi için Montenegro’nun hakkındaki iddialarla ilgili Meclis’te Araştırma Komisyonu kurulmasını şart koşarak, krizin tek sorumlusunun “şüpheleri kaldırmayan Montenegro olduğunu” savundu. PS, Araştırma Komisyonu’nun 90 gün sürmesini talep ederken, hükümetin önerdiği 15 günlük sürenin “ciddiyetsiz” olduğunu ileri sürdü.
Bu oylama sonucunda, Portekiz halkı son üç yıl içinde üçüncü kez sandığa gitmek zorunda kalacak. Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa’nın, 11 veya 18 Mayıs tarihlerinde erken seçim kararı alması bekleniyor. Portekiz basınında yer alan anketlerde, hükümetin yaşadığı krizin etkisiyle ana muhalefetteki Sosyalist Parti’nin oylarının artış gösterdiği ve muhtemel bir seçimde kazanan olacağı öngörülüyor.
AZINLIK HÜKÜMETİ 1 YILINI DOLDURMADI
Şu anda Avrupa Birliği Konseyi Başkanı olan Antonio Costa, Kasım 2023’te yolsuzluk soruşturmasında adının geçmesi nedeniyle görevinden istifa etmişti. Costa, 30 Ocak 2022’de gerçekleştirilen erken seçimde tekrar seçilmişti. Montenegro, yaklaşık 11 ay önce yapılan bu erken genel seçimlerin ardından, 80 milletvekiline sahip olan PSD (78) ve Hristiyan Demokratların (2) oluşturduğu Demokratik İttifak (AD) ile 2 Nisan 2024’te azınlık hükümeti kurmuştu.
MONTENEGRO HAKKINDAKİ İDDİALAR
Portekiz basınında yer alan haberlere göre, Montenegro’nun kurduğu ve 2022’de PSD başkanı olduktan sonra hisselerini eşi ve iki çocuğuna devrettiği Spinumviva, ülkedeki birçok otel ve kumarhanenin imtiyazına sahip olan Solverde firmasıyla çeşitli işbirlikleri yapıyordu. Ayrıca, Montenegro’nun 2018-2022 yılları arasında devletle kumarhane imtiyazları konusundaki önemli müzakerelerde Solverde’nin yasal temsilcisi olduğu iddia ediliyor. Solverde, bu haberlere yanıt olarak, 4 Mart’ta “şirketin ismini korumak” amacıyla Spinumviva ile olan sözleşmesini iptal ettiğini duyurdu.