TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası’ndan Önemli Açıklama
TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası, geçtiğimiz günlerde Microsoft şirketinin karşılaştığı yazılım sorunları nedeniyle ortaya çıkan küresel krize dair dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Oda, ‘Dijital Kaos Tesadüf Değil! Toplumdan Yana Bilişim Politikaları Talep Ediyoruz!’ başlığıyla yaptığı açıklamada, 19 Temmuz 2024 tarihinde bir güvenlik yazılımının yeni güncellemesinin Windows işletim sistemi kullanan sunucuları etkilediğini belirtti. Bu durum, tüm dünyada ve ülkemizde havayolları başta olmak üzere, finans, sağlık, e-ticaret ve telekomünikasyon sektörlerinde sistem altyapılarının çökmesine ve işlemlerin büyük ölçüde sekteye uğramasına neden oldu.
Süreci analiz ettiğimizde, teknolojik gücün ve altyapının belli başlı birkaç büyük tekel niteliğindeki şirketin elinde toplandığı gerçeğiyle karşı karşıya kaldık. Birçok hayati sürecin bu altyapılar üzerinden yürütüldüğü göz önüne alındığında, hayatımızın adeta pamuk ipliğine bağlı olduğu anlaşılmaktadır.
İnsani Değerler ve Teknoloji
“İnsanlığın varoluşuna tehdit oluşturabiliyor” ifadesiyle, teknolojinin giderek merkezileşmesiyle ülkelerin kullandıkları teknolojiler üzerindeki egemenliklerini kaybettiklerine ve bu durumun teknolojik altyapıları daha kırılgan hale getirdiğine dikkat çekildi. Son yaşanan olayda olduğu gibi hatalar ya da bilinçli siber saldırılar, kritik sistemlerin çökmesine ve doğal olmayan afetlere yol açabiliyor, bu da birçok insanın yaşamını tehdit ediyor.
Bundan kaçınmak için, ülkemizde ve dünyada acil olarak teknolojik egemenliği esas alan politika değişikliklerine ihtiyaç vardır. Geçmişten bu yana savunduğumuz özgür yazılım uygulamalarının yaygınlaştırılması, bu bağlamda öncelikli bir adım olarak görülmelidir. GNU Linux işletim sistemi kullanan bilgisayarların bu tür durumlarda etkilenmemesi, tesadüf olarak değerlendirilemez. Özgür yazılım perspektifiyle geliştirilen yazılımların daha sağlam ve güvenilir olduğunu kanıtlayan her gün yeni veriler ortaya çıkmaktadır.
Ekonomik Yapıların Demokratikleşmesi
Bunlara ek olarak, bilişim ve yapay zeka altyapılarının kamucu bir yaklaşımla yeniden ele alınması ve anti-tekel yasalarının bilişim alanında daha katı bir şekilde uygulanması gerekmektedir. Bilginin ticarileşmesinin önüne geçilmesi, vatandaşların dijital haklarını belirleyen bir çerçevenin oluşturulması ve platform kooperatifleri gibi alternatif iş modellerinin desteklenmesiyle ekonomik yapıların demokratikleşmesi hedeflenmelidir.
Sonuç olarak, teknoloji üretim ve tercihinin piyasanın ve dolayısıyla tekellerin azami kar hırslarının eline bırakılmasının sonuçları, bilişim uygulamalarının hayatın her alanına yayılmasıyla her geçen gün daha belirgin hale gelmektedir. Bunun önlenmesi için, toplum yararına teknoloji politikalarının oluşturulması ve uygulanması, meslek alanımızın niteliğinin korunması ve bilişim çalışanlarının yoğun iş baskısı altında çalıştığı iş ortamlarının engellenmesi için Bilgisayar Mühendisleri Odası olarak bugüne kadar olduğu gibi çaba göstermeye devam edeceğiz. Tüm meslektaşlarımızı bu çabamızda bize destek olmaya çağırıyoruz.