Hudson Körfezi’ndeki Yerçekimi Anomalisi: Gizemli Bir Fenomen
Dünya’nın şekli, bir küreye benzerken, yer çekiminin her noktada aynı olmaması, gezegenimizin ilginç ve karmaşık yapısını gözler önüne seriyor. Ancak, bu farklılıkların yanı sıra, yerçekiminin sıradışı davrandığı bazı özel bölgeler de mevcut. Bunlardan biri, Kanada’nın büyüleyici Hudson Körfezi. Bu bölgede yer çekimi, küresel ortalamadan biraz daha zayıf ve bilim insanları, 1960’lardan bu yana bu ilginç anormalliği araştırmakta.
Hudson Körfezi’nde yer çekiminin zayıflığı, buraya seyahat edenlerin anında kilo vermelerine neden olabiliyor, elbette bu, istedikleri gibi bir sonuç değil! Bu durum, Dünya’nın kütlesinin eşit şekilde dağılmaması sonucunda ortaya çıkıyor. Hudson Körfezi’nde yer çekimi, Dünya’nın genel ortalamasının yaklaşık %0,004 altında ve bu farkı tespit edebilmek için son derece hassas ölçümler gerekiyor.
İki Ana Teori
Bilim insanları, bu yer çekimi anomalisini açıklayabilmek için iki temel teori geliştirmiş durumda:
- Buzul Çağı Teorisi: Bu teori, yaklaşık 20.000 yıl öncesine, Buzul Çağı’na kadar uzanıyor. O dönemde, Kuzey Amerika’nın büyük kısmını kaplayan devasa bir buzul olan Laurentide Buz Tabakası, altındaki toprağı sıkıştırarak Dünya’nın kabuğunu aşağı itmişti. Buz Devri sona erdiğinde, buzul hızla erimeye başladı; ancak, buzulun ağırlığı altında ezilen kabuk, aynı hızda geri dönüş yapamadı. Günümüzde bile, bu kabuk hala her yıl yaklaşık 12 milimetre kadar yükselmekte ve tam eski konumuna dönmesi 300.000 yıl daha alabilir. Bu devasa buz tabakasının yarattığı ve binlerce yıldır eski haline dönmeye çalışan bu “çukur”, Hudson Körfezi’nde kütlenin daha az olmasına yol açmakta ve dolayısıyla burada daha zayıf yer çekimi oluşmasına neden olmaktadır.
- Derinlik Teorisi: İkinci teori, Dünya’nın derinliklerindeki hareketleri içeriyor. Dünya’nın kabuğunun altında, erimiş kayalardan oluşan bir manto katmanı bulunur. Bu erimiş kaya, Dünya’nın çekirdeği tarafından ısıtılan akıntılarla hareket eder. Bu akıntılar, kabuğun yukarı itilmesi ve aşağı çekilmesiyle birlikte üzerindeki kara tabakasını etkiler. Hudson Körfezi’nde bu aşağı doğru çekim, bölgenin kütlesini azaltarak daha zayıf bir yer çekimi kuvveti yaratmakta ve böylece 1960’lardan beri araştırmacıların dikkatini çeken kütle çekim anomalisine sebep olmaktadır.
2002 yılında elde edilen uydu verileri, her iki teorinin de geçerliliğine işaret ediyor. Hudson Körfezi’nin daha düşük yer çekimi, kabuğun Buzul Çağı’ndan sonra kendine dönmesinin yavaş gerçekleşmesi ve yüzeyin altındaki manto akıntılarının birleşimiyle oluşuyor. Kabuk tamamen eski formuna döndüğünde bile, bu bölgede muhtemelen bir miktar yer çekimi farkı kalacağı düşünülüyor.