The Last of Us ve Korkutucu Mantarlara Dair
Video oyun dünyasında büyük yankı uyandıran ve ardından HBO’da diziye dönüştürülen The Last of Us, sadece bir zombi hikayesi olarak algılanmamalı. Bu eserin derinliklerinde, insanları düşündüren ve korkutan çok daha büyük bir gerçek yatıyor. Son elli yıl boyunca bilim insanları, insanları tehdit eden en korkunç salgınların kaynağının virüsler ya da bakteriler değil, mantarlar olabileceğini sıkça dile getirdiler. Şu ana kadar insana bulaşıp ölümcül salgınlara neden olabilecek bir mantar keşfedilmedi; ancak gezegenimizde başka canlıların vücutlarına sızarak onları öldüren ve adeta etini kemiğini kurutan birçok mantar türü mevcut. Bir gün, insanları da aynı şekilde etkileyebilecek bir mantarın ortaya çıkma olasılığı, pek çok kişiyi derin bir endişeye sürüklüyor. The Last of Us’ın öyküsü de bu korku teması üzerine inşa edilmiş durumda.
Öte yandan, bilim dünyası şu sıralar bu korkularımızı daha da tetikleyebilecek bir keşifle gündemde. Araştırmacılar, son derece nadir ve ilginç bir mantar türü keşfettiler: Phanerochaete velutina. Bu mantar, aşırı zeki olmasa da, kesinlikle aptal değil. Öğrenme yeteneği ve hafızasıyla dikkat çekiyor. Bu özellikleri, onu sıradan bir “bitki” olarak değerlendirmememiz gerektiğini gösteriyor. Hatta bu mantarın çevresindeki şekilleri tanıma ve diğer mantarlarla iletişim kurma yetenekleri olduğu gözlemlendi. Hatırlarsanız, The Last of Us’ta insanları zombilere dönüştüren mantar da benzer bir şekilde diğer mantarlarla haberleşme kapasitesine sahipti.
Yaşadıkları çevreyi anlama ve öğrenme yeteneği araştırma ekibinin bulgularının merkezinde yer alıyor. Bu keşfi gerçekleştiren bilim insanları, bulgularını Funal Ecology dergisinde yayınladıkları bir makalede detaylandırdılar. Yapılan deneyde, küçük ahşap bloklar farklı şekillerde düzenlendi ve mantarların bu bloklar üzerinden yayılmasına izin verildi. Nadir ve zeki mantar, yayıldıkça blokların düzenine göre farklı kararlar almaya başladı. Sadece merkezi bir noktadan yayılmakla kalmayıp, şekle daha etkili bir şekilde uyum sağlamak için yayılma biçimlerini değiştirebildi. Bu durum, P. velutina’nın ilkel düzeyde bir zekaya sahip olduğunu gösteriyor. Henüz insanları ele geçirip dünyada zombi istilası yapacak kadar gelişmiş değiller; ancak, zamanla canlıların evrim geçirebileceğini unutmayalım. Belki de 100 bin yıl içinde bu mantarlar, insanlara bulaşarak onları kontrol etmek için gizli yayılma yöntemleri geliştirebilirler.
Sonuç olarak, yıllardır tencerelerimizde pişirip yediğimiz diğer mantar türlerinin intikam planları yapmadığını kim bilebilir? Eğer birbirleriyle iletişim kurabiliyorlarsa, bizi yediklerini de fark etmiş olmaları muhtemel. Besin zincirinin zirvesindeki tahtımızı korumak için dikkatli olmalıyız!