Plazma Kabarcıkları ve Mısır Piramitleri: Gizemli Bağlantılar
Atmosferin üst katmanları, birbirinden ilginç olaylarla doludur. Bunların arasında, iletişim ve navigasyon hizmetleri için kritik öneme sahip olan ekvatoral plazma kabarcıkları (EPB’ler) dikkat çekiyor. Peki, bu kabarcıkların Mısır’daki görkemli piramitlerle nasıl bir bağlantısı olabilir?
EPB’ler, alçak enlemlerde, özellikle de gün batımından sonra oluşan aşırı ısınmış gazın sıcak ceplerini ifade eder. Bu fenomen henüz tam olarak anlaşılamamış olsa da, Dünya’nın uzayla olan bağlantısını etkileyen önemli bir olgudur. Mısır üzerinde devasa bir plazma kabarcığının varlığı, ülkenin coğrafi konumu dolayısıyla sıradışı bir durum değildir; zira bu bölgede her yıl onlarca EPB oluşmaktadır.
Ancak dikkat çekici olan, bu kabarcığın gözlemlendiği yerdir. Genellikle bu tür gözlemler, küresel bir bakış açısı elde etmek amacıyla uzaydan yapılmaktadır. Yer yüzeyinden yapılan gözlemler, yerin eğriliği nedeniyle radarın ufkun altındaki hedefleri görmesini zorlaştırabilir. Fakat, Çin Bilimler Akademisi’ndeki araştırmacılar, Güney Çin Denizi’ndeki Hainan adasından, 8.000 kilometre (4.970 mil) uzaklıktaki Mısır üzerindeki kabarcıkları tespit edebilmektedir.
Çin, son zamanlarda Düşük Enlem Uzun Menzilli İyonosferik Radar (LARID) adı verilen bir radar sistemi geliştirmiştir. Bu sistem, plazma kabarcıkları tarafından oluşturulan düzensizlikleri gözlemleme yeteneğine sahiptir. Tıpkı radyo yayınlarının iyonosferin plazmasından yansıyarak dünyaya ulaşması gibi, radar sinyalleri de benzer şekilde gönderilebilir. LARID’in yeteneği, sinyalleri geri alıp bunları plazma kabarcıkları tarafından oluşturulan varyasyonlar olarak yorumlamaktan geçiyor.
Giza üzerindeki kabarcıklar yeni bir olgu değil, ancak Çin’den gelen gerçek zamanlı gözlemler bu durumu olağanüstü kılıyor. Araştırmacılar, bu tür radarların bir ağının oluşturulmasının, bu olayların izlenmesi açısından devrim niteliğinde olabileceğini savunuyorlar.
- Yeni radarlar mı inşa edilecek?
Bilim insanları, elde edilen sonuçların gelecekte üç ila dört radardan oluşan bir düşük enlem Ufkun Üzerinden Radar (OTH) ağı kurulmasını gerektirebileceğini öne sürüyor. Böyle bir ağ sayesinde, gerçek zamanlı olarak küresel EPB görüntüleri elde etme yeteneğine sahip olabiliriz.
EPB’ler, mevsimden mevsime değişim gösterir ve bu değişim, hava koşullarından da etkilenir. Ancak havadan farklı olarak, güneş aktivitesinin de bu kabarcıklar üzerindeki etkisi yadsınamaz. Konum, boyut ve zamanlama gibi çeşitli özellikleri açısından bu kabarcıkları tahmin etme yeteneği, uyduların karşılaştığı büyük kesintileri azaltmak için son derece önemli olabilir.
Diğer yandan, dünyada başka sıcak çöl bölgeleri mevcut olmasına rağmen, neden piramitlerin bulunduğu çölde dünyanın en büyük EPB’lerinin ortaya çıktığı ise hala bir muamma. EPB’lerin oluşumu ile piramitlerin bağlantısı henüz netleşmemiş olsa da, gelecekte bazı bilim insanlarının bu konuyu araştırmaya başlaması bekleniyor.