YAŞ Toplantısının Ardından Tepkiler
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında gerçekleştirilen Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantısının ardından alınan kararlar, kamuoyunda çeşitli tepkilere yol açtı. CHP’li milletvekili Bağcıoğlu, terfi eden ve emekli edilen general, amiral ve albayların yanı sıra, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içerisinde görev yapan albayların ‘Res’en Emeklilik’ gündemi hakkında Cumhuriyet gazetesine önemli açıklamalarda bulundu.
“Emekli edilen albaylardan yaş şartını taşımadığı gerekçesiyle uzun süre maaşsız ve sosyal güvencesiz kalan, ailesinin geçimini sağlamak için ek işlerde çalışmak zorunda kalan yüzlerce albay aileleriyle birlikte mağdur olmuştur.” şeklinde konuşan Bağcıoğlu, “Hali hazırda savunma hakkı dahi kullanılmadan, kime göre, neye göre değerlendirildiği bilinmeden albayların erken emekli edilme işlemlerine son verilmelidir.” dedi. Ayrıca, Bağcıoğlu, emekli edilen albayların listesinin yayımlandığını, ancak 2024 YAŞ’ında 400’ün üzerinde albayın emekli edildiğini belirtti.
Mağduriyetler ve Tepkiler
Bağcıoğlu, yaptığı açıklamalarda şu hususlara dikkat çekti:
- “Her yıl YAŞ’ta terfi eden ve emekli edilen general, amiral ve albaylar medyada geniş yer bulurken, TSK’da görev yapan albayların ‘Res’en Emeklilik’ durumu konuşulmuyor.”
- “926 sayılı TSK Personel Kanunu’nun 2017 yılında eklenen 54’üncü maddesi gereğince, rütbe bekleme sürelerini tamamlamadan YAŞ’da değerlendirmeye alınan albaylar, yine YAŞ kararı ile emekli edilmektedir.”
- “2018’den bugüne kadar binlerce değerli subay, bu acı son ile karşılaşmıştır.”
Bağcıoğlu, ayrıca, “Bu şekilde emekli edilen albaylardan yaş şartını taşımadığı gerekçesiyle uzun süre maaşsız ve sosyal güvencesiz kalan yüzlerce albay ailesiyle birlikte mağdur olmuştur.” dedi.
Emeklilik Süreci ve Yönetim Sorunları
Yaşanan bu mağduriyetleri önlemek adına, YAŞ kararı ile re’sen emekli edilen albayların durumu bilgisayarlarına gelen bir mesajla bildirilmektedir. Yani, yıllarca vatanı için görev yapmış bir albay, bir gün bilgisayarına gelen “emekli edildiniz” mesajı ile TSK’dan ayrılmaktadır. Son üç yıldır, gelen tepkilerin önüne geçmek amacıyla, emekli edilen albayların listesi yayımlanmadığı için toplu sayı tam olarak bilinmemekle birlikte, birkaç gün önce açıklanan 2024 YAŞ’ında 400’ün üzerinde albay sessiz sedasız emekli edilmiştir.
Bu emekli edilen albaylar, çeşitli sınıflarda mesleğinin generallik/amirallik öncesinde en üst rütbesine ulaşmış, en tecrübeli ve bilgili kesimdir. 15 Temmuz sonrasında, binbaşı, yarbay ve albay rütbelerinde kritik görevler üstlenmiş, TSK’nın bunalımlı dönemlerinde ayakta kalmasını sağlamış subaylardır. Ancak, TSK’nın ihtiyaç duyduğu bilgili, tecrübeli ve yetişmiş albayların genç yaşlarda emekli edilmesi, önemli bir kan kaybına neden olmaktadır.
Yargı Denetimi ve Eleştiriler
YAŞ’ın kadrosuzluktan emeklilik kararları, Anayasa’nın 125’inci maddesi gereğince yargı denetimine kapalıdır. AKP iktidarı, bu yargı muafiyetinin arkasına sığınarak, ortaya bir gerekçe koymadan, açıklama dahi yapmadan albayları resen emekli etmektedir. 2018-2024 yılları arasındaki son 7 YAŞ kararlarıyla emekli edilen subayların arasında:
- Alay Komutanı, gemi komutanı gibi özel seçimle atama yapılan kritik komutanlar,
- MSB, Genelkurmay ve Kuvvet Komutanlıkları karargahlarında kritik şube müdürleri,
- MSB tarafından ülkemizi temsil etmesi için NATO kadrolarına sürekli göreve seçilen albaylar,
- MSB tarafından kurmaylık eğitimine tefrik edilip kurmay olan albaylar,
- FETÖ ile mücadele birimlerinde görev yapıp başarılarından dolayı kritik görevlere atanmış albaylar bulunmaktadır.
Bağcıoğlu, “Hakkında hiçbir idari veya adli soruşturma bulunmayan albayların, sırf hükümet ile aynı siyasi düşüncede olmaması veya Atatürkçü duruşları nedeniyle emekli edildiği iddiaları da bulunmaktadır.” diyerek, bu durumun TSK içindeki güven ortamını sarstığını vurguladı.
Sonuç ve Talepler
Bağcıoğlu, TSK Personel Kanunu’nun 54’üncü maddesi kapsamında YAŞ kararı ile yapılacak emeklilik kararlarının kamu hizmetinin daha iyi işlemesi veya kamu yararı/kişi yararı dengesi gözetilerek belirlenmesi gerektiğini belirtti. “Hali hazırda savunma hakkı dahi kullanılmadan, albayların erken emekli edilme işlemlerine son verilmelidir.” dedi. Ayrıca, hakkında şüphe olan subayların, yargı denetimine kapalı idari işlemlerle değil, bilgi ve belgeye dayalı olarak mahkeme kararı ile meslekten ayrılması gerektiğini vurguladı.