Panik Atak Nedir?
Panik atak, genellikle gerçek bir tehlike olmaksızın ortaya çıkan, yoğun korku ve rahatsızlık hissi ile karakterize edilen bir durumdur. Bu ataklar, kısa bir süre içinde hızla zirveye ulaşır ve bireyde şiddetli fiziksel belirtiler oluşturur. Panik atak sırasında, kendinizi kontrolü kaybetmiş, kalp krizi geçiriyor ya da yaşamınızı yitirmek üzere olduğunuzu düşünebilirsiniz. Birçok insan, yaşamları boyunca yalnızca bir veya iki kez panik atak geçirebilir. Ancak, bu durum bile son derece korkutucu olabilir ve yaşam kalitenizi önemli ölçüde etkileyebilir.
Panik Atak Nedenleri
Panik atakların ve panik bozukluğunun kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin bu duruma katkıda bulunduğu düşünülmektedir:
- Genetik yatkınlık
- Aşırı stres ve baskı altında kalma
- Kimyasal etkenler (bazı ilaçlar ve karbondioksit)
- Strese duyarlılık veya olumsuz duygulara eğilimli kişilik özellikleri
- Kafein, sigara, alkol ve uyuşturucu kullanımı
- Antidepresan ilaçların etkileri
- Beynin bazı bölgelerinin işleyişinde meydana gelen değişiklikler
- Sevilen birinin kaybı gibi ağır duygusal travmalar
- Cinsel saldırı veya istismar
- Boşanma gibi zorlu yaşam olayları
- Çocukluk döneminde yaşanan istismar
Panik Atak Belirtileri
Panik atak genellikle aniden başlar ve birçok kişi bu durumu uyarı vermeden deneyimler. Atak, dakikalar içinde zirveye ulaşır ve genellikle aşağıdaki semptomlardan en az dört tanesini içerir:
- Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma hissi
- Çarpıntı ya da kalp atışlarının hızlanması
- Aşırı terleme
- Nefes darlığı ya da boğulma hissi
- Soluğun kesilmesi
- Baş dönmesi veya sersemlik hissi, düşecek ya da bayılacak gibi olma
- Uyuşma ya da karıncalanma (parestezi) hissi
- Üşüme, ürperme veya ateş basması
- Bulantı veya karın ağrısı
- Titreme ya da sarsılma
- Kendini ya da çevresindekileri farklı hissetme
- Kontrolü kaybetme veya “delirme” korkusu
- Ölüm korkusu
Bazı insanlar, tam gelişmiş panik ataklara benzeyen ancak dört veya daha az semptomdan oluşan sınırlı semptomlu panik ataklar da yaşayabilirler.
Panik Atak Nasıl Geçer?
Panik atakları önlemenin kesin bir yolu yoktur ve bu nedenle tıbbi tedavisi de bulunmamaktadır. Panik atak yaşayan bireylerin en büyük zorluğu, kaygı bozukluğu içinde olmalarıdır. Genellikle, tehlikede olmasalar bile düşünceleriyle kendilerini endişeye sokarlar. Bu nedenle, panik atak geçiren bireylerin ilk adımı, bu durumun zihinsel bir algıdan ibaret olduğunu kabul etmektir.
Panik atak anında sadece ilaçlara başvurmak yerine, kişilerin nefes egzersizleri ve benzeri yöntemlerle kendilerini kontrol altında tutmaları önemlidir. Nefes egzersizleri, atakların yoğunluğunu azaltmada etkili olabilir. Ancak, en etkili yöntem, korkuların farkında olarak bu durumu engellemeye çalışmaktır. Aşağıdaki öneriler, panik atakları yönetmede yardımcı olabilir:
- Panik atakları mümkün olan en kısa sürede kontrol altına almak için müdahale edin.
- Relapsları veya panik atak semptomlarının kötüleşmesini önlemek için tedavi planınıza sadık kalın.
- Anksiyeteye karşı korunmada rol oynayabilecek düzenli fiziksel aktivitelerde bulunun.