Boza: Kış Aylarının Vazgeçilmezi
Boza, özellikle kış aylarında tercih edilen geleneksel bir içecektir. Zengin probiyotik yapısı sayesinde sindirim sistemini destekleyici ve bağışıklık sistemini güçlendirici etkileri ile tanınmaktadır. Peki, bozanın başka hangi faydaları bulunmaktadır? Nasıl tüketilmelidir? Neden doğal olanı tercih etmeliyiz? Doğal ve paketlenmiş boza arasındaki farklar nelerdir? Beslenme ve Diyet Uzmanı Gizem Görmüş Çakır, boza ile ilgili merak edilen konuları şu şekilde açıklamaktadır:
Boza Neler İçerir?
Boza, genellikle darı irmiği, bulgur, mısır, pirinç gibi tahılların yanı sıra su, şeker ve doğal maya veya eski boza kullanılarak yapılmaktadır. İçeriğinde fosfor ve sodyum mineralleri ile A, B1, B2, E, C ve Niasin vitaminleri barındıran boza, fermantasyon süreci sayesinde laktik asit ve CO2 gibi ürünler de oluşur. Bu bileşenler, bozanın lezzetini artırırken ferahlatıcı özellikler kazandırmaktadır. Ancak, bozanın şeker içeriğinin fazla olabileceğini unutmamak gerekir; özellikle diyabet hastalarının dikkatli tüketmesi önerilmektedir. Doğal boza, geleneksel yöntemlerle üretildiği için katkı maddesi veya koruyucu içermez, bu nedenle daha sağlıklı bir seçenek olarak öne çıkar. Doğal boza, daha düşük şeker oranına sahip olmasına rağmen, zaman veya erişim zorluğu durumlarında, kaliteli bir paketlenmiş boza da tercih edilebilir.
Boza Ana Öğün Olarak Tüketilebilir mi?
Boza, tahıl içeriği sayesinde zengin bir karbonhidrat kaynağıdır ve oldukça doyurucudur. Enerji verici özellikleri ile özellikle sporcular ve aktif yaşam süren bireyler için iyi bir karbonhidrat kaynağı olabilmektedir. Kahvaltı veya hafif akşam yemeği olarak tercih edilebileceği gibi, leblebi ile birlikte tüketildiğinde lezzetini artırarak uzun süre tok tutma özelliğine sahiptir. Ancak, bozanın sürekli olarak ana öğün olarak değil, nadiren tüketilmesi daha dengeli bir beslenme planı için uygundur. Aşırı tüketimi, fazla kalori alımına neden olabilir; bu nedenle günde 1 bardak boza tüketimi yeterli olacaktır. Aksi takdirde, şeker ve kalori alımındaki artış, kilo artışına yol açabilir.
Boza Nasıl Saklanmalıdır?
Boza, fermente bir içecek olduğu için buzdolabında 4-6 derece arasında saklanmalıdır. Paketlenmiş boza alınırken, ambalajın hasarsız olduğuna ve son tüketim tarihine dikkat edilmelidir. Ev yapımı boza buzdolabında muhafaza edilmeli ve 2-3 gün içinde tüketilmelidir. Paketlenmiş toz boza ise serin bir yerde saklanmalı ve hazırlandıktan sonra aynı gün içerisinde tüketilmelidir.
Boza’nın Faydaları
Düzenli olarak tüketilen bozanın sağlığa birçok önemli katkısı bulunmaktadır. İşte bunlar:
- Sindirimi Destekler: İçeriğindeki aktif mayalar ve laktik asit sayesinde sindirimi kolaylaştırır. Ancak, aşırı tüketimi gaz ve ishal gibi rahatsızlıklara yol açabilir.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: Güçlü antioksidan özellikleri ile bağışıklık sistemini destekler, grip ve nezle gibi hastalıklara karşı koruyucu bir etki sağlar.
- Anne Sütünü Artırır: Bozanın anne sütünü artırıcı etkisi bulunur ve emzirme döneminde gerekli olan enerji ve sıvı ihtiyacını karşılar.
- Cilt ve Saç Sağlığını Korur: İçeriğindeki B12 vitamini ve mineraller, saç dökülmesini önleyici etkiye sahiptir; cildi nemlendirir, kurumasını engeller ve daha parlak bir görünüm kazandırır.
- Sinir Sistemini Korur: B grubu vitaminleri, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunların gelişimini önlemede etkilidir. Bağırsak florasını destekler ve sinir sistemi üzerinde olumlu etkiler yapar.
- Enerji İhtiyacını Karşılar: Yoğun egzersiz ve spor yapan bireylerin enerji ihtiyaçlarını karşılamada faydalıdır. İçeriğindeki B grubu vitaminleri, karbonhidratların yakımını sağlayarak enerji açığa çıkmasını destekler.