Gebe veya Gebe Adaylarının Bilinçsiz İlaç Kullanımı
Hastalıkları dışında bilmeden ilaç kullanabilen bazı gebe ya da gebe adaylarının bulunduğunu dile getiren Doç. Dr. Barış Karadaş, çocuklardaki sakatlık şüphesiyle ilgili araştırma yapıp, rapor hazırladıklarını ifade etti. Avrupa’daki bir kuruluşa Türkiye’den ilk üye olan bölüm olduklarını kaydeden Dr. Karadaş, “Hastanemizin ardından Marmara ve Karadeniz Teknik üniversiteleri de bu ağa üye oldu. Gebelik veya emzirme döneminde ilaç kullanımıyla ilgili raporlar alıyoruz. Risk algısı ve doğum defektleriyle ilişkili kanıta dayalı olarak bilgilendirme yapıyoruz” dedi.
İlaç Kullanımında Dönem ve Dozun Önemi
Gebeliğin birinci, ikinci ve üçüncü trimester olarak üç döneme ayrıldığını belirten Doç. Dr. Barış Karadaş, dönemine göre kullanılan ilaçların farklı sonuçlara yol açabileceğini hatırlattı. Bazı ilaçların riskinin daha fazla olduğunu söyleyen Karadaş, şu şekilde devam etti:
- Ağrı kesicilerin çoğu gebelikte çok yüksek bir risk oluşturmaz.
- Ancak gebeliğin 26’ncı haftasından itibaren risk artışı gözlemlenebilir.
- İlaçların, çocuğun kalbindeki bazı etkilerinden dolayı risk söz konusu olabilir.
“Riskler her ilaçta farklılık gösterebilir. Depresyon ya da hastalıklara bağlı kullanılan ilaçların, kullanıldığı dönem ve dozuna göre bilgilendirme yapıyoruz. Genelde bilmeden ilaç kullanıyorlar. Bir risk algısıyla geliyorlar ve internette araştırma yapıyorlar. Bu da yanlış bilgilere yol açıyor. Biz, kanıta dayalı olarak rapor hazırlayıp onları bilgilendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
Parazitoloji Konseyinde Gebeliğin Seyri
Gebelik döneminde folik asit eksikliğine bağlı olarak alınan takviyelerin genellikle herhangi bir sakıncaya neden olmadığını belirten Dr. Karadaş, bilinçsizce ilaç kullananların ilk dönemde daha dikkatli olmaları gerektiğini vurguladı. Sözlerine şöyle devam etti:
- “Organlar genellikle ilk hafta geliştiği için bu dönem daha dikkat edilmesi gereken bir süreçtir.”
- “Hastanede kadın doğum doktorlarıyla beraber oluşturduğumuz konseyimizde, gebelikteki riskleri değerlendiriyoruz.”
Dr. Karadaş, “Bu parazitoloji konseyinde eğer risk artışı varsa, gebeliğin devam etmesi ya da sonlandırılması konusunda karar veriyoruz. Gebelikte sakatlık yapabilecek ilaçlar da bulunabiliyor. Ailelere, gebeliğin devam edip etmemesi gerektiğiyle ilgili bilgi veriyoruz. Sonuç olarak, aile sakat olmasına rağmen çocuğunu doğurmak isteyebilir ve gebeliğine devam edebilir. Riskli ilaçlar olsa bile hamileliğini sonlandırmak gibi bir durum söz konusu değildir.” dedi.
Tıbbi Farmakoloji Birimi’ne Danışmanın Önemi
Her gebelikte bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi konusunda yüzde 1 ile 5 arasında değişen bir risk bulunduğunu ifade eden Doç. Dr. Karadaş, “Sağlıklı bebek doğumu, genetik faktörler veya komplikasyonlara bağlı olabiliyor. İlaçların bunun üzerine bir risk artışına neden olup olmayacağıyla ilgili yapılan çalışmalara bakıyoruz.” dedi. Örneğin, sivilce tedavisinde kullanılan bir ilaç konusunda bilgi veren Karadaş, “Bu ilacı kullanan kadınların iki tane doğum kontrol yöntemiyle korunması gerekiyor. Buna rağmen ilacı kullanıp gebe kalabiliyorlar. Bu ilaç ortalama yüzde 30-40 risk artışına yol açabiliyor ve kromozom yapısını etkileyerek çocuklarda sakatlıklara neden olabiliyor. Bu ilaçların hamile kalmadan bir iki ay önce bırakılması gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Dr. Karadaş, gebelik döneminde ilaç kullanan bireylerin öncelikle doktorlarına, ardından Tıbbi Farmakoloji Birimi’ne başvurmaları gerektiğini uyaran bir mesaj vererek, “Bizim gibi merkezlerden görüş alabilir, uygun ilaç önerileri hakkında bilgi edinebilirler. Uygun ilaç seçimi yapılarak, zorunlu olan ilaçlar hakkında bilgilendirme sağlanabilir.” diye ekledi.