Türkiye’nin Turizm Sektöründe Dikkat Çeken Gelişmeler
Tatil yerlerindeki boş şezlonglar ve rağbet görmeyen restoranlar tartışmalarının ortasında, turizm sektörüne dair yeni veriler ortaya çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, nisan, mayıs ve haziran aylarında turizm geliri bir önceki yıla göre yüzde 12 artış gösterdi. Bu durum, turizm gelirlerinde ikinci çeyrek rekorunun kırıldığını ortaya koyuyor. Aynı dönemde, Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı ise yüzde 15 artarak 16 milyon kişiye ulaştı. Bu rakamlar, pandemiden sonra küresel olarak turizm ve seyahat sektörlerinde yaşanan sürekli yükselişle de paralel bir tablo çiziyor. Avrupa dahil olmak üzere birçok ülkede ziyaretçi sayısında rekorlar kırılmaya devam ediyor.
Ancak, bu yaz Türkiye’de turizm sektörünün önceki yıllara göre ivmelenen büyümesinin duraklama aşamasına girmesi şaşırtıcı bir durum. Turizm sektörü temsilcileri arasında bir yavaşlama olduğu konusunda genel bir görüş birliği mevcut, ancak nedenleri konusunda farklı düşünceler öne çıkıyor.
Otellerdeki Doluluk Oranı
OTELLERDE DOLULUK ORANI YÜZDE 60’DA KALDI
Tüketici Konfederasyonu Turizm Komisyonu Başkanı Mehmet Gem, yıllar sonra ilk defa Temmuz ayının büyük boşluklarla geçtiğini belirtiyor. Otellerdeki doluluk oranının en fazla yüzde 60’a ulaştığını vurgulayan Gem, normalde Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında doluluk oranlarının en az yüzde 90-95 seviyelerinde olması gerektiğini ifade ediyor.
Çeşme ve Bodrum Üzerine Açıklamalar
BAKAN’DAN ÇEŞME VE BODRUM AÇIKLAMASI
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin’e göre ise geçen yıla kıyasla rakamlarda çok fazla bir düşüş yok. Ancak Avrupa Kupası ve Olimpiyatlar dolayısıyla uluslararası turizm trafiğinde bir yavaşlama olduğu görüşü genel kabul görmekte. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Haziran ayında ziyaretçi sayısındaki artışta bir yavaşlama olduğunu kabul ediyor. Ersoy, Çeşme ve Bodrum’daki doluluk oranlarının düşük olmasının sadece Avrupa’daki turnuvalara bağlanamayacağını, ayrıca Yunan adalarının sağladığı vize kolaylığının da bu durumu etkileyebileceğini ifade etti. Ersoy’a göre, Çeşme ve Bodrum’daki sorunun temelinde iki ana neden var: Bu bölgelerde sezonun 12 aya yayılamaması ve yalnızca yerli turiste hitap edilmesi.
Yunan Adaları ve Kur Farkı
YUNAN ADALARI MI KUR FARKI MI?
Ancak turizm sektöründe markalaşma ve pazarlama gibi yapısal sorunların ötesinde bir kaybın bu yaz yaşandığı gözlemleniyor. Şezlong, sahilde tüketilen yiyecek ve içecekler ile restoranların kestiği hesaplar için ödenen yüksek miktarlar bu yazın en çok konuşulan konuları arasında yer aldı. Sosyal medyada paylaşılan yüksek faturalar, Yunan adalarına olan ilginin artmasının sebeplerinden biri olarak gösterildi. Yunan adalarının sağladığı kapıda vize kolaylığı sayesinde buralara olan talep arttı; üstelik adaların döviz kuruna rağmen Türkiye’den daha ucuz olduğu yönünde birçok yorum yapıldı. Turizmciler, Yunan adalarına artan ilginin bir etken olduğunu kabul ediyor, ancak bunun tek sebep olmadığını belirtiyorlar.
Türkiye’de bu yaz turizm ve konaklama fiyatlarının, döviz kurunun baskılanması yüzünden daha yüksek kaldığı konusunda da genel bir görüş birliği mevcut. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, “Döviz kur artışının, maliyet artışlarının çok altında kalması, konaklama ve tatil fiyatlarında bir yükselişe neden oldu” diyor.
Yurt İçi Seyahat ve Rekabet
YURT İÇİ SEYAHAT ORANI DÜŞTÜ
TÜİK verilerine göre, Ocak-Mart 2024 döneminde yurt içinde seyahate çıkan kişi sayısı, önceki yıla göre yüzde 4 azalmış durumda. Aynı dönemde kişi başı ortalama harcama ise 2.207 TL’den 4.593 TL’ye yükselmiş. Hükümetin kuru baskılayarak enflasyonla mücadele etmeye çalıştığına dair haberler, üretici enflasyonunun artmasıyla turizm sektöründe daha yüksek fiyat artışlarının yapılmasına yol açtı.
AKDENİZ’DEKİ DİĞER ÜLKELERLE REKABET
Ancak, bu fiyatlar sadece yerli turistler için değil, yabancı turistler için de artık yüksek seviyelerde kalmış durumda. Tüketici Konfederasyonu’ndan Mehmet Gem, “Konaklamadaki bu zamla Akdeniz çanağında rekabet ettiğimiz diğer ülkelere göre daha pahalı bir konuma geldik” diyor. “Bize gelen müşteri kitlesi Avrupa’da enflasyonu hisseden ve alım gücü düşen bir kitle. Orta ve alt sınıf, bu sebeplerle alternatif tatil destinasyonlarına yönelmeye başladı.” Gem, Türkiye’den daha ucuz olan Mısır, Fas gibi ülkelerin son zamanlarda ciddi bir talep aldığını da belirtiyor. Bodrum Otelciler Derneği (BODER) Başkanı Ömer Faruk Dengiz de Mısır, Fas, Tunus ve Dubai’nin Türkiye ile rekabet eden bir konumda olduğunu vurguluyor.
Avrupa Seyahat Komisyonu’nun geçen ay yayınladığı rapora göre, yılın ilk dört ayında İspanya’ya olan talep bir önceki yıla göre yüzde 14,5 artış gösterdi. Yunanistan için bu veri yüzde 24,4, İtalya için ise yüzde 17,8 oranında arttı.
Fahiş Fiyatlar ve Denetimler
FAHİŞ FİYATLARA KARŞI ZABITALAR
Diğer yandan, fahiş fiyatlar ve dolandırılan turistlere dair haberler, sektörün eleştirilmesine neden oluyor. Geçen ay Antalya’da bir işletmenin yabancı bir turistten iki bardak nar suyu için 1.200 TL alması büyük bir tartışma yarattı. Zabıtaların olaya müdahale etmesiyle turistin parasını geri alması sağlandı. Bodrum Otelciler Derneği (BODER) Başkanı Ömer Faruk Dengiz, bunun yalnızca münferit vakalardan ibaret olduğunu dile getiriyor. Rekabet ortamında Bodrum’un küresel bir cazibe merkezi olduğunu belirten Dengiz, zabıtalarla denetimlerin gerçekleştirildiğini ve bu tür söylentilerin işletmeleri olumsuz etkilediğinin altını çiziyor.
Türkiye’nin yabancılardan elde ettiği turizm geliri, dış ticaret açığının kapanması ve cari dengenin sağlanması açısından son derece önemli. Pandemiden önceki yıllarda, turizm gelirinin dış ticaret açığının yüzde 40’ından fazlasını kapattığı dönemler yaşanmıştı. Bodrum Otelciler Derneği’nden Dengiz, “Başka krizler de yaşadım, bu en kötüsü mü deseniz, hayır” diyerek, turizm sektörünün daha az kazanma uğruna ziyaretçileri memnun etmeye devam edeceğini ifade ediyor.