TÜİK’ten Dış Ticaret Endeksleri Raporu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılı haziran ayına ilişkin dış ticaret endekslerini detaylı bir şekilde açıkladı. Bu verilere göre, ihracat birim değer endeksi, haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,6 oranında bir azalma göstermiştir. Endeksin bileşenleri incelendiğinde, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 4,9, yakıt kategorisinde ise yüzde 1,6’lık bir artış gözlemlenirken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 1,3 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 1,4’lük bir düşüş yaşanmıştır.
Öte yandan, ithalat birim değer endeksi haziranda yıllık bazda yüzde 1,4 artış göstermiştir. Bu endeksin detayları ise, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 1,6, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 1,7 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 1,3’lük bir azalma; ancak yakıt kategorisinde yüzde 8,4’lük bir artış yaşandığı yönündedir.
Miktar Endeksleri
İhracat miktar endeksi, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8 oranında bir düşüş sergilemiştir. Bu dönemde, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 5,7, yakıtlarda ise yüzde 20,6’lık bir artış gözlemlenirken, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 7,2 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 9,8’lik azalma yaşanmıştır. İthalat miktar endeksi ise haziranda yıllık bazda yüzde 5,7 azalmıştır. Bu azalma, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 5,3, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 0,7, yakıtlarda yüzde 3,1 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 0,8 olarak kaydedilmiştir.
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Veriler
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre, mayıs ayında 158,7 olarak hesaplanan ihracat miktar endeksi, haziranda yüzde 3’lük bir azalma ile 153,9 seviyesine gerilemiştir. Takvim etkisinden arındırılmış seriye bakıldığında, geçen yılın haziran ayında 158,9 olan ihracat miktar endeksi yüzde 2,2 azalarak 155,4’e düşmüştür. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış seriye göre, mayıs ayında 118,1 olan ithalat miktar endeksi ise yüzde 3,9 artışla haziranda 122,7’ye yükselmiştir. Takvim etkisinden arındırılmış seride ise geçen yıl haziran ayında 123,9 olan endeks, bu yıl aynı ayda yüzde 1,2 azalarak 122,5 olarak hesaplanmıştır.
Son olarak, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi, geçen yıl haziran ayında 90,2 iken, bu yılın aynı ayında 1,8 puan azalarak 88,4 olarak kayıtlara geçmiştir.