Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi ve eski Devlet Planlama Teşkilatı Planlama Uzmanı Prof. Dr. Uğur Emek, kur artışının Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinde garanti maliyetlerini artırdığını belirtti. Kur artışının projelerin bütçe yükünü artırdığına dikkat çeken Emek, 2008-2013 döneminde dolar kuru 1.61 TL iken günümüzde 33 TL’ye ulaştığını ifade etti. 33 projede verilen gelir garantisinin 179 milyar dolar olduğunu vurgulayan Emek, Hazine garantili mega projeleri ele aldı.
Mega Projeler ve Garanti Maliyetleri
- Şehir hastaneleri ve otoyol-köprü projeleri gibi 33 projede toplam 179 milyar dolarlık gelir garantisi verilmiştir.
- 2018-2023 arasında 19 milyar dolarlık garanti ödendi ve yılda ortalama 5 milyar dolarlık ödeme devam etmektedir.
- Projelerin döviz cinsinden garanti verilmesi ve gelirlerin TL cinsinden olması nedeniyle kur artışları bütçe üzerinde baskı oluşturmaktadır.
KÖİ Projeleri ve Tasarruf Önerileri
Prof. Dr. Uğur Emek, kamu tasarrufu için yapısal reformların önemine vurgu yaparak, Kamu İhale Kanunu’nda (KİK) değişikliklerin gerekliliğine işaret etti. KİK’te AB standartlarının uygulanmasıyla yılda en az 260 milyar TL tasarruf sağlanabileceğini belirtti. Ayrıca, kamu harcamalarını etkin yönetmek için Maliye bünyesindeki “Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü”nün faaliyete geçmesi gerektiğini ifade etti.
Öneriler ve Hukukun Üstünlüğü
- Harcama tasarrufunun yanı sıra vergi reformunun da önemli olduğunu belirten Emek, menkul kıymet gelirlerinin de vergilendirilmesi gerektiğini söyledi.
- Ülkede yaşanan kötü yönetim krizine dikkat çeken Emek, hukukun üstünlüğünün sağlanması ve kamu yönetiminde liyakatin artırılması gerektiğini vurguladı.
Kur ve Ekonomik Durum
Prof. Dr. Uğur Emek, ekonomik sorunlara ilişkin olarak enflasyonun yüksek seyrettiğini ve talep enflasyonunu düşürmek için kamudaki harcamaların azaltılması gerektiğini belirtti. Ayrıca, Türkiye ekonomisinin yabancı kaynağa ihtiyacı olduğunu ve Merkez Bankası rezervlerinin artırılması için adımlar atılması gerektiğini ifade etti.