İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Ekim 2023 Raporu
Ekim ayında İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) 45,8 seviyesine çıkarak, imalat sektöründeki daralmanın yavaşladığını ancak hala devam ettiğini göstermektedir. Bu durum, imalatçıların yılın son çeyreğine girerken zorlu ekonomik koşullarla mücadele etmeye devam ettiklerine işaret ediyor. Üretim, yeni siparişler, satın alma faaliyetleri ve istihdamda yaşanan daralmanın hızı, bir önceki aya göre azalmış durumda.
Hem girdi hem de mamul mal fiyatlarında daha hafif artışlar gözlemlenirken, İstanbul Sanayi Odası (İSO) için S&P Global tarafından derlenen imalat PMI, Eylül ayında kaydedilen 44,3 seviyesinden 45,8’e yükselmesine rağmen, büyüme ile daralmayı ayıran 50 seviyesinin altında kalmaya devam etti. Sektördeki zorlu koşullar, nisan ayından bu yana belirgin bir şekilde devam ediyor.
Piyasa Koşulları ve Talep Durumu
Piyasa koşullarındaki zorluklar nedeniyle talebin zayıflaması, toplam siparişler ve ihracat siparişlerinde de daralma yaşanmasına neden oldu. Ekim ayındaki yeni siparişler alt endeksi, 40,8 seviyesinden 43,3’e çıkarken, yeni ihracat siparişleri alt endeksi de 45,3’ten 45,8 seviyesine yükseldi.
Üretim, Üst Üste Yedinci Ayda da Daraldı
Zorlu talep koşulları, imalatçıların Ekim ayında da üretimlerini azaltmalarına yol açtı ve böylece üretimde üst üste yedinci ayda da daralma görüldü. Eylül ayına kıyasla daha hafif olsa da, üretimde kaydedilen daralma belirgin seviyelerde gerçekleşti. Üretim alt endeksi, Ekim ayında 42,8’den 44,1’e yükseldi.
Yeni siparişlerdeki zayıflık nedeniyle istihdam ve satın alma faaliyetlerinde de daralma yaşandı. Ancak şirketler, istihdamdaki düşüşün bazı durumlarda istifalardan kaynaklandığını belirttiler. Girdi stoklarında ise Mayıs 2020’den bu yana en büyük düşüş kaydedildi. İstihdam alt endeksi Ekim ayında 46,9’dan 47,6’ya yükseldi.
TL’deki Zayıflık ve Maliyet Artışları
Döviz kurlarındaki zayıflık, maliyetlerin artmasına yol açan başlıca etken olmaya devam etmektedir. Şirketler, özellikle buğday gibi hammadde fiyatlarında ve nakliye maliyetlerinde artış yaşandığını ifade etti. PMI verilerini değerlendiren S&P Global Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “Üretim, yeni siparişler ve istihdam gibi temel değişkenlerde daralma hızı Ekim ayında yavaşlamış olsa da, son veriler Türkiye’deki imalat sektörünün zorlu talep koşulları nedeniyle hala baskı altında olduğunu göstermektedir. Şirketler, girdi stoklarını son dört buçuk yılda görülen en belirgin seviyede azalttı” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Harker, “Daha olumlu bir gelişme olarak ise, enflasyon kaynaklı baskıların bir kez daha hafiflemesi ve bu durumun en azından büyüme yönündeki zorlukların etkisini azaltması bekleniyor” dedi.